Tropical Garden เคล็ดลับการจัดสวนเมืองร้อนให้สวยเป็นธรรมชาติ

สำหรับรูปแบบการจัดสวนที่คนส่วนใหญ่นิยมนำมาใช้เพื่อสร้างบรรยากาศให้อาคารและที่อยู่อาศัยชวนพักผ่อนค่อนข้างมาก คือการจัดสวนในสไตล์ทรอปิคอล ซึ่งเป็นแบบสวนเมืองร้อนที่ให้ความรู้สึกเป็นธรรมชาติค่อนข้างมากกว่าแบบสวนชนิดอื่น อีกทั้งยังเป็นหนึ่งในรูปแบบสวนที่มีการเลือกใช้พรรณไม้ที่เหมาะสมกับสภาพแวดล้อมที่มีอากาศร้อนชื้นของประเทศไทย จึงทำให้แบบสวนสไตล์นี้ได้รับความนิยมในการนำมาตกแต่งเพิ่มความรื่นรมย์ให้พื้นที่โดยรอบบ้านและสถานที่ต่าง ๆ ค่อนข้างมาก เพราะสามารถดูแลพรรณไม้ได้ง่ายและพร้อมมอบบรรยากาศอันรื่นรมย์ในแบบสวนธรรมชาติได้ดี

Home Stew CafeHome Stew Cafe

ทำความรู้จักสวนเมืองร้อนธรรมชาติสไตล์ทรอปิคอล (Tropical Garden) 

แบบสวนสไตล์ทรอปิคอล เป็นรูปแบบของสวนเมืองร้อน ซึ่งเป็นรูปแบบของพรรณไม้ที่เกิดขึ้นในภูมิประเทศที่อยู่ใกล้แนวเส้นศูนย์สูตร แวดล้อมไปด้วยสภาพอากาศแบบร้อนชื้นและร่มรื่นไปด้วยพรรณไม้หลากชนิด สะท้อนภาพบรรยากาศของป่าไม้ที่เต็มไปด้วยพืชพรรณสีเขียวชอุ่มอันอุดมสมบูรณ์ เมื่อมีการหยิบนำบรรยากาศของสวนป่าธรรมชาติในพื้นที่เขตร้อนมาใช้ในการจัดสวนตามที่อยู่อาศัยและสถานที่พักผ่อนต่าง ๆ จึงเป็นรูปแบบการจัดสวนที่มีการเลือกนำพรรณไม้เขตร้อนมาปลูกเป็นหลัก โดยเน้นการจำลองบรรยากาศธรรมชาติเข้ามาไว้ในสวนให้มากที่สุด อาจมีการเติมเต็มองค์ประกอบเพื่อให้มีความใกล้เคียงธรรมชาติโดยการสร้างน้ำตกจำลอง หรือสร้างบ่อน้ำไหลประกอบเข้าไว้ด้วยกัน ในส่วนพรรณไม้ที่เลือกใช้ในการจัดสวนจะเลือกใช้พรรณไม้เขตร้อนที่มีใบสีเขียวเป็นหลัก หากจะมีการเติมสีสันด้วยไม้ใบเฉดสีอื่นหรือไม้ดอกบ้างก็สามารถนำมาปลูกผสมผสานกันได้เล็กน้อย แต่โดยส่วนใหญ่การจัดสวนสไตล์นี้จะเน้นไปที่ความรู้สึกเป็นธรรมชาติมากที่สุด

Pleno ราชพฤกษ์-พระราม5Pleno ราชพฤกษ์-พระราม5

รูปแบบสวนสไตล์ทรอปิคอลที่ควรรู้การจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลในปัจจุบันที่ได้รับความนิยมในการนำมาตกแต่งเพิ่มความร่มรื่นให้กับพื้นที่รอบบ้านและสถานที่ต่าง ๆ มีอยู่ 3 รูปแบบด้วยกัน ได้แก่

• แบบสวนทรอปิคอลสไตล์สวนป่าธรรมชาติ การจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลในรูปแบบนี้จะเน้นการสร้างบรรยากาศให้มีความใกล้เคียงกับธรรมชาติดั้งเดิมตามสไตล์สวนป่าเขตร้อนชื้น มีการจัดสวนปลูกต้นไม้หลายระดับที่สลับซับซ้อนกันทั้งสูงและต่ำเพื่อให้ใกล้เคียงสวนป่าธรรมชาติมากที่สุด สำหรับรูปแบบของการจัดสวนสไตล์นี้จะมีความเป็นสวนป่าร้อนชื้นที่มีความชัดเจน การจำลองบรรยากาศของสวนธรรมชาติจึงมีการนำรูปแบบของน้ำตก บ่อน้ำ หรือธารน้ำมาใช้ในการออกแบบสวนเข้าไว้ด้วยกัน อาจมีการนำวัสดุธรรมชาติประเภทหิน อิฐ หรือไม้ มาใช้ร่วมกับการจัดสวนสไตล์นี้ เพื่อให้มีบรรยากาศสวยงามและมีเสน่ห์ลงตัวกับพื้นที่ใช้สอยมากยิ่งขึ้น

The 66 CottageThe 66 Cottage

• แบบสวนทรอปิคอลสไตล์ผสมผสาน นอกจากการจัดสวนในสไตล์ทรอปิคอลที่เน้นการสร้างบรรยากาศให้ใกล้เคียงธรรมชาติมากที่สุดแล้ว ยังมีการนำรูปแบบสวนสไตล์นี้มาประยุกต์เข้ากับวัฒนธรรมและกลิ่นอายประจำชาติที่มีความเป็นเอกลักษณ์ เพื่อสะท้อนรูปแบบการจัดสวนที่มีความเฉพาะตัวในแต่ละประเทศ ไม่ว่าจะเป็นการผสมผสานเข้ากับวัฒนธรรมบาหลี ซึ่งสะท้อนเสน่ห์ความเป็นแบบสวนเมืองร้อนที่แฝงไว้ด้วยกลิ่นอายแบบบาหลีที่งดงาม หรืออาจมีการนำรูปแบบสวนเมืองร้อนมาผสมผสานเข้ากับเสน่ห์แห่งวัฒนธรรมของญี่ปุ่น หรือกลิ่นอายแบบยุโรปที่นิยมใช้หินกรวดหรือปูแผ่นพื้นทางเดินในสวน ก็สามารถสร้างความกลมกลืนระหว่างสวนเมืองร้อนให้เข้ากับเสน่ห์ของวัฒนธรรมในแต่ละประเทศได้อย่างกลมกลืน

TELL CafeTELL Cafe

• แบบสวนสไตล์ทรอปิคอลโมเดิร์น สำหรับบ้านยุคใหม่ในปัจจุบันก็มีการนำแบบสวนสไตล์นี้มาใช้ในการตกแต่งพื้นที่รอบบ้านให้มีความรื่นรมย์เช่นกัน โดยจะมีการประยุกต์รูปแบบการจัดสวนให้มีความสอดคล้องกับสภาพพื้นที่ของบ้านที่มีส่วนใช้สอยค่อนข้างจำกัดมากยิ่งขึ้น โดยรูปแบบการจัดสวนเมืองร้อนที่มีสะท้อนเสน่ห์แบบโมเดิร์นที่มีความทันสมัยจะเน้นการกำหนดพื้นที่ใช้สอยในสวนเป็นหลักก่อน โดยอาจออกแบบเป็นมุมนั่งเล่น หรือสร้างระเบียงไม้สำหรับใช้นั่งพักผ่อนระหว่างวันในสวน ในส่วนของงานดีไซน์ที่ถูกนำมาใช้สำหรับสวนสไตล์นี้จะค่อนข้างเน้นความเรียบง่าย เป็นเส้นสายที่ไม่มีความซับซ้อน สำหรับวัสดุอื่น ๆ ที่นำมาใช้ผสมผสานเข้าด้วยกันกับการจัดสวนจะเน้นโทนสีที่มีความเป็นธรรมชาติให้มากที่สุด แต่องค์ประกอบสำคัญคือการเน้นที่วัตถุประสงค์ในการใช้งานเป็นหลัก

องค์ประกอบของการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอล

โดยส่วนใหญ่แล้วรูปแบบของการจัดสวนสไตล์นี้จะค่อนข้างมีแพทเทิร์นที่มีความคล้ายเคียงกัน ถึงแม้ว่าจะมีการนำรูปแบบอื่นมาผสมผสานเข้าไว้กับการจัดสวนป่าเมืองร้อน แต่ก็ยังสามารถสะท้อนเอกลักษณ์ของการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลได้ดี ซึ่งประกอบไปด้วยสิ่งเหล่านี้

• พรรณไม้เมืองร้อน ต้นไม้ที่นิยมนำมาใช้ในการจัดสวนแบบร้อนชื้นจะเป็นพรรณไม้ที่มีความเหมาะสมกับการปลูกในสภาพอากาศร้อนชื้น ซึ่งนอกจากการปลูกต้นไม้เพื่อสร้างบรรยากาศตามสไตล์สวนธรรมชาติแล้ว การจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลในปัจจุบันยังนิยมปลูกเพื่อประโยชน์ใช้สอยไปพร้อมกัน โดยแบ่งพรรณไม้ออกเป็นประเภทต่าง ๆ ดังนี้

- ต้นไม้ขนาดใหญ่ การจัดสวนในสไตล์ทรอปิคอลจะมีการสร้างบรรยากาศให้มีความเป็นธรรมชาติเหมือนสวนป่าจำลอง จึงมีการเลือกใช้พรรณไม้ที่มีขนาดใหญ่มาใช้ในการจัดสวน เพื่อสร้างบรรยากาศให้มีความเป็นธรรมชาติมากที่สุด โดยควรเป็นไม้ยืนต้นที่มีความสูงตั้งแต่ 4 เมตรขึ้นไป เพื่อให้พื้นที่โดยรอบมีความร่มรื่นและสามารถให้ร่มเงากับพื้นที่รอบบ้านได้ดี

-ต้นไม้พุ่ม นอกจากต้นไม้ที่มีขนาดใหญ่แล้วยังนิยมเลือกใช้พรรณไม้พุ่มในการตกแต่งสวนสไตล์ทรอปิคอล เพื่อสร้างจุดสนใจให้มุมสวนโดดเด่นมากยิ่งขึ้น โดยพรรณไม้ประเภทนี้จะช่วยกำหนดขอบเขตและทิศทางของการจัดสวนว่าควรอยู่ในทิศทางใดอีกด้วย ซึ่งสามารถเลือกใช้ไม้พุ่มที่ปลูกสลับกันไปตั้งแต่ไม้พุ่มทรงเตี้ยจนถึงขนาดของไม้พุ่มที่มีระดับความสูงเพิ่มมากขึ้น

-ไม้คลุมดิน อีกหนึ่งชนิดของพรรณไม้ที่นิยมนำมาใช้ในการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอล คือการปลูกไม้คลุมดิน ซึ่งเป็นพรรณไม้ที่มีความสูงไม่เกิน 30 ซม. โดยนิยมนำมาปลูกเพื่อช่วยยึดเกาะการพังทลายของหน้าดิน อีกทั้งยังนิยมใช้ปลูกเพื่อประดับหน้าดินให้สวยงามและมีความกลมกลืนระหว่างระดับความสูงของต้นไม้ที่มีขนาดลดหลั่นแตกต่างกัน

-ไม้น้ำ บางพื้นที่อาจมีการนำรูปแบบของธารน้ำตกหรือบ่อน้ำขนาดย่อมมาตกแต่งร่วมกับการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอล ซึ่งจะมีการปลูกไม้น้ำตามแนวธารน้ำตกในสวน เพื่อเติมเต็มความร่มรื่นให้พื้นที่สีเขียวมีความเป็นธรรมชาติตามสไตล์แบบสวนเมืองร้อน หรือในบางครั้งอาจมีการนำไม้น้ำปลูกไว้ในบ่อน้ำด้วยเช่นกัน       

-ไม้อิงอาศัย เพื่อเติมเต็มความเป็นธรรมชาติให้พื้นที่ภายในสวนมีความใกล้เคียงกับบรรยากาศสวนป่ามากที่สุด อาจลองหาพรรณไม้ประเภทไม้อิงอาศัยมาปลูกตกแต่งร่วมกับร่วมกับต้นไม้ใหญ่ เพื่อสร้างบรรยากาศตามสไตล์สวนป่าที่เต็มไปด้วยพืชพรรณไม้อย่างไม่เป็นระเบียบมากนัก เช่น เฟิน ชายผ้าสีดา เคราฤาษี ฯลฯ      

• ไม้เลื้อย ไม่เพียงแค่การผสมผสานพรรณไม้ประเภทไม้อิงอาศัยเท่านั้น แต่ยังมีการนำไม้เลื้อยมาใช้ในการตกแต่งสวนเมืองร้อนเช่นกัน ซึ่งสามารถปลูกพรรณไม้ชนิดนี้เพื่อสร้างร่มเงาให้กับมุมสวน โดยนำมาปลูกบนศาลาเพื่อใช้สำหรับบังแสงแดด หรือปลูกเลื้อยตามซุ้มรั้วไม้รอบบ้าน เป็นต้น

Pleno ราชพฤกษ์-พระราม5Pleno ราชพฤกษ์-พระราม5

• บ่อน้ำ ธารน้ำ และน้ำตก เอกลักษณ์ของการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลคือเสน่ห์ของบรรยากาศสวนที่มีความร่มรื่นเป็นธรรมชาติในแบบสวนป่าเขตร้อนชื้น ซึ่งเต็มไปด้วยพืชพรรณไม้สีเขียวธรรมชาติที่เจริญเติบโตอยู่ตามแนวป่าเขาและลำธารน้ำตก จึงมักพบการนำรูปแบบของธารน้ำ น้ำตก และบ่อน้ำมาใช้ร่วมกับการจัดสวนสไตล์นี้ ซึ่งจะพบตามสถานที่ที่มีการจัดสวนทรอปิคอลสไตล์ป่าธรรมชาติ โดยควรเป็นพื้นที่มีสเปซค่อนข้างกว้างขวาง เพื่อให้มุมสวนมีพื้นที่สำหรับการสร้างธารน้ำตกธรรมชาติ แต่หากเป็นพื้นที่ขนาดจำกัดที่ไม่ได้มีสเปซกว้างขวางมากนัก แนะนำให้เลือกตกแต่งสวนด้วยอ่างน้ำล้นหรือขุดบ่อน้ำขนาดเล็ก ๆ จะเหมาะสมมากกว่า สำหรับตำแหน่งที่เหมาะสมกับการทำบ่อน้ำหรือสร้างธารน้ำเลียนแบบธรรมชาติ แนะนำว่าควรออกแบบไว้ในบริเวณที่สามารถเชื่อมต่อมุมมองจากพื้นที่นั่งเล่นในสวนได้อย่างชัดเจน เพื่อสร้างบรรยากาศแห่งการผ่อนคลายในสวนให้รื่นรมย์มากกว่าเดิม

The 66 CottageThe 66 Cottage

• วัสดุตกแต่งสวน สำหรับการเลือกใช้วัสดุชนิดอื่นในการตกแต่งสวนสไตล์ทรอปิคอลจะเน้นวัสดุที่มีความเป็นธรรมชาติมากที่สุด โดยส่วนใหญ่จะนำมาใช้ตกแต่งเป็นพื้นทางเดินในสวนหรืออาจนำมาใช้กรุตกแต่งกำแพงรอบบ้าน เป็นต้น ซึ่งประกอบไปด้วยวัสดุต่าง ๆ ดังนี้

-แผ่นหินทางเดิน แบบสวนทรอปิคอลส่วนใหญ่จะมีการออกแบบทางเดินในสวน เพื่อความสะดวกสบายในการเข้าถึงเพื่อใช้งานในสวน โดยมีการนำแผ่นหินธรรมชาติมาปูเป็นแนวทางเดินหลากหลายรูปแบบตามดีไซน์ของสวนที่กำหนดไว้ให้เข้ากับสถานที่นั้น แต่ที่ได้รับความนิยมค่อนข้างมากคือการใช้หินกาบขนาดใหญ่มาตกแต่งเป็นทางเดินในสวน ซึ่งสามารถมอบความรู้สึกที่มีความเป็นธรรมชาติได้ดี อีกทั้งยังเป็นวัสดุที่มีความกลมกลืนกับสวนธรรมชาติอย่างลงตัว     

- อิฐดินเผา นอกจากการนำแผ่นหินธรรมชาติมาใช้ในการตกแต่งสวนแล้ว การจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลยังมีการนำวัสดุอิฐดินเผา ซึ่งเป็นวัสดุธรรมชาติที่มีมีคุณสมบัติในการเก็บความชื้นได้ดีมาใช้ในการตกแต่งสวนอีกด้วย โดยอาจนำมาปูตกแต่งเป็นพื้นทางเดินแทนหินธรรมชาติ หรืออาจใช้วางเป็นแนวกำหนดทิศทางในการปลูกต้นไม้ในสวนก็ได้เช่นกัน    

-หินกรวด ในบางพื้นที่อาจมีการนำหินกรวดมาตกแต่งลงบนหน้าดินในบริเวณที่ไม่ได้ปลูกต้นไม้  หรืออาจใช้ตกแต่งเพื่อเชื่อมต่อสเปซระหว่างแผ่นหินทางเดินให้มีความกลมกลืนมากยิ่งขึ้น

Home Stew CafeHome Stew Cafe

• เฟอร์นิเจอร์ในสวน มากกว่าการเพิ่มความน่าสนใจให้มุมสวนโดดเด่นมากขึ้นแล้ว การนำเฟอร์นิเจอร์มาตกแต่งเป็นมุมนั่งเล่นในสวนยังช่วยทำให้ใช้งานสวนสไตล์ทรอปิคอลได้อย่างเป็นประโยชน์มากยิ่งขึ้น โดยส่วนมากจะมีการเลือกใช้เฟอร์นิเจอร์ที่ทำจากวัสดุธรรมชาติประเภทไม้หรือหินเป็นหลัก เพื่อสร้างบรรยากาศภายในสวนให้มีความกลมกลืนอย่างเป็นธรรมชาติมากที่สุด หรือหากมีการผสมผสานวัสดุธรรมชาติเข้ากับวัสดุชนิดอื่นก็จะเน้นความกลมกลืนกับธรรมชาติเป็นหลัก โดยการเลือกใช้เหล็กโทนสีเข้มที่ไม่โดดเด่นจากธรรมชาติมากเกินไปมาใช้ในการตกแต่งสวน ก็จะช่วยทำให้เฟอร์นิเจอร์มีความกลมกลืนกับการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลที่มีความเป็นธรรมชาติอย่างลงตัว

Kinn Kaffe & CraftKinn Kaffe & Craft

• ระบบพ่นหมอกเพิ่มความชุ่มฉ่ำ เนื่องจากการจัดสวนในสไตล์ทรอปิคอลจะเป็นแบบสวนเมืองร้อนที่ค่อนข้างมีความชุ่มฉ่ำ เพื่อช่วยลดอุณหภูมิความร้อนภายในสวนให้เย็นลงสำหรับการปลูกต้นเฟิร์น มอส และพืชพรรณชนิดอื่น โดยควรติดตั้งในบริเวณที่ไม่หันหน้าไปทางมุมนั่งเล่นในสวน เพื่อให้ช่วงเวลาแห่งการพักผ่อนรู้สึกสบายและปราศจากไอละอองน้ำมารบกวนใจ 

The 66 CottageThe 66 Cottage

เทคนิคดูแลสวนสวย

การจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลไม่ได้เป็นแบบสวนที่มีรูปทรงชัดเจน แต่จะเน้นการปลูกพืชพรรณไม้ให้มีความเป็นอิสระและดูเป็นสวนป่าธรรมชาติมากที่สุด มีการปลูกต้นไม้หลากหลายชนิดรวมกัน แม้จะไม่ต้องดูแลเอาใจใส่มากเป็นพิเศษ แต่เมื่อเวลาผ่านไปและต้นไม้เจริญเติบโตมากขึ้นก็ควรมีการดูแลพืชพรรณไม้ในสวนให้สวยงามตามความเหมาะสม

• การรดน้ำต้นไม้ พรรณไม้ส่วนใหญ่ที่ถูกนำมาใช้ในการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอลจะเป็นต้นไม้ที่ชื่นชอบความชื้นและชอบน้ำ จึงควรมีการรดน้ำอย่างสม่ำเสมอโดยเฉพาะในช่วงที่มีอากาศร้อนจัด หรืออาจติดตั้งสปริงเกลอร์ไว้สำหรับรดน้ำตามเวลาที่กำหนดไว้ ก็จะช่วยประหยัดเวลาในการดูแลรดน้ำต้นไม้ได้มากขึ้น
• แสงสว่างที่เหมาะสม แสงสว่างนับเป็นองค์ประกอบที่สำคัญในการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอล เมื่อต้นไม้มีการเจริญเติบโตมากขึ้นจนเริ่มแน่นหนา ก็อาจทำให้แสงสว่างไม่สามารถส่องผ่านไปยังต้นไม้ที่มีขนาดรองลงมาได้อย่างทั่วถึง จึงควรมีการตัดแต่งกิ่งไม้ใหญ่ให้เป็นรูปทรงพุ่มสวยงาม เพื่อให้แสงสว่างจากธรรมชาติสามารถส่องผ่านไปยังต้นไม้อื่น ๆ ได้อย่างทั่วถึงมากขึ้น

Kinn Kaffe & CraftKinn Kaffe & Craft

• การบำรุงต้นไม้ เมื่อปลูกต้นไม้ไปสักระยะหนึ่งจำเป็นต้องมีการบำรุงต้นไม้และดินให้มีความสมบูรณ์ เพื่อการเจริญเติบโตอย่างเหมาะสมของพืชพรรณไม้ในสวน โดยควรเลือกใช้ปุ๋ยอินทรีย์ประเภทปุ๋ยคอกหรือปุ๋ยหมักในการบำรุงต้นไม้ ซึ่งนอกจากจะช่วยให้ต้นไม้เจริญเติบโตได้ดีแล้ว ยังเป็นการเพิ่มจุลินทรีย์ในดินให้มีความร่วนซุยและเกิดการถ่ายเทอากาศในดินที่ดีต่อการเจริญเติบโตของต้นไม้อย่างสมบูรณ์

เพียงแค่เข้าใจหลักในการจัดสวนสไตล์ทรอปิคอล และเรียนรู้เทคนิคในการดูแลสวนให้สวยงาม ก็จะช่วยทำให้แบบสวนสวยสไตล์นี้มีความเป็นธรรมชาติและพร้อมเติมเต็มอาคารหรือสถานที่อยู่อาศัยให้เต็มไปด้วยความรื่นรมย์ทุกเวลา