อาหาร "ออร์แกนิค" ดีต่อสุขภาพจริงหรือ ?

ในยุคสมัยปัจจุบันที่เทรนด์การรักสุขภาพกำลังมาแรงแบบนี้ หลายคนอาจจะเริ่มหันมาให้ความสนใจ กับอาหารที่ตัวเองรับประทานกันมากขึ้น อาหารออร์แกนิค ก็เป็นอีกหนึ่งทางเลือกของอาหารที่กำลังเป็นที่นิยมสำหรับผู้รักสุขภาพ ด้วยความเชื่อที่ว่า อาหารที่ได้จากธรรมชาติล้วนๆ ปลอดสารเคมี ย่อมดีต่อสุขภาพมากกว่าอาหารตามปกติ แต่อาหารออร์แกนิคนั้นดีต่อสุขภาพมากกว่าจริงเหรอ …บทความนี้มีคำตอบ

อาหารออร์แกนิค คืออาหารแบบไหน

คำว่า ‘ออร์แกนิค’ (Organic) หมายถึงผลิตภัณฑ์ทางการเกษตรที่ปลูกโดยไม่ใช้สารกำจัดศัตรูพืชสังเคราะห์ (ยาฆ่าแมลง) ปุ๋ยปิโตรเลียม ปุ๋ยกากตะกอนน้ำเสีย และไม่ผ่านการตัดต่อพันธุกรรม (GMOs)

ส่วนผลิตภัณฑ์จากสัตว์ออร์แกนิค เช่น เนื้อสัตว์ ไข่ นม และอื่นๆ นั้นต้องมาจากสัตว์ที่เลี้ยงในพื้นที่เปิดและกินอาหารจากธรรมชาติอย่างเดียวเท่านั้น นอกจากนี้สัตว์เหล่านี้จะต้องไม่ได้รับยาปฏิชีวนะ ฮอร์โมนเร่งโต หรือผลิตภัณฑ์ที่มีสารเคมีอื่นๆ

การที่จะสามารถติดป้ายกำกับว่า เป็นอาหารออร์แกนิคนั้นจำเป็นต้องผ่านมาตฐานอันเข้มงวด และต้องได้รับการรับรองมาตรฐานจากองค์กรที่ได้รับการแต่งตั้งในแต่ละประเทศ ตั้งแต่ขั้นตอนการผลิต การเก็บเกี่ยว การแปรรูป และการบรรจุภัณฑ์ สถาบันที่ให้การรับรองมาตรฐานผลิตภัณฑ์ออร์แกนิคของไทย คือ สำนักงานมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ (มกท.)

สำนักงานมกท. นั้นได้ให้มาตรฐานสำหรับผลิตภัณฑ์แปรรูปอินทรีย์ที่ไม่ได้มีส่วนผสมมาจากผลิตผลอินทรีย์ทั้งหมด โดยแบ่งให้เป็น 2 ระดับ ดังนี้

มีสัดส่วนผลิตภัณฑ์อินทรีย์ไม่ต่ำกว่า 95% โดยน้ำหนัก ทั้งนี้ไม่รวมน้ำและเกลือ และมีส่วนผสมอื่นที่อนุญาตให้ใช้ได้รวมแล้วไม่เกิน 5% มีสัดส่วนผลิตผลอินทรีย์ไม่ต่ำกว่า 70% โดยน้ำหนัก ทั้งนี้ไม่รวมน้ำและเกลือ และมีส่วนผสมอื่นที่อนุญาตให้ใช้ได้รวมแล้วไม่เกิน 30%

(หากไม่สามารถทำตามมาตรฐานดังกล่าวนี้ จะไม่สามารถติดฉลากว่าเป็นอาหารออร์แกนิคได้)

ทำไมคนถึงนิยมหันมารับประทานอาหารออร์แกนิค ?

ในช่วงสิบกว่าปีที่ผ่านมานี้ อาหารออร์แกนิคนั้นได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด และยังมีแนวโน้มที่จะได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นอีกเรื่อยๆ เนื่องจากคนในปัจจุบัน โดยเฉพาะกับผู้บริโภคที่มีอายุน้อย หันมารักษาสุขภาพกันมากขึ้น ผู้ที่มีความกังวลต่ออันตรายจากยาฆ่าแมลง สารเคมี หรืออาหารตัดแต่งพันธุกรรม จึงหันมาเลือกรับประทานอาหารออร์แกนิคกันมากขึ้น อาหารออร์แกนิคเหล่านี้นอกจากจะมาพร้อมกับคอนเซ็ปต์ที่ว่า ‘ดีต่อสุขภาพ’ แล้ว ยังช่วยตอบสนองต่อความต้องการของคนรักสุขภาพที่เชื่อว่า ของที่มาจากธรรมชาตินั้นจะปลอดภัยกว่าได้อีกด้วย

ในปัจจุบัน ความต้องการการบริโภคอาหารออร์แกนิคนั้นเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ผลิตภัณฑ์ต่างๆ ตามร้านค้าชั้นนำ ไม่ว่าจะเป็นพืชผัก นม เนื้อสัตว์ หรือแม้แต่เครื่องปรุงอาหาร ต่างก็พยายามใส่ฉลากเพื่อบ่งบอกว่าตัวเองเป็นอาหารออร์แกนิค เพื่อดึงดูดความสนใจของผู้บริโภคที่รักสุขภาพ

แม้ว่าจะมีงานวิจัยที่บ่งบอกแล้วว่า อาหารออร์แกนิคนั้นไม่ได้มีประโยชน์มากไปกว่าอาหารตามปกติสักเท่าไหร่ ทั้งยังมีราคาที่สูงกว่าอาหารที่ไม่ใช่ออร์แกนิคอย่างมากอีกด้วย แต่ความเชื่อว่าอาหารออร์แกนิคดีกว่านั้นก็ยังคงอยู่ในใจของผู้บริโภคไม่เปลี่ยนแปลง และความต้องการในการบริโภคอาหารออร์แกนิคก็ยังคงสูงขึ้นเรื่อยๆ ไม่ลดลง

อาหารออร์แกนิค มีประโยชน์มากกว่า จริงหรือ ?

เราเลือกรับประทานอาหารออร์แกนิคเนื่องจากเชื่อว่า อาหารออร์แกนิคมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากกว่าอาหารตามปกติ ความเชื่อนี้อาจจะไม่ใช่เรื่องจริงเสียทีเดียว จริงอยู่ที่ว่าอาหารออร์แกนิคนั้นอาจจะมีปริมาณของสารเคมีและยาฆ่าแมลงปนเปื้อนน้อยกว่าอาหารที่ไม่ใช่ออร์แกนิค แต่ในแง่ของสารอาหาร วิตามิน และแร่ธาตุนั้นแทบจะไม่มีอะไรแตกต่างกัน

มีงานวิจัยหลายชิ้นที่ได้ทำการศึกษา เพื่อหาปริมาณของสารอาหารที่อยู่ในอาหารที่เป็นออร์แกนิคและอาหารที่ไม่ใช่ออร์แกนิค พบว่า อาหารทั้งสองประเภทนั้นมีความคล้ายคลึงกัน ไม่ว่าจะเป็นวิตามิน แร่ธาตุ และสารอาหารอื่น ๆ การรับประทานอาหารออร์แกนิคเพื่อคาดหวังในประโยชน์ทางด้านคุณค่าทางสารอาหารที่มากกว่านั้นอาจจะไม่ใช่เรื่องที่ถูกต้อง

บางคนอาจจะเลือกรับประทานอาหารออร์แกนิค เนื่องจากต้องการหลีกเลี่ยงสารเคมี ยาฆ่าแมลง และยาปฏิชีวนะต่างๆ  แต่จริงๆ แล้ว มีอาหารออร์แกนิคไม่น้อยที่ใช้ยาฆ่าแมลงในระหว่างการเพาะปลูก เพียงแต่น้อยกว่าปริมาณที่ใช้กับอาหารที่ไม่ใช่ออร์แกนิค นอกจากนี้ ยังไม่เป็นที่แน่ชัดว่ายาฆ่าแมลงที่ใช้สำหรับอาหารออร์แกนิคนั้น ปลอดภัยกว่ายาฆ่าแมลงที่ใช้ในอาหารที่ไม่ใช่ออร์แกนิคหรือไม่ และในปัจจุบันก็ยังไม่มีข้อมูลมากพอที่จะทราบว่า อาหารออร์แกนิคที่ไม่มีฮอร์โมนและยาปฏิชีวนะนั้น ดีต่อสุขภาพมากกว่าอาหารที่ไม่ใช่ออร์แกนิคหรือไม่