"ผ่าตัดไทรอยด์" ผ่านกล้องทางช่องปาก รักษาแบบไร้แผลเป็น

วิวัฒนาการความก้าวหน้าทางการแพทย์ เข้ามามีบทบาทในการช่วยลดความกังวลจากผลพวงของการรักษาให้กับคนไข้ โดยเฉพาะคนไข้ที่ต้องเข้ารับการผ่าตัดจากความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ ซึ่งต้องประสบกับปัญหารอยแผลเป็นหลังการรักษา ด้วยเหตุผลดังกล่าว การผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปากแบบไร้แผลเป็น จึงถูกพัฒนาและนำมาใช้รักษาคนไข้ที่มีความผิดปกติของต่อมไทรอยด์

โดย นพ.ณัฐพล อภิกิจเมธา ศัลยแพทย์เฉพาะทางด้านการผ่าตัดผ่านกล้อง ศูนย์ศัลยกรรม (General Surgery Center) โรงพยาบาลนวเวช ได้อธิบายถึงความแตกต่างระหว่างการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ในรูปแบบปกติ กับการผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปากแบบไร้แผลเป็น พร้อมให้ความรู้เกี่ยวกับความผิดปกติของต่อมไทรอยด์ รวมทั้งวิธีการรักษาในเบื้องต้น

ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์

“ต่อมไทรอยด์” เป็นต่อมไร้ท่อที่อยู่บริเวณกลางลำคอ มีหน้าที่สร้างฮอร์โมนไทรอยด์ ซึ่งใช้ควบคุมกระบวนการเผาผลาญต่างๆ ในร่างกาย ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์เกิดได้หลายแบบ มีทั้งแบบที่หลั่งฮอร์โมนมากหรือน้อยผิดปกติ แบบที่ทำให้มีขนาดของต่อมไทรอยด์โตขึ้นผิดปกติ และแบบที่มีก้อนเนื้องอกเกิดขึ้นที่ต่อมไทรอยด์

การรักษาความผิดปกติของต่อมไทรอยด์

• การใช้ยารักษา มักใช้ในกรณีที่มีระดับฮอร์โมนไทรอยด์ในเลือดผิดปกติ
• การผ่าตัด มักใช้ในกรณีที่ต่อมไทรอยด์โตขึ้นผิดปกติ หรือมีก้อนเนื้องอกที่ต่อมไทรอยด์ หรือกรณีที่ทำการรักษาด้วยยาแล้วไม่ได้ผล

การผ่าตัดต่อมไทรอยด์

การผ่าตัดและแผลเป็น ถือเป็นสิ่งที่มีมาคู่กัน ดังเช่นการผ่าตัดไทรอยด์แบบเปิดแผลที่คอ (open surgery) ที่ต้องลงมีดเปิดแผลแนวขวางกลางลำคอยาวประมาณ 5-10 ซม. ซึ่งมักทิ้งรอยแผลเป็นที่เห็นได้ชัดและปกปิดได้ยาก เนื่องจากเป็นรอยแผลเป็นที่อยู่นอกร่มผ้า ยิ่งไปกว่านั้นผู้ป่วยบางรายอาจมีแผลเป็นนูนและสีคล้ำ (keloid) ขึ้นอีกด้วย

การผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้อง (endoscopic thyroidectomy)

ปัจจุบันมีการผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้อง (endoscopic thyroidectomy) แพร่หลายมากขึ้น และมีหลายเทคนิค ทั้งการผ่าตัดผ่านทางหน้าอก การผ่าตัดผ่านทางลานหัวนม และการผ่าตัดผ่านทางรักแร้ ซึ่งเทคนิคเหล่านี้มีประโยชน์ในแง่ของการซ่อนแผลผ่าตัดไว้ในร่มผ้า และทำให้แผลผ่าตัดมีขนาดเล็กลงกว่าการผ่าตัดแบบเปิด แต่ทั้งนี้ทั้งนั้นก็ยังทิ้งรอยแผลเป็นไว้ที่ผิวร่างกายของผู้ป่วยอยู่ดี และมีข้อจำกัดคือไม่สามารถผ่าตัดต่อมไทรอยด์ทั้งสองข้างพร้อมกันผ่านแผลเดียวกันได้

การผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปากแบบไร้แผลเป็น (Transoral endoscopic thyroidectomy vestibular approach)

ถือเป็นการผ่าตัดไทรอยด์แบบไร้แผลเป็นที่ผิวหนังอย่างแท้จริง ซึ่งศัลยแพทย์จะทำการลงแผลผ่าตัดในช่องปาก ที่บริเวณระหว่างเหงือกและริมฝีปากล่าง เพื่อสอดอุปกรณ์เข้าไปทำการผ่าตัดต่อมไทรอยด์ และนำต่อมไทรอยด์ที่ตัดออกมาผ่านทางช่องปาก แล้วเย็บปิดแผลด้วยไหมละลาย ซึ่งเนื้อเยื่อในช่องปากเป็นเนื้อเยื่อชนิดที่สมานตัวได้ดี แผลหายเร็ว และมีโอกาสเกิดแผลเป็นได้น้อยมาก

ข้อดีของการผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปาก

• ไร้แผลผ่าตัดและไร้แผลเป็นที่ผิวหนัง
• เจ็บน้อย ฟื้นตัวเร็ว
• การผ่าตัดผ่านกล้อง ทำให้ศัลยแพทย์สามารถมองเห็นเส้นประสาทที่เลี้ยงกล่องเสียง ได้ชัดกว่าการผ่าตัดแบบเปิดแผลที่คอ ลดโอกาสการเกิดเสียงแหบหลังผ่าตัด
• สามารถผ่าตัดต่อมไทรอยด์ทั้งสองข้างจากแผลทางช่องปากในคราวเดียวกัน
• ช่องปากและต่อมไทรอยด์มีระยะห่างสั้นที่สุด เมื่อเทียบกับการผ่าตัดผ่านกล้องวิธีอื่นๆ ทำให้สามารถทำผ่าตัดได้ง่ายขึ้น

การผ่าตัดไทรอยด์ผ่านกล้องทางช่องปาก ถือเป็นเทคนิคที่ได้ผลดี ช่วยลดความกังวลของผู้ป่วยเรื่องแผลเป็น ทำให้ผู้ป่วยสามารถใช้ชีวิตหลังผ่าตัดได้ตามปกติ เหมือนไม่เคยผ่าตัดมาก่อน