ไวรัสโคโรนา: "อ.เจษฎา" แนะ 4 วิธีง่ายๆ เช็กว่าแอลกอฮอล์เป็นของปลอมหรือไม่

รศ.ดร.เจษฎา เด่นดวงบริพันธ์ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์ข้อความผ่านเฟซบุ๊ก Jessada Denduangboripant รวมวิธีการทดสอบแอลกอฮอล์ ว่าปลอมหรือไม่ โดยระบุข้อความว่า

ตอนนี้สถานการณ์การขาดแคลนแอลกอฮอล์ใช้สำหรับฆ่าเชื้อโรคนั้น ยังไม่บรรเทาลงเท่าไหร่ แถมมีมิจฉาชีพเริ่มเอา "เมทิลแอลกอฮอล์" มาหลอกขาย ปลอมว่าเป็น "เอทิลแอลกอฮอล์" บรรจุขวด ติดฉลากให้คนหลงเชื่อ ซื้อไปทำเจลแอลกอฮอล์ใช้กันก็อันตรายมาก

ทั้งนี้ เราจะตรวจสอบได้อย่างไรว่า แอลกอฮอล์ที่เราซื้อมานั้น เป็นของปลอมจากเมทิลแอลกอฮอล์หรือเปล่า ลองมาดูวิธีการง่ายๆ กันครับ

1. วิธีที่แม่นยำที่สุดคือ "การนำไปวัดจุดเดือด" ด้วยการใส่ในภาชนะทางเคมี ตั้งไฟ แล้วใช้เทอร์โมมิเตอร์วัดอุณหภูมิเมื่อถึงจุดเดือด เอทิลแอลกอฮอล์ จะมีจุดเดือดประมาณ 78 องศาเซลเซียส ขณะที่ เมทิลแอลกอฮอล์ จะมีจุดเดือดประมาณ 65 องศาฯ
2. วิธีที่ง่ายแต่ไม่แม่นยำ คือการดมกลิ่นเอทิลแอลกอฮอล์ จะมีกลิ่นแบบแอลกอฮอล์ที่แรงกว่าเมทิลแอลกอฮอล์มาก แต่เมทิลแอลกอฮอล์จะดมแล้วแสบจมูกมากกว่า (อย่างไรก็ตาม วิธีนี้ต้องระวัง อย่าสูดดมเข้าไปมากเกินไป เพราะจะเป็นพิษต่อร่างกายได้)
3. ทำปฏิกิริยาไอโอโดฟอร์ม iodoform reaction โดยการเอาตัวอย่างแอลกอฮอล์นั้นใส่หลอดทดลอง เอาไปเติมสารละลายไอโอดีน (เช่น เบตาดีน) ผสมกับโซเดียมไฮดรอกไซด์ (ก็คือ โซดาไฟ) แช่หลอดในอ่างน้ำอุ่น เขย่าหลอด แล้วทิ้งไว้สัก 2 นาที ถ้าเป็นเอทิลแอลกอฮอล์ จะมีตะกอนสีเหลืองของหมู่ไตรไอโอโดมีเทน CHI3 (triiodomethane) เกิดขึ้น ส่วนเมทิลแอลกอฮอล์ จะไม่มีตะกอน (การทดลองนี้อาจจะทำค่อนข้างยากหน่อย)
4. ลองจุดไฟ ดูลักษณะสีของเปลวไฟ เปรียบเทียบกับในคลิปวิดีโอนี้ ซึ่งเอทิลแอลกอฮอล์ (ด้านขวา) จะติดไฟโชติช่วงและสว่างเป็นสีเหลืองมากกว่า ขณะที่ เมทิลแอลกอฮอล์ (ด้านซ้าย) จะติดไฟน้อยกว่า และแสงจะออกไปทางสีฟ้า
   

สำหรับวิธีทั้งหมดที่กล่าวมานี้ ใช้ทดสอบในส่วนของแอลกอฮอล์ที่เป็นของเหลวบริสุทธิ์ ไม่ใช่ในรูปของเจลแอลกอฮอล์นะครับ ซึ่งจะมีสารอื่นเข้ามาปนและทำให้ผลการทดลองผิดเพี้ยนได้ ใครจะลองทดลองดูก็ได้นะครับ แต่ให้ทำด้วยความระมัดระวังด้วยนะ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการใช้ไฟ หรือการสูดดม

อย่างไรก็ตาม เตือนอีกครั้งว่า วิธีการทดสอบเจลแอลกอฮอล์ที่แชร์ๆ กันอยู่ เช่น เอาไปจุดไฟ หรือเอาไปทาบนใบเสร็จรับเงิน ไม่ใช่วิธีการที่ถูกต้องนะครับ มีสารเคมีอีกหลายตัวที่ผสมอยู่ในเจล และทำให้ผลการทดลองไม่เป็นไปตามที่คาดหวังไว้ เช่น กรีเซอรีนในเจล จะทำให้จุดไฟไม่ติด เป็นต้น