รู้จัก “วุ้นไม้ไผ่” อาหารแห่งป่า ที่หนึ่งปีมีให้ลิ้มลองเพียงครั้งเดียว

“วุ้นไม้ไผ่” หรือ “เพี้ยง” เจลลี่ธรรมชาติ อาหารป่าหายากหนึ่งปีมีครั้งเดียว

ในบรรดาอาหารป่าหายากของทางภาคเหนือของประเทศไทย มีเมนูหนึ่งที่สร้างความตื่นเต้นให้กับนักชิมและคนท้องถิ่นทุกครั้งที่เข้าสู่ฤดูฝน นั่นคือ "วุ้นไม้ไผ่" หรือที่คนท้องถิ่นทางภาคเหนือเรียกว่า "เพี้ยง" หรือ "เฟี้ยง"

วุ้นไม้ไผ่ไม่ใช่แค่วุ้นธรรมดา แต่เป็นเจลลี่ธรรมชาติใสๆ ที่ซ่อนตัวอยู่ในปล้องไม้ไผ่ และเป็นเมนูที่มีให้กินเพียงปีละครั้งเท่านั้น บทความนี้มีคำตอบว่าวุ้นไม้ไผ่ตัวนี้เกิดจากอะไร และนำไปรับประทานได้อย่างไร

วุ้นไม้ไผ่คืออะไร? ของหายากที่กำเนิดจากไม้ไผ่

วุ้นไม้ไผ่ คือวุ้นใสคล้ายเยลลี่ที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติในกระบอกไม้ไผ่บางชนิด โดยเฉพาะ ไผ่ซางป่า หรือ ไผ่บง วุ้นชนิดนี้เกิดจากปฏิกิริยาทางธรรมชาติที่น่าสนใจ ซึ่งสัมพันธ์กับความอุดมสมบูรณ์ของป่าไผ่

ในช่วงปลายฤดูฝนต้นฤดูหนาวที่ต้นไผ่ได้รับน้ำฝนในปริมาณมาก ประกอบกับความชื้นและอุณหภูมิที่เหมาะสม ต้นไผ่จะพยายามกักเก็บน้ำไว้ในปล้อง เมื่อเกิดการเปลี่ยนแปลงของอากาศและความชื้น ทำให้ส่วนของ "น้ำ" ที่สะสมอยู่ภายในนั้นเกิดการจับตัวเป็นวุ้นหรือเจลลี่ใสๆ ขึ้นมา เพี้ยง จึงเป็นของป่าที่บ่งบอกถึงความสมบูรณ์ของระบบนิเวศอย่างแท้จริง

ลักษณะและรสชาติของวุ้นไม้ไผ่

• ลักษณะ: เป็นวุ้นใสๆ คล้ายเยลลี่ แต่จะเหลวกว่าวุ้นทั่วไปเล็กน้อย มีความเด้งดึ๋ง
• รสชาติ: โดยตัววุ้นเองไม่มีรสชาติที่ชัดเจน สามารถกินสดๆ ได้เลย แต่จะมีความเย็นและสัมผัสที่นุ่มละมุนลิ้น

เมนูยอดฮิตจาก "วุ้นไม้ไผ่" ที่ใครก็หลงรัก

วุ้นไม้ไผ่นั้นสามารถนำมาประกอบอาหารได้ทั้งคาวและหวาน แต่เมนูที่โด่งดังและเป็นที่รู้จักมากที่สุดคือ "ยำเพี้ยง" ซึ่งถือเป็นเมนูพื้นบ้านชั้นเลิศที่หากินยาก

1. ยำวุ้นไม้ไผ่

เป็นเมนูที่คนเมืองเหนือคุ้นเคย โดยจะนำวุ้นไม้ไผ่ที่ได้มาคลุกเคล้ากับเครื่องปรุงแบบพื้นเมืองเหนือรสจัดจ้าน เครื่องปรุงหลักคือ พริกสด, กระเทียม, หอมแดง, มะเขือ, มะขามอ่อน, และที่ขาดไม่ได้คือ น้ำปู (น้ำพริกจากปูนาที่นำมาเคี่ยว)

วิธีการปรุงคือ นำวุ้นไม่ไผ่มาผสมกับน้ำพริกที่ตำรวมกับเนื้อปลาต้มสุก หรือเนื้อสัตว์อื่น ๆ (เช่น กบ หรือไก่) แล้วคลุกเคล้าให้เข้ากัน รสชาติที่ได้จะมีทั้งความเผ็ด เปรี้ยว เค็ม หอมกลิ่นน้ำปู และความนุ่มเด้งของวุ้นเพี้ยง ทำให้ได้รสสัมผัสที่หลากหลายและอร่อยเฉพาะตัว

2. เมนูของหวาน

สำหรับเมนูของหวาน สามารถนำวุ้นไม้ไผ่มาเพิ่มความสดชื่นได้ โดยการนำมาโรยด้วยน้ำตาล, น้ำผึ้ง, น้ำหวาน, หรือรับประทานคู่กับนมสดและกะทิ เพื่อรับรสชาติบริสุทธิ์ของวุ้นไม้ไผ่

วุ้นไม้ไผ่ สุดยอดอาหารป่าตามฤดูกาล

วุ้นไม้ไผ่ถูกยกให้เป็น "สุดยอดอาหารป่า" ที่หนึ่งปีมีแค่หนึ่งครั้ง โดยชาวบ้านจะออกเสาะหาในช่วงประมาณเดือนสิงหาคมถึงกันยายน ซึ่งเป็นช่วงปลายฝนที่ไผ่กำลังอวบอิ่มไปด้วยน้ำ

วุ้นไม้ไผ่จึงไม่เพียงแต่เป็นอาหารเท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ของวิถีชีวิตดั้งเดิมและภูมิปัญญาชาวบ้าน ที่รู้จักใช้ประโยชน์จากทรัพยากรป่าอย่างยั่งยืน และเป็นเมนูที่ทำให้หลายคนต้องเฝ้ารอคอยให้ถึงฤดูกาลแห่งการเก็บเพี้ยงอีกครั้งในแต่ละปี