ใบมะขาม กับสรรพคุณดีเกินคาด สมุนไพรพื้นบ้านที่ควรมีติดบ้าน
.jpg?ip/crop/w1200h700/q80/jpg)
หลายคนรู้จักมะขามดีในฐานะผลไม้รสเปรี้ยว แต่รู้หรือไม่ว่า ใบมะขาม ก็มีประโยชน์ไม่แพ้กัน สมุนไพรพื้นบ้านชนิดนี้มีการใช้มาอย่างยาวนานในตำรับยาไทย ช่วยดูแลสุขภาพได้หลายด้าน ตั้งแต่ลดไข้ แก้อักเสบ ไปจนถึงใช้บำรุงผิว
ใบมะขาม คืออะไร
ใบมะขาม คือใบของต้นมะขาม (Tamarindus indica) ซึ่งเป็นไม้ยืนต้นขนาดกลางถึงใหญ่ที่พบทั่วไปในประเทศไทย ใบมะขามมีลักษณะเป็นใบประกอบแบบขนนก สีเขียวอ่อน มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ มักใช้ทั้งแบบสดและแห้งในอาหารและยาพื้นบ้าน
ใบมะขาม มีประโยชน์อย่างไร
- ลดไข้และต้านการอักเสบ
ในตำรับยาไทย นิยมนำใบมะขามสดมาต้มดื่มหรือต้มอาบเพื่อลดไข้ และช่วยลดอาการอักเสบของร่างกาย - บรรเทาอาการไอและขับเสมหะ
การนำใบมะขามมาต้มกับน้ำแล้วจิบเป็นชาจะช่วยบรรเทาอาการไอ ละลายเสมหะ และบำรุงทางเดินหายใจ - ช่วยขับเหงื่อและระบายความร้อนในร่างกาย
ใบมะขามมีฤทธิ์เย็นตามหลักสมุนไพรไทย ต้มน้ำด้วยใบมะขามสดหรือตากแห้งประมาณ 1 กำมือ และกรองเอาแต่น้ำไว้ดื่มเมื่ออุ่นเหมาะกับผู้ที่มีอาการตัวร้อน ร้อนใน หรือช่วงที่อากาศร้อนจัด - บำรุงผิวรักษาแผลผิวหนัง
ใบสดสามารถนำมาตำละเอียดแล้วพอกบริเวณผิวที่มีผื่นหรือแผลผุพอง จะช่วยสมานแผลและลดการอักเสบ ใบมะขามยังมีกรดอ่อนตามธรรมชาติ เช่น กรดทาร์ทาริก กรดซิตริก และวิตามินซี ช่วยผลัดเซลล์ผิว ลดความหมองคล้ำ ลดรอยดำ รอยแดงจากสิวได้ดี - ช่วยกระตุ้นระบบย่อยอาหาร
ใบมะขามมีสารธรรมชาติที่ช่วยขับลม แก้ท้องอืด ท้องเฟ้อ และช่วยให้ระบบย่อยทำงานดีขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่รับประทานอาหารมันหรืออาหารหนักเป็นประจำ
ใบมะขามเอามาทำอะไรได้บ้าง
- ต้มเป็นชาดื่มร่วมกับสมุนไพรอื่น เช่น ขิง ใบเตย
- ต้มอาบในเด็กเล็กเพื่อช่วยลดไข้หรือผื่นร้อน
- ตำพอกหน้าเพื่อลดสิวและรอยแดงจากการอักเสบ
- ใส่ในอาหารประเภทแกงหรือยำ เพิ่มกลิ่นหอมและสรรพคุณสมุนไพร
ข้อควรระวังในการใช้ใบมะขาม
แม้ใบมะขามจะปลอดภัยในการใช้ทั่วไป แต่ไม่ควรใช้ในปริมาณมากเกินไป โดยเฉพาะในเด็กเล็กหรือผู้ที่มีอาการแพ้ง่าย ควรทดสอบผิวก่อนใช้ภายนอก และหากใช้รับประทานต่อเนื่องนาน ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญด้านสมุนไพร
แม้จะเป็นแค่ใบเล็ก ๆ จากต้นไม้บ้าน ๆ แต่ใบมะขามกลับอัดแน่นไปด้วยคุณประโยชน์ด้านสุขภาพ ทั้งภายนอกและภายใน เหมาะสำหรับผู้ที่ต้องการดูแลตัวเองด้วยวิธีธรรมชาติ โดยไม่พึ่งพาสารเคมี
อ่านเพิ่มเติม