อาการปวดข้อในเด็ก

ทำอย่างไรเมื่อลูกปวดข้อ ? อาการปวดข้อ เป็นอาการที่พบค่อนข้างบ่อยได้ในเด็กวัยตั้งแต่เริ่มหัดเดิน โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่ยังไม่สามารถพูดได้ อาจแสดงเพียงแค่อาการหยุดเดินหรือพยายามไม่เคลื่อนไหวขาหรือแขนส่วนนั้นเฉยๆ สิ่งที่ต้องแยกเมื่อเด็กบ่นปวดขาหรือแขนคือ บริเวณของการปวดและความรุนแรงของอาการปวด ซึ่งอาการปวดถ้าปวดตรงข้อ จะมีสาเหตุต่างจากการปวดรอบๆข้อหรือกระดูกและกล้ามเนื้อ แพทย์เฉพาะทางโรคข้อเด็กหรือรูห์มาติคเด็กจะสามารถแยกหรือบอกได้ อย่างไรก็ตาม สาเหตุของการปวดข้อ กระดูกกล้ามเนื้อ อาจเกิดจากการบาดเจ็บจากการตก หกล้ม ข้อแพลง เป็นต้น ซึ่งผู้ปกครองอาจจะแยกได้ และการบำบัดรักษาต้องการเพียงการหยุดใช้ขาหรือแขนนั้นชั่วคราว ประคบด้วยของเย็นในช่วงแรกๆ และอาจใช้ยาแก้ปวดธรรมดาก็จะสามารถทุเลาลงได้ หากไม่มีการหักของกระดูกบริเวณนั้น เมื่อไรที่ต้องพบแพทย์ ? อาการที่จะต้องนำเด็กไปพบแพทย์ คือ อาการปวดแขนหรือขาที่ร่วมกับอาการบวมแดง หรืออุ่นเมื่อคลำบริเวณนั้นๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งถ้ามีไข้ร่วมด้วย อะไรคือ ข้ออักเสบ ( Arthritis ) ? ข้ออักเสบ เป็นอาการที่พบบ่อย ในเด็กที่บ่นปวดแขนหรือขา เด็กจะปฏิเสธการใช้แขนหรือขาดังกล่าว ถ้าตรวจบริเวณที่ปวด อาจพบอาการบวมแดงรอบๆหรือตรงข้อ ร้อนหรืออุ่นเมื่อคลำและอาจกดเจ็บในบริเวณที่บวม เมื่อไรก็ตามที่สงสัยว่า เด็กมีข้ออักเสบ จะต้องนำพบแพทย์ทุกรายเพื่อค้นหาสาเหตุ เพราะถ้าปล่อยไว้นานเด็กจะไม่ใช้ข้อนั้นๆและการอักเสบของข้ออาจเป็นมากขึ้น นานขึ้น จนกระทั่งเกิดผลกระทบข้างเคียง คือ ข้อจะใหญ่ขึ้น ข้อติด และเชื่อมกัน ซึ่งอาจแก้ไขไม่ได้ ส่งผลให้เกิดการพิการถาวร ข้ออักเสบกับเวลาของการปวด ? ลักษณะที่สำคัญของอาการข้ออักเสบ นอกจากอาการปวด บวม แดง ร้อนบริเวณข้อแล้วนั้น ช่วงเวลาของการปวดมักจะเกิดตอนช่วงเช้าๆหรือหลังจากการหยุดใช้ข้อนั้นนานๆ เด็กอาจจะบ่นปวดมากขึ้น หรือตึงข้อมาก เหยียดไม่ได้ หลังตื่นนอน ซึ่งเกิดได้ในเด็กข้ออักเสบมากกว่า 50 เปอร์เซ็นต์ ของผู้ป่วยแตกต่างจากข้อแพลง อาการหกล้ม ซึ่งมักจะปวดมากขึ้นถ้ามีการใช้ข้อนั้นๆ ถ้าปวดมากในตอนกลางคืนหรือหลังเข้านอนไปแล้ว สาเหตุของการปวดอาจมาจากมะเร็งที่ไปที่กระดูกนั้นๆ ซึ่งแพทย์เฉพาะทางโรคข้อจะสามารถบอกได้ สาเหตุของข้ออักเสบในเด็ก ? ข้ออักเสบ อาจเป็นอาการแสดงของโรคต่างๆที่พบบ่อยพอสรุปได้ดังนี้ กลุ่มโรคข้อในเด็ก ซึ่งประกอบด้วย 7 โรคข้ออักเสบ การแสดงและการตอบสนองต่อการรักษาตลอดจนการดำเนินโรคจะแตกต่างกันไป กลุ่มโรคแพ้ภูมิตนเอง ซึ่งเป็นกลุ่มใหญ่ รวมถึง โรค SLE และการอักเสบของอวัยวะต่างๆ โดยไม่ได้เกิดจากการติดเชื้อ โรคติดเชื้อในกระดูกหรือข้อ โรคมะเร็งเม็ดเลือด หรือเซลล์อื่นๆที่ลามมาที่กระดูก เมื่อไรก็ตามที่เกิดความสงสัยว่าอาการปวดข้อ อาจเป็นอาการของข้ออักเสบ ผู้ปกครองควรรีบพาเด็กมาพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและรักษาก่อนที่จะเกิดผลข้างเคียง ซึ่งยากต่อการแก้ไขหรือบำบัดรักษา โดย นายแพทย์ธัชวีร์ อรรคฉายศรี หัวหน้าหน่วยโรครูห์มาติกหรือโรคข้อเด็ก โรงพยาบาลศิริราช แพทย์ประจำศูนย์กุมารเวช โรงพยาบาลสมิติเวช ศรีนครินทร์