เที่ยวครบเครื่อง “เมืองจันท์” ลิ้มรสอาหารถิ่น สัมผัสวิถีชาวบ้าน บันทึกรอยยิ้มย่านจันทบูร

จากที่เคยคิดว่าจันทบุรีเป็นเพียงเมืองผ่าน แต่ข้อมูลจากงานสัมมนาและอบรมเชิงปฏิบัติการ การท่องเที่ยวเมืองรอง และการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนอย่างยั่งยืนหรือ Go Local Forum 2018 ที่จัดขึ้นเมื่อช่วงต้นเดือนกันยายน ซึ่งกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬาจัดขึ้น นำโดยนายวีระศักดิ์ โควสุรัตน์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา กับการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย ทำให้ทราบว่าจังหวัดจันทบุรีขึ้นแท่นเป็น “ต้นแบบเมืองรอง” เพราะมีการเติบโตและรายได้จากการท่องเที่ยวใกล้เคียงเมืองหลัก


ดังนั้นการมาเยือนเมืองไม่เล็กไม่ใหญ่ครั้งนี้กลับทำให้ต้องเปลี่ยนความคิดและไม่รู้สึกแปลกใจเลยว่าเพราะอะไรจันทบุรีจึงกลายเป็นเมืองที่นักท่องเที่ยวปักหมุด เดินทางมาเยือนเพิ่มขึ้นทุกปีนับตั้งแต่เมื่อสักประมาณ 6 ปีที่ผ่านมา จนปัจจุบันใครๆ ก็ต้องมาเยือนจันท์ให้ได้สักครั้ง เพราะเมื่อมาถึงบ้านหลังนี้แล้วจะรู้ว่าในทุกซอกมุมของเมืองนี้มีเรื่องราวและเสน่ห์มัดใจนักเดินทางทุกคน


อร่อยลิ้นอาหารถิ่น ชวนชิมเรื่องราว
เมื่อไปเที่ยวที่ใดก็ตามอาหารคือสิ่งช่วยบอกเล่าประวัติศาสตร์ ความเป็นมาของคนในพื้นที่นั้น สำหรับจันทบุรีอาหารถิ่นนับเป็นจุดขายสำคัญ ที่ไม่อยากให้ทุกคนพลาดรับประทานไปพร้อมรับรู้ที่มาของอาหารชนิดนั้นๆ อย่าง ก๋วยเตี๋ยวเลียง ป้าติ๊ด ลองทานเองยังติดใจในรสหวานจากน้ำตาลอ้อย และกลิ่นของเร่วหอม สมุนไพรสำคัญในน้ำก๋วยเตี๋ยว เมนูนี้เป็นอาหารถิ่นที่หาทานได้เฉพาะเมืองจันท์เท่านั้น เพราะเร่วหอมเป็นสมุนไพรประจำจังหวัดจันทบุรี ก๋วยเตี๋ยวเลียง ป้าติ๊ด เป็นก๋วยเตี๋ยวเลียงเจ้าแรกของอ.ท่าใหม่ เริ่มขายตั้งแต่รุ่นคุณยายแบกหาบ จนปัจจุบันเป็นรุ่นหลานนับรวมเวลามากว่า 90 ปี


ข้าวคลุกพริกเกลือ เมนูรุ่นคุณตาคุณยายยังเด็ก เพราะเป็นเมนูที่อยู่คู่ครัวชาวจันทบุรีซึ่งเกิดจากการใช้เกลือเม็ดตำผสมกับกระเทียม พริกขี้หนูสดก่อนปรุงด้วยมะปี๊ดหรือส้มจี๊ด และน้ำปลา ในอดีตใช้คลุกทานคู่กับไข่ต้ม หมูต้ม ไก่ต้ม ในปัจจุบันร้านขลุกขลิกเป็นร้านแรกที่นำตำรับครัวดั้งเดิมมาขายเป็นเจ้าแรกของเมืองจันท์ หรือของหวานอย่างทองม้วนนิ่ม ท่าใหม่ร้านแม่สงบ ร้านขายทองม้วนอายุ 60 ปี ที่แม่ค้าเปลี่ยนอาชีพจากตัดเย็บเสื้อผ้ามาขายทองม้วน ปกติเราอาจคุ้นแต่ทองม้วนกรอบแต่พอมีทองม้วนสดหุ้มอยู่ด้านนอกเวลาทานได้รสชาติไปอีกแบบ ขนมควยลิง ยายลิชุมชนขนมแปลกริมคลองหนองบัว ขนมที่เริ่มต้นจากไอเดียของยายลินำแป้งข้าวเหนียวดำและข้าวเหนียวขาวผสมกันก่อนปั้นเป็นก้อนมีลักษณะเป็นแท่งคล้ายอวัยวะเพศลิง เมื่อต้มสุกให้คลุกกับน้ำตาล งาและมะพร้าวขูด นอกจากอาหารถิ่น 4 เมนูคาวหวานเหล่านี้แล้ว ยังมีอาหารให้ทานอีกหลายชนิดทั้งติ๋งหนืด หรือพิซซ่าจันทบุรีที่ตลาดทุบหม้อ ข้าวเกรียบน้ำจิ้ม ก๋วยเตี๋ยวผัดยายลั้ง บางกะจะ ที่เคล็ดลับความอร่อยอยู่ที่น้ำต้มกุ้งหลังผัดก๋วยเตี๋ยวเสร็จ และสารพัดขนม ของว่าง ของหวานมีให้เลือกทานหลากหลาย


ล่องเรือปลูกป่า ทอเสื่อจันทบูร ลุ้นขุดพลอย
นอกจากสายกินจะฟินกับอาหารถิ่นหลากหลาย ทานได้ทั้งวันตั้งแต่มื้อคาวไปจนถึงมื้อหวานแล้ว ที่ชุมชนท่าแฉลบซึ่งในอดีตเป็นเมืองท่าสำคัญของจังหวัด แต่ปัจจุบันชุมชนแห่งนี้กลายเป็นแหล่งรวมอาหารทะเลเลิศรสที่นักเดินทางสามารถล่องเรือสัมผัสวิถีท้องน้ำ ชมกระชังปลา และฟาร์มเลี้ยงหอยอย่างฟาร์มหอยนางรมไซส์ใหญ่ หรือหอยตะโกรมของป้าหลุยลุงทมที่เปิดให้นักท่องเที่ยวเรียนรู้การเลี้ยงหอย พร้อมทานหอยไซส์ใหญ่แห่งเมืองจันท์ไปด้วย


สายงานหัตถกรรมต้องชื่นชอบในคุณภาพและลวดลายเสื่อจันทบูร ในปัจจุบันมิได้มีเพียงเสื่อเท่านั้นที่เป็นสินค้าขึ้นชื่อ เพราะกระเป๋า รองเท้าเดินในบ้าน ที่รองจาน ฯลฯ ก็ได้รับการออกแบบจนกลายเป็นสินค้าร่วมสมัย หากใครอยากรู้ถึงที่มาของคุณภาพเสื่อจันทบูรอาจลองเดินทางไปดูไร่กกของชาวบ้านซึ่งปลูกไว้เพื่อใช้เป็นแหล่งวัตถุดิบสำคัญในการทอเสื่อ


อีกหนึ่งกิจกรรมแนะนำสำหรับนักเดินทางคือการได้ลองเป็นคนเหมืองพลอยจันทบุรีสัก 1 วัน เนื่องจากพลอยเป็นสินค้าขึ้นชื่อประจำจังหวัด อีกทั้งจันทบุรียังเป็นแหล่งเจียระไนอัญมณี และเผาพลอยสำคัญ เพราะประมาณ 90 เปอร์เซ็นต์ของพลอยจากทั่วโลกหากต้องการเผาพลอยจะต้องส่งพลอยเหล่านั้นมาที่นี่เพราะมีช่างเชี่ยวชาญเป็นพิเศษ นักท่องเที่ยวที่ต้องการขุดพลอยและลุ้นว่าจะได้พลอยเป็นของที่ระลึกกลับบ้านหรือเปล่า บ่อพลอยเหล็กเพชร ณ บางกะจะเปิดให้นักท่องเที่ยวเยี่ยมชมและลงไปขุดพลอย ร่อนพลอยด้วยตัวเอง ใครดวงดีได้อัญมณีกลับบ้านไปเลย


มิตรภาพคนถิ่น การกินแบบบ้านบ้าน ชุมชนริมน้ำจันทบูร
มีนักแรมทางจำนวนไม่น้อยเมื่อมาถึงชุมชนริมน้ำจันทบูรไม่ว่าจะเป็นวันเสาร์ อาทิตย์ หรือวันหยุดยาวมักสงสัยว่าร้านข้าว ร้านขนมที่เคยมาทานครั้งก่อนทำไมกลับมาครั้งนี้ร้านปิด นั่นเป็นเพราะบริเวณริมน้ำจันทบูรยังคงมีความเป็นชุมชนซึ่งคนในชุมชนดำรงชีวิตของตนเองตามปกติ หากวันไหนพวกเขาอยู่บ้านก็เปิดร้านขายของเช่นเคย แต่หากครั้งหน้ามาแล้วไม่เจอก็ไม่ได้หมายความว่าเขาปิดร้านหนี แต่เป็นเพราะเขาอาจไม่อยู่ หรือติดธุระ ความไม่แน่นอนในทุกครั้งที่เดินทางมาคือเสน่ห์อันเข้มแข็ง เพราะชุมชนแห่งนี้ไม่ใช่ตลาดรวบรวมร้านสารพัดร้อยร้านค้ามาตั้งขาย แต่คือการปล่อยให้เราเข้าไปเยี่ยมบ้าน รู้จักชีวิตของพวกเขาอย่างแท้จริง


ชุมชนริมน้ำจันทบูรเป็นชุมชนเก่าแก่ของชาวจีนและญวนอพยพมาตั้งแต่สมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เสน่ห์มัดใจของย่านนี้มีความหลากหลายไม่ว่าจะเป็นโบสถ์วัดแม่พระปฏิสนธินิรมล เป็นโบสถ์คริสต์นิกายโรมันคาทอลิกซึ่งจำลองแบบมาจากโบสถ์นอตเตอร์ดัมในฝรั่งเศส ทั้งนอกและในโบสถ์สวยงามมาก หากข้ามสะพานนิรมลสะพานเล็กๆ จากตัวโบสถ์ก็จะไปถึงชุมชมเก่าที่มีบ้านเรือนและอาคารเก่าเรียงราย ซอยเล็กซอยน้อยในระแวกนี้มีอาหาร ของกิน และขนมถิ่นตั้งขายตลอดทาง
แม้ในปัจจุบันจะมีการปรับเปลี่ยนอาคารเดิมให้กลายเป็นร้านตกแต่งสไตล์ร่วมสมัยต่างๆ หรือโฮสเทลเท่ เก๋ตามยุค แต่เสน่ห์แบบดั้งเดิมยังคงอยู่ไม่ว่าจะเป็นบ้านไม้เก่าฉลุลาย หรือบ้านตึกปูนปั้นแบบโคโลเนียล จุดหนึ่งที่สังเกตได้ชัดเจนคือรอยยิ้มและคำทักทายด้วยความยินดีที่นักเดินทางทุกคนไปเคาะประตูบ้าน ถามไถ่ถึงอาหาร ขนมอร่อยๆ ที่พวกเขาทำออกมาวางขายหน้าบ้าน และนี่คือเอกลักษณ์ที่ทำให้ใครต่างหมายมุ่งมาเพื่อบันทึกเรื่องราวและความประทับใจ ณ ย่านจันทบูรแห่งนี้

ด้วยความหลากหลายและเอกลักษณ์ที่ซ่อนอยู่ทั่วทุกระแหงของจังหวัดจันทบุรี บวกกับสไตล์การท่องเที่ยวของคนยุคใหม่ที่ไม่เพียงโหยหาแลนด์มาร์ก แต่จะค่อยๆ ซึมซับวิถี เรื่องราวความเป็นมา สิ่งละอันพันละน้อยจากปลายทางที่เขาไปเยือน จันทบุรีในวันนี้จึงพร้อมต้อนรับให้ทุกคนเข้าไปทำความรู้จัก และในระหว่างวันที่ 20-23 กันยายนตั้งแต่เวลา 15.00 น.- 3 ทุ่มสมาคมส่งเสริมการท่องเที่ยวจันทบุรีจัดงาน ชื่น ชม ชิม อาหารถิ่นจันทบูร ที่บริเวณลานพระบรมราชานุสาวรีย์ รัชกาลที่ 5 หอจดหมายเหตุ จันทบุรี ทุกคนจะได้ชมและชิมอาหารจากซุ้มอาหารถิ่นตามตำนานกว่า 40 ร้านค้า ชมนิทรรศการอาหารถิ่นตามรอนเสด็จประพาสจันทบุรี พร้อมลองทานเมนูอร่อย อีกมากมาย #เมืองรองฟอรั่ม2018 #GoLocalChanthaburi