Site Museum พิพิธภัณฑ์ใต้ดินแห่งแรกในไทย พิกัด MRT สนามไชย

ลึกลงไปใต้ผืนดินราว 16 เมตร คือ เกือกม้า กระดูกวัว เปลือกหอยมุก เครื่องปั้นดินเผา ฐานรากท้องพระโรง เศษกระเบื้อง เหรียญ และประวัติศาสตร์ที่ย้อนไปได้ไกลราวยุคสมัยกรุงศรีอยุธยาเมื่อครั้งที่ สถานีรถไฟฟ้า MRT สนามไชย ยังเป็นพื้นที่ของป้อมปราการเมือง “บางกอก” ด่านหน้าก่อนที่เรือสินค้าจะเข้าสู่กรุงศรีอยุธยา ซึ่งต่อมาได้ถูกปรับเปลี่ยนให้เป็นพื้นที่ของ “วังท้ายวัดพระเชตุพน” ในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ ตามมาด้วยการสร้างกระทรวงพาณิชย์ มิวเซียมสยาม และ Site Museum พิพิธภัณฑ์ใต้ดิน แห่งแรกของไทย ที่เปิดพื้นที่จริงของสถานที่ประวัติศาสตร์ให้ผู้ชมได้เห็นแผ่นอิฐ เศษดิน วัตถุต่างๆ ในพื้นที่ขุดค้นจริง อย่างสมจริง

Site Museum หรือ มิวเซียมใต้ดินสถานีสนามไชย ถือได้ว่าเป็นโปรเจ็กต์ต่อเนื่องตั้งแต่เริ่มก่อสร้างมิวเซียมสยาม ซึ่งไม่ได้ทำแค่การตกแต่งทาสี ปรับปรุงกระทรวงพาณิชย์หลังเก่าที่รัชกาลที่ 6 ทรงปรับเปลี่ยนมาจากวังเจ้านายเดิมเท่านั้น แต่การก่อสร้างมิวเซียมสยามใน พ.ศ. 2549 ยังได้ใส่รายละเอียดไปถึงการเปิดหน้าดินลงไปศึกษาประวัติศาสตร์โบราณคดีกลางเมือง ซึ่งก็เจอทั้งโบราณวัตถุและฐานของป้อมเมืองบางกอกเดิม

ต่อด้วยการสร้างสถานีรถไฟฟ้าใต้ดินแห่งเดียวบนพื้นที่เกาะรัตนโกสินทร์ชั้นใน คือ สถานีสนามไชย ผลลัพธ์คือการค้นพบฐานรากของท้องพระโรงแบบไทยที่ค่อนข้างสมบูรณ์ ทำให้เมื่อมีโปรเจ็กต์การสร้างมิวเซียมใต้เดินกิดขึ้น  Site Museum จึงตั้งใจออกแบบโดยเปิดให้เห็นรายละเอียดของ “คลองราก” หรือฐานรากที่ใช้รับน้ำหนักท้องพระโรง (วังกรมหลวงอดิศรอุดมเดช) อีกทั้งยังเห็นหลุมเสาจริงๆ ที่ทำให้สามารถสันนิษฐานภาพของท้องพระโรงและกลุ่มวังทั้ง 5 วังที่ตั้งอยู่ในบริเวณนี้ได้ชัดเจนยิ่งขึ้น

ส่วนเปลือกหอยมุกที่พบอย่างมากมายนั้นก็ย้ำความสำคัญของการเป็น “วังช่างมุก” ผู้สร้างความงามของบานประตูมุกวัดราชบพิธฯ ที่เราได้เห็นในปัจจุบัน ส่วนแปรงขนม้าและเกือกม้าที่เจอสอดคล้องกับตำแหน่งเจ้าของวังท้ายวัดพระเชตุพนฯ ที่ดำรงตำแหน่งเจ้ากรมทหารม้า และที่หลายคนตื่นเต้นคือ “กระดูกวัว” ซึ่งพบเจอในพื้นที่ที่ไม่ใช้ท้องนา และคนไทยสมัยก่อนไม่ได้ฆ่าวัวเป็นอาหาร นั่นแปลว่าย่านนี้อาจจะคึกคักไปด้วยเหล่าวัวเทียมเกวียน สัตว์พาหนะสำคัญในย่านค้าขาย

แม้พื้นที่ของ Site Museum บริเวณ MRT สนามไชย จะไม่ใหญ่นัก แต่ก็สามารถเชื่อมต่อจิ๊กซอว์ด้านประวัติศาสตร์ไทยให้ชัดเจนขึ้นมาก เปิดให้เข้าชมแล้ววันนี้ ตั้งแต่เวลา 6.00-24.00 น. (ไม่เสียค่าใช้จ่าย) แค่ลงบันได MRT สนามไชยฝั่งมิวเซียมสยามก็เจอเลย