หลากหลายปัญหาเกี่ยวกับอาการปวดหลัง

ประชาชาติธุรกิจออนไลน์

หลากหลายปัญหาของอาการปวดหลังที่ไม่รู้จะหาคำตอบได้จากไหน ลองดูคำถามเหล่านี้ว่าตรงใจคุณหรือไม่

ทำไมเราถึงปวดหลัง

อาการปวดหลังเกิดได้หลายสาเหตุ โดยมีปัญหาได้ตั้งแต่ ข้อสะโพก ตัวหลังเอง หรือจากข้อเข่า ซึ่งเป็นเหตุให้ปวดหลังได้ แต่สาเหตุที่เกิดจากหลังส่วนใหญ่ มักจะเกิดจากกล้ามเนื้อของหลังเองเกิดการอักเสบ ซึ่งอาจเกิดได้จากการปฏิบัติตัวไม่ถูกท่าถูกสุขลักษณะ เป็นต้น นอกจากนี้สาเหตุอื่นที่ไม่เกี่ยวกับระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ ได้แก่ การอักเสบของกรวยไต ลำไส้อักเสบบางประเภท หรือการอักเสบติดเชื้อของระบบสูตินรีเวช ซึ่งสาเหตุเหล่านี้ก็ทำให้ปวดหลังได้เช่นกัน แต่พบได้น้อยกว่ามาก

อาการปวดหลังมีความเกี่ยวเนื่องกับอายุและน้ำหนักด้วยหรือไม่

สำหรับอาการปวดหลังจะพบได้สัมพันธ์กับน้ำหนักตัวที่มากเกินไป ซึ่งการที่มีน้ำหนักตัวมาก จะทำให้จุดศูนย์ถ่วงน้ำหนักของร่างกาย ตกมาหน้าต่อกระดูกสันหลังบริเวณ SACRUM (ดูรูป) จะส่งผลให้กล้ามเนื้ออักเสบได้ง่าย ทำให้ปวดหลังได้ และในระยะเวลานานๆ จะทำให้กระดูกสันหลังเกิดหินปูนมาเกาะได้ ทำให้ข้อต่อบริเวณกระดูกสันหลัง รวมถึงหมอนรองกระดูกเสื่อม บางครั้งทำให้ไปเบียดช่องไขสันหลังหรือรากประสาท ซึ่งทำให้มีอาการปวดหลังร้าวลงขาได้

ถ้ามีอาการปวดจากหลังลงไปถึงต้นขาจะเกี่ยวกับอะไรได้บ้าง

อาการปวดหลังร้าวลงขาเกิดได้ตั้งแต่มีอาการอักเสบของกล้ามเนื้อบริเวณสะโพก จนถึงกล้ามเนื้อหลังต้นขา หรือเกิดจากกระดูกสันหลังเสื่อมร่วมกับมีการเบียดหรือกดทับของไขสันหลัง หรือรากประสาท ในกรณีที่เกิดจากกระดูกสันหลังเสื่อมร่วมกับมีการเบียดของไขสันหลัง ผู้ป่วยมักจะมีอาการร่วม เช่น ยิ่งเดินยิ่งปวดร้าวลงขา หรือยิ่งเดินยิ่งชาหรืออ่อนแรง แต่สาเหตุส่วนใหญ่มักเกิดจากการอักเสบของกล้ามเนื้อ

เวลาที่ปวดหลังมากๆก็จะชอบนวดคลึง และเมื่อนวดแล้วจะหายเมื่อยรู้สึกสบาย สักพักก็จะกลับมาเมื่อยอีก มีวิธีไหนที่จะทำให้หายปวดเมื่อยถาวรรึเปล่า

มีผู้ป่วยหลายคนที่มีอาการปวดหลังแล้วชอบไปนวด การนวดทำให้กล้ามเนื้อที่มีอาการอักเสบและมีอาการปวดเกิดการผ่อนคลาย และลดอาการหดเกร็งของกล้ามเนื้อได้ ผู้ป่วยจึงมีอาการสบายแต่ถ้าผู้ป่วยยังปฏิบัติตัวไม่ถุกสุขลักษณะ หรือดูแลตัวเองออกกำลังกายไม่เพียงพอ ก็จะทำให้ปวดหลังขึ้นมาอีกได้ แต่มีข้อควรระวังในการนวด คือ ผู้ป่วยบางคนไปนวดแล้วมีอาการปวดหลังขึ้นมากได้ จนต้องพบแพทย์

เวลาที่ปวดหลังมากๆ พอจะล้มตัวลงนอน ไม่สามารถที่จะนอนให้หลังแนบไปกับเตียงได้เลย ต้องรอสักพักเป็นจากอะไร

การนอนมักจะทำให้กล้ามเนื้อหลังผ่อนคลายและบรรเทาอาการปวด แต่ก็พบในผู้ป่วยบางคนมีอาการปวดหลังมากขึ้นขณะที่นอน ซึ่งสาเหตุที่พบได้บ่อยๆ เช่น ฟูกที่นอนนุ่มเกินไป ท่านอนที่ไม่ถูกต้อง การหนุนหมอนที่ไม่ถูกต้อง เป็นต้น

ถ้าเรามีกิจวัตรประจำวันที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยง สิ่งที่ก่อให้เกิดอาการปวดหลังได้ เราควรจะปฏิบัติตัวอย่างไร

กิจวัตรประจำวันหรือการทำงานบางครั้งก็ทำให้ปวดหลังได้ บางครั้งเราก็ไม่สามารถเลี่ยงกิจกรรมนั้นๆได้ แต่เราสามารถป้องกันอาการปวดหลังนั้นได้ ด้วยการปฏิบัติตัวให้ถูกสุขลักษณะ เช่น หลีกเลี่ยงการก้มหลัง ยกของหนักโดยการย่อตัวคุกเข่าหยิบของทุกครั้ง สิ่งของที่หนักก็ควรจะแบ่งยกหลายๆ ครั้ง หรือหาคนมาช่วยยก ถ้าต้องเอื้อมหยิบของที่สูงๆ ก็ควรหาเก้าอี้มาปีน ไม่ควรเอื้อมหยิบ เป็นต้น

การอุ้มลูกจะเป็นสาเหตุให้ปวดหลังหรือไม่

การอุ้มลูกหรือยกของหนักนานๆ ก็มีส่วนทำให้ปวดหลังได้ ยิ่งถ้าอุ้มลูกผิดท่าก็จะยิ่งปวดหลังรุนแรงขึ้นได้

อาการปวดหลังที่เกิดขึ้นหลังคลอดลูก จะเกี่ยวกับการที่เราเคยบล็อกหลังด้วยหรือไม่

อาการปวดหลังกับการบล็อกหลังคลอดบุตร มักมีหลายคนเข้าใจผิดว่าบล็อกหลังแล้วจะทำให้ปวดหลัง แต่ในความเป็นจริงไม่มีส่วนเกี่ยวข้องกัน อาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ เช่น การดูแลและปฏิบัติตัวไม่ถูกสุขลักษณะ การนั่งกับพื้นนานๆ ในขณะดูแลบุตร การก้มหลัง การก้มเพื่ออุ้มบุตร น้ำหนักตัวที่เพิ่มขึ้นขณะตั้งครรภ์ นอกจากนั้นการขาดการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ก็เป็นเหตุให้กล้ามเนื้ออักเสบจนมีอาการปวดได้

รองเท้าที่ใส่จะมีส่วนทำให้ปวดหลังหรือไม่ เพราะชอบใส่รองเท้าแฟชั่น หัวแหลมหรือส้นสูง

รองเท้าหัวแหลมไม่ค่อยทำให้ปวดหลัง แต่รองเท้าประเภทนี้มักจะมีส้นสูง ทำให้กล้ามเนื้อที่ขาอักเสบและส่งผลทำให้มีอาการปวดหลังตามมาได้เช่นกัน

เวลาที่นั่ง ยืน หรือเดิน บางครั้งจะรู้สึกปวดหลัง จะเกี่ยวกับการที่เรา นั่ง ยืน เดินไม่ถูกท่ารึเปล่า

ถ้าเรานั่ง ยืน เดินไม่ถูกสุขลักษณะทำให้ปวดหลังได้ ดังนั้นการนั่งเราควรจะนั่งให้หลังตรง หลังชิดพนักพิง ไม่ควรนั่งไขว้ห้าง การยืนควรจะยืนขาตรงทั้งสองข้าง และหลีกเลี่ยงการใส่รองเท้าที่มีส้นสูงจนเกินไป

เวลานั่งนานๆ จะทำให้ปวดหลังเพิ่มมากขึ้น จะเกี่ยวกับท่านั่งด้วยรึเปล่า การออกกำลังกายจะทำให้หายปวดหลังจริงหรือ เราควรจะปฏิบัติตัวอย่างไร ที่จะทำให้อาการปวดหลังดีขึ้น

การปวดหลังสามารถป้องกันได้โดยการปฏิบัติตัวให้ถูกสุขลักษณะ เช่น การนั่งควรนั่งหลังตรงชิดพนัก การยืนควรยืนขาตรงทั้งสองข้าง ไม่ควรเอื้อมหยิบของสูงๆ ไม่ควรก้มหลัง ไม่ควรก้มหลังยกของหนัก การนอน นอนฟูกที่ไม่นิ่มเกินไป นอกจากนั้นการออกกำลังกายควรทำให้ต่อเนื่องและสม่ำเสมอ ไม่ควรออกกำลังกายหักโหมไปในแต่ละครั้ง และควรบริหารร่างกายก่อนการออกกำลังกาย เพื่อลดอาการบาดเจ็บของกล้ามเนื้อในขณะออกกำลังกาย

การที่เราสะพายกระเป๋าทุกๆวันจะมีผลทำให้เราปวดหลังได้หรือไม่

การสะพายกระเป๋าถ้าสะพายข้างใดข้างหนึ่งนานๆ ก็จะปวดหลังได้ ถ้ากระเป๋าที่สะพายหนักจะยิ่งทำให้ปวดหลังได้มากขึ้น ดังนั้นควรใช้เป็นเป้ที่สะพายบ่าทั้งสองข้างจะดีกว่าเพื่อลดอาการ

ถ้าเราใช้แผ่นพยุงหลังจะทำให้เราไม่ปวดหลังด้วยรึเปล่า

แผ่นพยุงหลัง หรือที่เรียกกันติดปากว่า SUPPORT ในกรณีที่มีอาการปวดหลังมากๆ การใส่ก็จะช่วยบรรเทาอาการปวดได้ แต่ถ้าอาการทุเลาควรงดการใช้ เพราะการใช้ติดต่อกันเป็นระยะเวลานานๆ จะเกิดผลเสียระยะยาวมากกว่าผลดี

อาการปวดหลังนี้จะมีส่วนที่เกี่ยวข้องกับการรับแคลเซียมไม่เพียงพอหรือไม่

ผู้ป่วยบางคนมักเข้าใจว่าการรับปริมาณแคลเซียมไม่เพียงพอมักจะทำให้ปวดหลัง แต่ในความเป็นจริงแล้วไม่จริงเสมอไป ในผู้ป่วยโดยเฉพาะผู้หญิงอายุ 60 ปี และผู้หญิงที่หมดรอบเดือน จะเกิดภาวะที่เรียกว่ากระดูกบาง กระดูกพรุนได้ ถ้าเกิดภาวะดังกล่าว แล้วทำให้กระดูกสันหลังเกิดยุบตัวลง จะทำให้เกิดหลังค่อมได้ บางครั้งก็จะทำให้มีปํญหาปวดหลังตามมา ดังนั้นการได้รับปริมาณแคลเซียมไม่เพียงพอ ไม่ได้ส่งผลโดยตรงทำให้ปวดหลัง

ศ.เกียรติคุณ นพ.เจริญ โชติกวณิชย์

ผู้อำนวยการศูนย์โรคกระดูกและข้อ