มะตูม คืออะไร? ผลไม้สมุนไพรบำรุงสุขภาพ ช่วยระบบย่อยและดีต่อลำไส้

มะตูม คือผลไม้พื้นบ้านที่หลายคนอาจคุ้นชื่อแต่ไม่เคยลองรับประทาน แท้จริงแล้ว มะตูม ไม่เพียงแต่อร่อยเมื่อแปรรูป แต่ยังมีสรรพคุณทางยาที่ดีต่อระบบย่อยอาหารและสุขภาพโดยรวม บทความนี้จะพาไปรู้จักกับสรรพคุณของมะตูมอย่างละเอียด
มะตูม คืออะไร?
มะตูม (Bael หรือ Aegle marmelos) เป็นพืชสมุนไพรพื้นบ้านของไทยและประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ผลสุกมีเปลือกแข็ง สีน้ำตาลอมเหลือง เนื้อในสีส้ม มีกลิ่นหอมเฉพาะตัวและรสหวาน มักนิยมนำมาทำเป็นน้ำมะตูมต้มแห้ง หรือแช่ดื่มเย็นๆ ส่วนผลดิบ ใบ และรากก็สามารถนำมาใช้ในตำรับยาแผนโบราณได้เช่นกัน
สรรพคุณของมะตูม
- ช่วยระบบย่อยอาหาร
มะตูม มีฤทธิ์เป็นยาบำรุงธาตุ ช่วยให้ระบบย่อยทำงานดีขึ้น โดยเฉพาะเมื่อใช้ผลสุกแห้งต้มดื่มเป็นชา จะช่วยลดอาการแน่นท้อง อืดเฟ้อ และช่วยขับลม - แก้ท้องผูก
เนื้อมะตูมมีไฟเบอร์และสารที่ช่วยกระตุ้นลำไส้ให้เคลื่อนไหวดีขึ้น เหมาะสำหรับผู้ที่มีปัญหาท้องผูกเรื้อรัง - ลดการอักเสบในลำไส้
สารแทนนินในผล มะตูม มีฤทธิ์ในการต้านการอักเสบ โดยเฉพาะในกรณีของโรคลำไส้อักเสบหรือท้องเสียจากแบคทีเรียบางชนิด - ช่วยลดน้ำตาลในเลือด
มีงานวิจัยเบื้องต้นที่พบว่า มะตูมอาจมีผลช่วยชะลอการดูดซึมน้ำตาล เหมาะกับผู้ที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด - บำรุงกำลังและระบบภูมิคุ้มกัน
สารต้านอนุมูลอิสระใน มะตูม เช่น ฟลาโวนอยด์และฟีนอลิก ช่วยลดความเสื่อมของเซลล์และเสริมภูมิคุ้มกันของร่างกาย - ช่วยถอนพิษไข้และลดไข้
ในทางยาแผนไทย นิยมใช้รากและใบ มะตูม ต้มกับน้ำดื่มเพื่อลดไข้ แก้พิษร้อน และฟื้นฟูร่างกาย
วิธีกินมะตูมให้ได้ประโยชน์
- น้ำมะตูมแห้ง
นำผลมะตูมแก่จัดหั่นเป็นแว่น ตากแห้ง แล้วต้มกับน้ำดื่มเป็นชาเย็น ช่วยลดร้อนใน แก้กระหาย และดีต่อระบบขับถ่าย - มะตูมเชื่อม / มะตูมกวน
นิยมใช้ผลสุก ทำเป็นของหวานแต่อาจมีน้ำตาลสูง จึงควรรับประทานในปริมาณที่เหมาะสม - ยาสมุนไพรแผนโบราณ
ใบและรากของ มะตูม ใช้ร่วมกับสมุนไพรชนิดอื่นในตำรับยาเพื่อบำรุงธาตุและลดอาการอักเสบ
ข้อควรระวังในการบริโภคมะตูม
แม้ว่ามะตูมจะมีสรรพคุณมาก แต่ไม่ควรบริโภคผลดิบมากเกินไป เพราะอาจทำให้ท้องผูก หากคุณมีโรคประจำตัว เช่น โรคไต หรือเบาหวาน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้เป็นสมุนไพรเสริม นอกจากนี้ มะตูมแปรรูปบางชนิดอาจมีปริมาณน้ำตาลสูง
มะตูม เป็นสมุนไพรไทยที่มากไปด้วยประโยชน์ ทั้งช่วยระบบย่อย ขับลม แก้ท้องผูก และต้านการอักเสบ นอกจากรสชาติหอมหวานเฉพาะตัวแล้ว ยังสามารถนำมาแปรรูปได้หลากหลายรูปแบบ เหมาะกับผู้ที่ต้องการดูแลสุขภาพด้วยวิธีธรรมชาติอย่างแท้จริง