รู้จัก “ไมโครพลาสติก” สิ่งเล็กๆ ที่ไม่น่ารัก

สร้างความตกอกตกใจให้ไม่น้อยกับข่าวพบไมโครพลาสติกในท้องปลาทู ใครที่ชอบบริโภคปลาทูเป็นเมนูหลักคงรู้สึกร้อนๆ หนาวๆ เรื่องของไมโครพลาสติก และผลกระทบของมันนั้นไม่ใช่เรื่องที่เพิ่งพูดกันวันสองวัน เพราะก่อนหน้านี้ก็มีข่าวนักวิจัยพบว่าในอุจจาระของมนุษย์นั้นมีไมโครพลาสติกปนเปื้อนอยู่ แต่ไมโครพลาสติกคืออะไร มาจากไหน ถ้าอ่านแล้วจะรู้ว่าไมโครพลาสติกนั้นอยู่ใกล้ตัวเรากว่าที่คิด

istockphotoistockphoto

>> ตะลึง! พบไมโครพลาสติกในท้อง "ปลาทู" เฉลี่ย 78 ชิ้นต่อตัว ดร.ธรณ์ เตือนคนกินเสี่ยงโรค

>> ดร.ธรณ์ ฝันเป็นจริง ดีเดย์งดแจกถุงก๊อบแก๊บ 1 ม.ค. 63 ต้นเหตุไมโครพลาสติกในสัตว์น้ำ

ความหมายของไมโครพลาสติก

ไมโครพลาสติก (Microplastics) คือ พลาสติกหรือเศษพลาสติกที่มีขนาดเล็กกว่า 5 มิลลิเมตรแบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่

istockphotoistockphoto

1.Primary microplastics

คือพลาสติกที่ถูกผลิตใหม่มีขนาดเล็กตั้งแต่ต้นตัวอย่างเช่น เม็ดพลาสติกที่เป็นวัสดุตั้งต้นของการผลิตผลิตภัณฑ์พลาสติกเม็ดพลาสติกที่อยู่ในผลิตภัณฑ์ทําความสะอาด เป็นต้น โดยในกรณีของพลาสติกที่อยู่ในผลิตภัณฑ์ทําความสะอาดนั้น มีชื่อทางการค้าว่า ไมโครบีดส์ (Micro-beads) หรือที่เราเรียกว่า “เม็ดสครับ” ได้มีการจดสิทธิบัตรตั้งแต่ปี 2523 เพื่อนําไปใช้ในผลิตภัณฑ์ดูแลผิวหรือ เครื่องสําอาง (ครีมขัดผิว ครีมอาบน้ำ ยาสีฟัน ฯลฯ) ซึ่งมีการใช้ไมโครพลาสติกชนิดนี้กันอย่างแพร่หลายและมีการใช้เพิ่มขึ้นต่อเนื่องนอกจากนี้ ไมโครพลาสติกชนิดนี้ยังสามารถเกิดได้จากการถลอก/ขีดข่วน จากกระบวนการผลิตพลาสติกขนาดใหญ่ จากยางล้อระหว่างการขับขี่พาหนะ หรือเส้นใยสังเคราะห์ที่หลุดออกมาในน้ำทิ้งจากการซักผ้า

2.Secondary microplastics

คือพลาสติกที่มาจากการแตกหักของผลิตภัณฑ์พลาสติกชนิดต่างๆ ด้วยกระบวนการทางเคมีชีวภาพ และกายภาพซึ่งกระบวนการดังกล่าวจะทําให้สารแต่งเติมในพลาสติกหลุดออกจากพลาสติก ทําให้โครงสร้างของพลาสติกเกิดการแตกตัวจนมีขนาดที่เล็กกลายเป็นสารแขวนลอยปะปนอยู่ในแม่น้ำและทะเลและอาจถูกสัตว์เล็กและใหญ่กินเป็นอาหาร

istockphotoistockphoto

ไมโครพลาสติกใกล้ตัวเราแค่ไหน

อ่านแล้วจะพบว่าไมโครพลาสติกนั้นอยู่ใกล้ตัวเรามากกว่าที่คิด เพราะอยู่ทั้งในเครื่องสำอาง ผ้าที่ทำจากใยสังเคราะห์ แม้กระทั่งการเสียดสีของยางรถยนต์กับถนน และสีทาบ้าน ทาอาคารหรือยานพาหนะ

ทำอย่างไรจึงจะช่วยลดไมโครพลาสติก

ไมโครพลาสติกจึงเป็นผลมาจากที่เกิดจากการใช้พลาสติก ซึ่งได้แฝงตัวอยู่รอบตัวเราโดยที่เราคาดไม่ถึง และเป็นภัยอันตรายกับสิ่งมีชีวิตบนโลก รวมทั้งมนุษย์ซึ่งถือว่าอยู่บนสุดของห่วงโซ่อาหารดังนั้นเราควรตระหนักถึงการใช้พลาสติกในชีวิตประจำวันให้มากขึ้น ปัจจุบันเริ่มมีบางบริษัทที่มีการนำพลาสติกมาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่  หรือนำวัสดุที่สามารถย่อยสลายได้โดยธรรมชาติมาใช้แทนพลาสติก แต่นวัตกรรมเหล่านี้ล้วนยังมีราคาสูง หากทุกคนส่งเสริมวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และการกระทำที่ช่วยในการลดการใช้ (Reduce) นำกลับมาใช้ใหม่ (Reuse) หรือ แปรรูป 
(Recycle) พลาสติก อาจมีทางช่วยบรรเทาหรือแม้กระทั้งลดปัญหาได้ในอนาคต