อาริอานา มิยาโมโตะ ฮาฟุหัวใจญี่ปุ่น
คอลัมน์ People in Focus :อาริอานา มิยาโมโตะ ฮาฟุหัวใจญี่ปุ่น
หลายคนอาจคิดว่า อาริอานา มิยาโมโตะสาวลูกครึ่งญี่ปุ่น-อเมริกัน วัย 20 ปีประสบความสำเร็จตามฝันแล้ว เมื่อเธอสามารถคว้ามงกุฎมิสยูนิเวิร์สเจแปนมาครองได้ และจะเป็นตัวแทนประเทศญี่ปุ่นไปแข่งขันมิสยูนิเวิร์ส 2015
แต่สำหรับมิยาโมโตะแล้ว นั่นเป็นเพียงก้าวเล็กๆ อีกก้าวหนึ่งของเธอสำหรับเป้าหมายที่ใหญ่ยิ่งกว่า นั่นก็คือการเปลี่ยนแปลงสังคมญี่ปุ่น สังคมชาติพันธุ์เดี่ยวที่มองเธอเป็นคนต่างชาติแม้ว่าหัวใจของเธอจะเป็นญี่ปุ่น 100 เปอร์เซ็นต์ก็ตาม
มิยาโมโตะเป็นลูกสาวของหญิงชาวญี่ปุ่นและชายชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกัน-อเมริกัน เกิดและโตขึ้นที่เมืองซาเซโบะ เมืองท่าใกล้กับเมืองนางาซากิ ซึ่งเคยเป็นฐานทัพของสหรัฐอเมริกาและเป็นสถานที่ที่พ่อและแม่ของเธอพบกัน
สาวผิวสีที่มาพร้อมกับส่วนสูง 173 เซนติเมตร และมักถูกเรียกว่า "ฮาฟุ" (ลูกครึ่ง) เล่าถึงความเจ็บปวดในวัยเด็กว่า บางครั้งเธอก็ถูกเพื่อนเรียกว่า "นิโกร" บางคนปาแปรงลบกระดานใส่ ขณะที่บางคนถึงขั้นปาเศษขยะใส่เธอ
การใช้ชีวิตในโรงเรียนที่เพื่อนๆ ปฏิเสธที่จะแตะต้องตัวเธอด้วยเหตุผลที่ว่า "สีผิวเธออาจหลุดออกมา" ทำให้เธอต้องยอมแพ้และต้องจากญี่ปุ่นไปเพื่อเข้าเรียนชั้นมัธยมที่สหรัฐอเมริกา
มิยาโมโตะระบุว่า สีผิวนั้นไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องที่จะบอกได้ว่าคนคนนั้นเป็นคนอย่างไร มันเป็นเพียงสิ่งหนึ่งที่แตกต่างเหมือนกับการใส่เสื้อผ้าสีฟ้าหรือสีแดงเท่านั้นเอง
"ฉันไม่ได้ต่อต้านที่ถูกเรียกว่าฮาฟุ ฉันยอมรับที่ฉันเป็นฮาฟุ ด้วยสังคมที่มีความแตกต่างทางเชื้อชาติน้อยในญี่ปุ่นนั่นเป็นสิ่งที่เข้าใจได้ ถึงแม้ว่าในเวลานั้นมันจะทำให้ฉันสงสัยว่าตัวเองเป็นใครก็ตาม" มิยาโมโตะกล่าว
แรงดึงดูดจากบ้านเกิดทำให้เธอตัดสินใจกลับสู่ญี่ปุ่นอีกครั้งแต่ด้วยภาพลักษณ์และความเป็น "ฮาฟุ" ของเธอทำให้เธอไม่เคยคิดที่จะประกวดนางงามเลยจนกระทั่งเพื่อนผิวสีของเธอฆ่าตัวตาย
"หากฉันสามารถทำอะไรที่จะเปลี่ยนญี่ปุ่นได้ฉันก็จะทำ เพื่อนของฉันมักจะรู้สึกไม่ได้รับการยอมรับจากชาวญี่ปุ่น และนั่นก็ทำให้เขาไม่สามารถยอมรับตัวเองได้" มิยาโมโตะกล่าว
การคว้ามุงกุฎมิสยูนิเวิร์สเจแปนมาครองยังคงไม่ใช่เป้าหมายของเธอ แต่เป็นอีก 1 อุปสรรคที่มาพร้อมเสียงวิพากษ์วิจารณ์ภาพลักษณ์ของเธอในฐานะตัวแทนของประเทศญี่ปุ่น
"มันดีแล้วหรือที่จะเลือกลูกครึ่งเป็นตัวแทนญี่ปุ่น?" นักวิจารณ์ชาวญี่ปุ่นวิพากษ์
"ปากแบบนั้น หน้าแบบนั้น นี่หรือมิสเจแปน?" นักท่องเน็ตชาวญี่ปุ่นรายหนึ่งโพสต์ไว้ในโลกสังคมออนไลน์ ขณะที่บางรายบอกว่ามิยาโมโตะมีรูปร่างหน้าตาเหมือนกับมด
นั่นสะท้อนอะไรบางอย่างออกมาจากสังคมของญี่ปุ่น ทว่าในยุคปัจจุบันสังคมญี่่ปุ่นก็กำลังเปลี่ยนแปลงที่จะยอมรับความแตกต่างทางชาติพันธุ์ได้มากขึ้น ซึ่งมิยาโมโตะเองก็หวังว่าตนจะเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงนั้น โดยเฉพาะเมื่อเธอสามารถคว้ามงกุฎมิสยูนิเวิร์สมาได้
"ญี่ปุ่นกำลังเปลี่ยนแปลงตัวเอง" มิยาโมโตะบอกอย่างเชื่อมั่น และว่า "ฉันอยากจะช่วยให้ญี่ปุ่นเปลี่ยนแปลงมากขึ้นอีกขั้น"
โดย ชาคร ศิริสุวรรณสิทธิ์ maart_26@hotmail.com
หน้า 14 หนังสือพิมพ์มติชนรายวัน ฉบับวันที่ 09 เมษายน พ.ศ. 2558 ปีที่ 38 ฉบับที่ 13542
