Past time story

 

ครอบครัวเป็นสถาบันหนึ่งที่ใกล้ชิดสนิทแนบแน่นกับเรามากที่สุดก็ว่าได้ เป็นสถาบันเดียวที่เรื่องของการอบรมสั่งสอนนั้นก็เปลี่ยนไปตามยุสมัยด้วย บางครั้งสิ่งที่พ่อแม่เราเฝ้าสั่งสอนมา อาจจะใช้กับเด็กสมัยนี้ไม่ได้เลย ส่วนบางอย่างก็ยังเป็นคำสอนที่คลาสสิกเสียเหลือเกินปรับใช้ได้ทุกยุคทุกสมัย ส่วนจะมีอะไรบ้างนั้น เรามาดูกันดีกว่าค่ะ

สอนแบบนี้ มีแต่เอาท์
คำสอนของคนโบราณถ่ายทอดออกมาเป็นคำคล้องจองบ้าน สุภาษิตบ้าง สำนวนไทยบ้าง เหล่านี้เป็นเพียงส่วนหนึ่งของภูมิปัญญาที่เรามองว่าเอาท์เสียแล้ว ผ่านการตีความอย่างที่เราคิดว่าคงไม่ดีแน่หากคุณยังสอนลูกแบบนี้อยู่

• รักวัวให้ผูก รักลูกให้ตี การตีอาจจะเป็นการหยุดพฤติกรรมที่คุณไม่ชอบของลูกได้ทันควันก็จริง แต่ก็เป็นการปลูกฝังเรื่องของการใช้กำลังในการแก้ปัญหาด้วยเช่นกัน ไม่ใช่ว่าการทำโทษเป็นเรื่องเลวร้าย การทำโทษก็ยังคงเป็นหนึ่งในวิธีการให้เด็กได้เรียนรู้ว่าสิ่งนั้นผิด ไม่ถูกต้อง ไม่ควรกระทำค่ะ แต่ควรหาวิธีการที่ไม่ต้องทำร้ายร่างกายและจิตใจกันจะดีกว่า อย่างเช่น ลดค่าขนม หรือจำกัดสิทธิ์ที่ควรจะได้ รวมถึงการเมินเฉยต่อพฤติกรรมนั้นด้วย เพราะบางครั้งหาเราไม่สนองต่อเรื่องแย่ๆ ที่ลูกทำ (ซึ่งบางคั้งก็เป็นการเรียกร้องความสนใจเท่านั้น) ลูกก็จะเลิกพฤติกรรมนั้นไปเอง (ต้องพิจารณาเป็นอย่างๆ ไป)

• ลูกไม้หล่นไม่ไกลต้น/เชื้อไม่ทิ้งแถว อนาคตของเด็กๆ ไม่ได้ขึ้นอยู่กับการกำหนดทิศทางของพ่อแม่อีกต่อไปแล้ว เขาควรมีทางเดินชีวิตที่เป็นของตัวเอง บางครั้งการกำหนดกฎเกณฑ์ต่างๆในชีวิตลูกมาเกินไปเมื่อได้ออกจากรอบนั้นแล้วเขาอาจจะเตลิดไปมากจนเราคาดไม่ถึงก็เป็นได้

• เถียงคำไม่ตกฟาก การถามเป็นอีกหนึ่งพัฒนาการในการเรียนรู้ของเด็กค่ะ ถ้าคุณมัวแต่รำคาญเรื่องที่ลูกๆ อยากรู้ สุดท้ายเด็กจะไม่ได้เรียนรู้อะไรในช่วงที่เขาอยากรู้ การปฎิเสธก็เป็นเรื่องที่ควรให้โอกาส หากตัดบทสนทนาด้วยคำว่า “อย่าเถียง” บ่อยๆ แล้วล่ะก็ คุณก็ดูเป็นผู้ปกครองที่เผด็จการไปหน่อยนะคะ

สอนแบบนี้สิถึงจะอิน
สำนวนไทยโบราณบางครั้งก็ไม่ใช่จะเป็นเรื่องคร่ำครึเสียทั้งหมด เพราะคำสอนบางอันก็คลาสสิกเสียจนยังสามารถใช้ได้อีกจนชั่วลูกชั่วหลายเลยทีเดียว

• รู้หน้าไม่รู้ใจ เป็นคำสอนที่ใช้ดืทุกเพศทุกวัยเลยก็ว่าได้ค่ะ เพราะเป็นคำสอนที่ไม่ให้ลูกคุณตัดสินอะไรๆ จากภายนอก แต่ต้องใช้สติไตร่ตรองก่อนทุกครั้ง ที่สำคัญคือเป็นการให้โอกาสอย่างหนึ่งด้วย โลกเราเศร้าเพราะความเกลียดชังที่เกิดจากการมองสิ่งนั้นจากภายนอกมามากมายเล้ว อย่าให้ชนรุ่นหลังต้องเดินทางในเส้นทางที่ผิดแล้วเลยนะคะ

• รู้อะไรไม่สู้ รู้วิชา เรื่องการเรียนรู้ยังเป็นเรื่องที่สำคัญไม่ว่าจะอยู่ในยุคไหนค่ะ แต่แน่นอนว่าการศึกษานั้นต้องเป็นไปเพื่อการเพิ่มพูนความรู้ ไม่ใช่การเรียนเพื่อเอาวุฒิ หรือเรียนตามกระแสให้สิ้นเปลือง เพราะการเรียนที่ดีนั้นคือการเรียนที่รู้อย่างเชี่ยวชาญ เช่นเดียวกับสำนวนที่ว่า “รู้อะไรให้รู้เพียงอย่างเดียว แต่ให้เชี่ยวชาญเถิดจะเกิดผล”

• น้ำขุ่นไว้ใน น้ำใสไว้นอก นอกจากเรื่องความฉลาดทางสติปัญญาแล้ว เรื่องของความฉลาดทางอารมณ์ก็เป็นอีกเรื่องที่น่าส่งเสริมค่ะ เพราะเรื่องวิชาการส่งเสริมใด้ง่าย แต่เรื่องของอารมณ์การแสดงออก และทักษะชีวิตนี่สิคะ เป็นเรื่องที่สำคัญต่อการอยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคมเมื่อเขาโตขึ้นมากนัก

• มีสลึงพึงบรรจบให้ครบบาท เรื่องของเงินกลายเป็นปัจจัยในการดำรงชีวิตลำดับที่ 5 ไปเสียแล้ว เพราะการเก็บเงินนั้นยากกว่าการหาเงินมากมายนัก เพราะเราอยู่ในยุคที่เงินเดือนไม่สำคัญเท่าเงินเก็บอีกต่อไปแล้ว การปลูกฝังนิสัยเก็บหอมรอมริบให้กับลูกก็เป็นอีกหนึ่งหนทางที่จะทำให้เขาเติบโตขึ้นมาเป็นผู้ใหญ่ที่ไม่ประสบปัญหาล้มเหลวทางการเงินได้ค่ะ

สำนวนไทยเรานั้นมีมากมายค่ะ หลากหลายสำนวน สุภาษิตนั้นสามารถประยุกต์ใช้ได้อย่างมากมายหลากหลายไม่เฉพาะกับแค่การสอนลูกๆ หลานๆ เท่านั้น แต่ยังสามารถปรับใช้กับชีวิตประจำวันของเราๆ ท่านๆ ได้อีกด้วยค่ะ