เล่าผ่านแฟนพันธุ์แท้ NBA : "วินซ์ คาร์เตอร์" ผู้ชายน่าเบื่อและความลับในการกระโดดสูงร่วม 2 เมตร

เชื่อว่าความฝันของคนเล่นบาสเกตบอลหลายคนคือ “การดังค์” หรือการกระโดดเอาลูกบาสเข้าไปยัดลงห่วงให้ดังสนั่น แต่แน่นอนว่ามันไม่ใช่สิ่งที่ง่ายเลย เพราะอุปสรรคสำคัญคือ ห่วงบาสเกตบอลที่สูงจากพื้นประมาณ 3 เมตร แถมยังมีคู่แข่งที่ขวางหน้าพร้อมป้องกันสุดชีวิต

ทว่า “การดังค์” มันก็สร้างอิมแพคได้หลายอย่างทั้งต่อตนเองและทีม ยอดนักบาสเกตบอลในตํานานหลายคนจึงนิยมดังค์ เพื่อเรียกอิมแพค หรืออาศัยการดังค์เป็นตัวกระตุ้นให้ตัวเองและทีมกลับเข้าสู่เกมได้ ไม่ว่าจะเป็น “ด๊อกเตอร์เจ” จูเลียส เออร์วิ่ง, “เดอะไคลส์” ไคลส์ เดร็กซ์เลอร์, “ฮิวแมน ไฮไลท์ ฟิล์ม” โดมินิค วิลกิ้นส์, “เจริช” เจสัน ริชาร์ดสัน, “แอร์” ไมเคิล จอร์แดน หรือจอมดังค์อื่นๆ อีกมากมาย มันไม่ใช่ดังค์แค่เรียกความสะใจ แต่เป็นการทําให้เกิดการกระตุ้น เกิดพลัง และเกิดผลต่อทีม

 

ไม่เว้นแม้แต่จอมดังค์ “แอร์ แคนาดา” วินซ์ คาร์เตอร์ ที่หลายคนทั่วโลกยกย่องให้ว่าคือคนที่ดังค์ดีที่สุด “มันรู้สึกดีนะที่เวลาดังค์ลงแล้วหลายคนชอบ” คาร์เตอร์กล่าวถึงลูกดังค์ไฮไลท์หลายลูกที่เขาทํามาตลอดกว่า 20 ปี ไฮไลท์ในการดังค์ที่คาร์เตอร์ทํามานับไม่ถ้วน ดังค์ใส่ผู้เล่นหลายต่อหลายคนมาตลอดอาชีพ ตั้งแต่หนุ่มจนวัย 40 ยังคงเป็นสิ่งที่เขายังทําได้สม่ำเสมอ

มีการวัดพลังการกระโดดของ วินซ์ คาร์เตอร์ โดยได้ความสูงจากพื้นถึงเท้า 44 นิ้ว หรือ 112 เซนติเมตร แม้ว่ามันไม่ได้มากที่สุดใน NBA น้อยกว่าทั้งจอร์แดน (48 นิ้ว - 122 เซนติเมตร), สปั๊ด เวบบ์ (46 นิ้ว - 117 เซนติเมตร) และเท่ากับ เลบรอน เจมส์ แต่คาร์เตอร์นั้นมีการจัดระเบียบร่างกาย การลอยตัวกลางอากาศ และพรสวรรค์ในการกระโดดที่หลายคนไม่มี

คำถามคือ เขาทำได้อย่างไร?

ดังค์สะกดใจ

วินซ์ คาร์เตอร์ จอมดังค์ที่ถูกยกย่องว่าเป็นดังค์เกอร์ที่ทําให้ทั่วโลกนั้นร้องว้าว แจ้งเกิดตั้งแต่สมัยอยู่ระดับคอลเลจกับ มหาวิทยาลัย นอร์ธ แคโรไลน่า สถาบันเดียวกับ ไมเคิล จอร์แดน แม้ในตอนเริ่มต้นการเล่นระดับอาชีพ จะถูกดราฟท์ไปอยู่ทีมที่ไม่ได้เด่นดัง แถมเพิ่งตั้งใหม่อย่าง โตรอนโต้ แร็ปเตอร์ส แต่คาร์เตอร์ ก็ทําให้แฟนๆ ใน NBA และทั่วโลกต่างจดจําได้จากการดังค์ ไม่ว่าจะเป็นการดังค์ใส่ ดีเคมเบ มูตอมโบ จอมบล๊อคของลีคในขณะนั้น หรือรีเวิร์สแจมในเกมเจอกับ อินเดียนา เพเซอร์ส ผ่าน คริส มัลลิน และผ่าน ริค สมิธ ด้วยท่าวินด์มิลล์ (กังหันลม) ท่าดังค์ประจําตัวของคาร์เตอร์

 

สิ่งเหล่านี้ต่างทําให้ทุกๆ คนนั้นอ้าปากค้าง และทึ่งถึงพลังการกระโดด รวมถึงการจัดระเบียบร่างกายกลางอากาศได้อย่างยอดเยียม “วินซ์ทําให้ทุกๆ คนรู้จักทีมเรา เขาคือคนที่ทําให้ทีมเราเป็นที่รู้จักของทุกคน จากเมืองที่หนาว นอกอเมริกา แต่ทุกคนรู้จักโตรอนโต้ แร๊ปเตอร์ส เพราะ วินซ์” ชาร์ลส์ โอ๊คลีย์ กล่าวกับสื่อถึง วินซ์ คาร์เตอร์ เพื่อนร่วมทีมของเขาระหว่างปี 1999-2001

“เขาทําทุกอย่างเหมือนเป็นเรื่องง่าย ดังค์ได้เหมือนมันเกิดขึ้นได้ปกติ ผมหมายถึงว่าแต่ละการดังค์มันสวยมาก มันเหมือนง่ายๆ มันทําให้หลายคนต้องกลับไปดูยูทูบ” พอล เพียร์ซ อดีตตํานานของ บอสตัน เซลติกส์ กล่าว

เซลติกส์ ของเพียร์ซ ก็เป็นอีกทีมที่โดน คาร์เตอร์ ดังค์ใส่อยู่เป็นประจํา แม้แต่เพื่อนร่วมทีม ญาติห่างๆ ของ คาร์เตอร์ อย่าง เทรซี่ แมคเกรดี้ นั้นก็ยังถึงกับเอ่ยปากว่า “ผมอยู่ทีมเดียวกับวินซ์ แต่มันเพลินทุกๆครั้งเลยนะที่ดูเขาดังค์ แม้กระทั่งตอนซ้อมมันเหมือนกับว่าเขาบินได้เลย” แมคเกรดี้กล่าว

และแน่นอนจากไฮไลท์การดังค์และอยู่เมืองโตรอนโต้ ที่แม้จะอยู่ใต้สุดของแคนาดา แต่ก็หนาวมากๆ ทําให้เขาได้ฉายาจากสื่อว่า “แอร์ แคนาดา” ซึ่งมันไม่มีอะไรมากมันก็คล้ายๆ กับ “แอร์ จอร์แดน” นั่นแหละ คือดังค์สวย ดังค์ดุ และดังค์มันส์

ความสามารถในการดังค์ของวินซ์นั้นเริ่มตั้งแต่ 1998 ที่เขาเข้าลีกมา ฉายา “Vinsaity” “Half man half amazing” ทําให้ทั่วทั้งโลกรู้จักจากการลงแข่ง และได้แชมป์สแลมดังค์ในปี 2000  “Let’s go home” เป็นคําพูดที่ติดปากของหลายคนจากการที่วินซ์ใช้ท่าลอดขาดังค์จนทําให้ทั้งโลกฮือฮา กรรมการการประกวดในขณะนั้นอย่าง ไอเซย์ โทมัส อดีตกัปตันทีมของ ดีทรอยต์ พิสตันส์ ถึงกับกระโดดออกจากโต๊ะมาจับมือวินซ์เลย และที่จะไม่พูดถึงไม่ได้เลยนั่นคือการดังค์ของวินซ์ที่ทําให้ทั้งโลกตกตะลึง

 

อีกไฮไลต์สำคัญในช่วงเวลาดังกล่าว เกิดขึ้นในมหกรรมกีฬาโอลิมปิกปี 2000 นัดที่สหรัฐอเมริกาเจอกับฝรั่งเศส กับ “ดังค์ปีศาจ” ที่วินซ์ดังค์ข้ามหัว เฟดริค ไวส์ เซนเตอร์ที่สูง 7 ฟุต 2 นิ้ว หรือ 218 เซนติเมตร ของฝรั่งเศส ซึ่งทําเอาไวส์อับอายอย่างหนัก ไม่ดูไฮไลท์และไม่พูดถึงเรื่องนี้เป็นเวลา 10 ปีเลย

การดังค์ของวินซ์ทั้งสแลมดังค์ และในโอลิมปิก รวมถึงไฮไลท์ต่างๆ หลังจากนั้นมีวัยรุ่นนักบาสหลายคนต่างเอาท่าดังค์ของวินซ์นั้นไปประยุกต์ หลายคนฝึกกระโดดสูงเพื่อให้ได้อย่างวินซ์ แม้ว่าวินซ์จะไม่เคยวัดพลังการกระโดดแบบเนื้อๆ เน้นๆ แต่มีการประมาณว่าเขากระโดดสูงเลยห่วงไป 4 นิ้ว ดังนั้นการคํานวณการกระโดดของวินซ์จึงเป็นแบบคร่าวๆ ที่ประมาณ 44 นิ้ว แต่ก็เท่านั้น จากการทดสอบและมีการประมวลคร่าวๆ ว่า ในวัยหนุ่ม วินซ์ นั้นกระโดดได้มีจุดสูงสุดที่ 50 นิ้ว หรือ 127 เซนติเมตร (ค่าเฉลี่ยของผู้เล่น NBA คือ 28 นิ้ว หรือ 71 เซนติเมตร) แต่ความมหัศจรรย์ของ วินซ์ คาร์เตอร์ มันไม่ได้มีแค่เท่านั้น

ปกติแล้ว ก่อนที่จะเปิดฤดูกาล NBA จะมีการทดสอบผู้เล่นทุกๆ คนว่า มีความไวเท่าไร ความคล่องตัวเป็นอย่างไร รวมถึงทดสอบการกระโดด โดยในปี 2015 วินซ์ คาร์เตอร์ ในวัย 38 ปีทดสอบการกระโดดได้สูงถึง 40 นิ้ว หรือ 102 เซนติเมตร !! ในขณะนั้นดาวรุ่งอย่าง แอนดรูว์ วิกกิ้นส์ วัย 19 ยังกระโดดสู้คาร์เตอร์ในวัย 38 ไม่ได้เลย

พรสวรรค์ของผม...มั้ง?

เกี่ยวกับเรื่องพลังการกระโดดที่ไม่มีวันหมดของคาร์เตอร์ ซํ้าดูเหมือนจะกระโดดได้ทั้งวัน คาร์เตอร์ได้บอกเรื่องนี้ว่า “ผมก็ไม่ได้ซ้อมอะไรมากมายมากกว่าใครนะ มันอาจจะเป็นพรของพระเจ้าที่ให้ผมมาก็ได้ มันคงจะเป็นแบบนี้จนกว่าจะหายไป เอาจริงๆ ผมก็ไม่ได้พึ่งเทคโนโลยีในปัจจุบัน หรือวิทยาศาสตร์การกีฬาที่เขาฮิตๆ กันเพื่อช่วยให้กระโดดสูงหรอกนะ” คาร์เตอร์กล่าว

 

แม้ว่าเจ้าตัวจะกระโดดได้ทั้งวัน กระโดดสูง 44 นิ้ว แถมคว้าแชมป์สแลมดังค์และเป็นดังค์เกอร์ที่ว่ากันว่าดีที่สุดคนหนึ่งของลีกอย่างไม่ต้องสงสัย แต่มันจะเป็นไปได้หรือที่ วินซ์ คาร์เตอร์ นั้นไม่ได้ทําอย่างอื่น ทั้งเทรนนิ่ง หรืออะไรเลย แล้วจะกระโดดได้สูงจนกระทั่งอายุ 42 ปี พรสวรรค์? ก็เป็นไปได้ เพราะนักกีฬาหลายคนที่เก่งๆ นั้นมักจะมีสิ่งนี้ ความพยายาม? ก็เป็นไปได้เพราะนักบาสที่เก่งๆ ดังค์สวยๆ มักมาจากการซ้อมอันหนักหน่วง

20 กว่าปีในลีก NBA ที่ว่ากันว่าหินที่สุด ในวัย 40 กว่าเราเห็นคาร์เตอร์นั้นดังค์ได้ ยังกระโดดได้เหมือนติดสปิรง “วิธีที่ผมยังกระโดดได้สูงนะเหรอ?” วินซ์ คาร์เตอร์ได้บอกถึงวิธีที่เขาใช้ฟิตร่างกายของเขา โดยที่เขาบอกว่าไม่ได้ฝึกกระโดดมากมายเหมือนคนอื่นๆเลย แต่ใช้วิธีดูแลร่างกายตัวเองสมํ่าเสมอ และมีวินัยในตัวเอง วินซ์บอกว่าเขามีวันที่ต้องเข้าฟิตเนสออกกําลังกายอาทิตย์ละ 4-5 วัน และหลังจากจบฤดูกาล เขาออกกําลังกายให้เบาลง โดยไปเน้นในการปั่นจักรยาน และเล่นกอล์ฟ เพื่อให้ร่างกายนั้นยังเคลื่อนไหวได้อย่างสมํ่าเสมอ

นอกจากนั้นในบ้านของวินซ์นั้นยังสร้างห้องออกกําลังกาย โดย ลู่วิ่ง และ อุปกรณ์ยกนํ้าหนัก คือสิ่งที่ขาดไม่ได้ “ตั้งแต่หนุ่มๆ ผมก็ทําแบบนี้มาตลอด แต่ผมเน้นถึงความสมํ่าเสมอ ผมก็ทํามันมากขึ้นด้วย แต่สิ่งที่ผมทําเสมอคือการไปสนามแข่งก่อน 3 ชั่วโมง ผมไปวอร์มร่างกายก่อน มันเป็นแบบนี้ตั้งแต่ผมอายุ 20 ปีแล้ว มันเลยทําให้ตลอด 20 กว่าปีนี้ผมสามารถทําได้อย่างที่ต้องการมาตลอด มันเป็นเหตุผลหลักที่ผมยังสามารถเล่นต่อได้” คาร์เตอร์กล่าวถึงความสมํ่าเสมอในการเข้ายิม ซึ่งก็เหมือนกับนักกีฬาทั่วๆไป ไม่ต่างกัน เพียงแต่เขาทําไม่หยุด และทําสมํ่าเสมอ แม้ว่าเจ้าตัวจะบอกว่า “ไม่รู้ว่ามันกระโดดสูงมาตลอดแบบนี้ได้ยังไง” ก็ตาม

 

แล้วทางด้านการกินอาหาร หรือโภชนาการล่ะ?... วินซ์ คาร์เตอร์ บอกว่าเรื่องเหล่านี้ก็ไม่ได้มีอะไรซับซ้อนมากเลย “ผมไม่ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่กินอาหารที่มีนํ้าตาล ไม่กินอาหารทอด มันเป็นสิ่งที่ผมทําตั้งแต่เด็กแล้ว สิ่งที่ผมเน้นคือในทุกๆมื้อของผมต้องมีโปรตีน และคาร์โบไฮเดรตเป็นส่วนประกอบ” การกินอาหารของคาร์เตอร์นั้นเจ้าตัวเน้นยํ้าเสมอว่ามันคือสิ่งสําคัญ เพราะเขาไม่แตะนํ้าตาลกับของทอดเลย หรือถ้าแตะพวกจังค์ฟู๊ดก็นานทีปีหน

ซึ่งคาร์เตอร์ได้บอกแบบตรงๆ ว่าเขานั้นจะมีเคล็ดลับคือ กินพาสต้าก่อนเกมการแข่งขันเพราะมันเป็นอาหารที่ให้พลังงานสูง “ผมชอบที่จะกินพาสต้าก่อนการแข่งขัน เพราะมันให้พลังงานในการเผาผลาญเยอะมาก ทําให้ผมมีแรงเล่นได้อย่างยาวนาน แต่พาสต้าของผมจะเพิ่มไก่ และเพิ่มโปรตีน มีบางครั้งที่ผมไม่ได้ทานพาสต้าสูตรของผม และมันทำให้เกิดความแตกต่างอย่างเห็นได้ชัดเลย” ซึ่งสูตรพิเศษของคาร์เตอร์นั้นคือ “พาสต้าเร่งพลังงาน” ก่อนแข่ง

นอกจากนั้นวินซ์ยังบอกว่าเขายังกินผักและดื่มนํ้ามากถึงประมาณ 3 ลิตรในแต่ละวันด้วย และจะไม่แตะโซดากับเครื่องดื่มหวานๆ เด็ดขาด “ผมไม่ได้แตะมันมาตลอด 20 ปีที่อยู่ในลีกเลย มันคงจะเป็นเคล็ดลับได้นะ” แต่แน่นอนว่าสิ่งนี่เป็นแค่เบื้องต้น จริงๆ แล้วคาร์เตอร์นั้นมีวินัยการกินมากๆ หลายครั้งที่เขากินเบอร์เกอร์แล้วก็มักจะรู้สึกผิดต่อตัวมากมากๆ จนต้องซ้อมและเวทให้มากขึ้นหลายเท่าตัวเลย แต่วินซ์ก็ยังบอกว่าถ้าจะให้เขาเลือกกินเบอร์เกอร์จริงๆ ปริมาณเนื้อนั้นจะต้องมากกว่าขนมปังแน่นอน

ผู้ชายน่าเบื่อกับวินัยของเขา

การกินและการเวทเทรนนิ่ง อาจเป็นสาเหตุสําคัญ แต่การที่กระโดดได้สูง ดังค์ได้แบบมันส์ๆ ในวัยที่ใกล้รีไทร์นั้นมันก็ต้องมีตัวช่วย เพราะคาร์เตอร์ยังใช้เครื่อง Cryotherapy (การรักษาด้วยความเย็น) เป็นตัวเสริม โดยคาร์เตอร์จะมีทั้งอ่างนํ้าร้อนและนํ้าเย็น ซึ่งเขาจะต้องเข้าอ่างทั้งสองแบบนี้หลังการแข่งขันทุกๆครั้ง รวมถึงหลังจากที่เขามีการฟิตซ้อมร่างกายเสร็จ

 

เจ้าตัวได้กล่าวถึงเรื่องนี้ว่า “มันเป็นเหตุผลที่ทําให้ผมยังแข่งกับพวกวัยรุ่น 21 ปีได้และยังอยู่ในลีกได้ ฟังดูน่าเบื่อนะ… แต่มันก็ต้องมีวินัยกันจริงๆจังๆ” และบอกเคล็ดลับอีกอย่างคือเขาจะยืดกล้ามเนื้อตอนตื่นนอนประมาณ 10 นาทีและก่อนนอนอีก 10 นาทีด้วย

ซึ่งเมื่อสรุปถึงวินัยที่คาร์เตอร์ทําแล้วจะได้ตารางคร่าวๆ เพื่อให้เห็นภาพแบบชัดๆ จะมีดังนี้

เช้า : ตื่นนอน ยืดเส้น ออกกําลังกายแขนขา 10 นาที และรับประทานอาหาร

เที่ยง : เวทเทรนนิ่ง ปั่นจักรยาน เวทกล้ามเนื้อ และเข้า Crytherapy

เย็น : ก่อนซ้อมช่วงเย็นประมาณ 3 ชั่วโมง มาซ้อมส่วนตัว แล้วค่อยซ้อมกับทีม

ส่วนเมนูอาหารนั้น จะไม่มีของหวานเป็นหนึ่งในเมนูด้วยเลย

“บางครั้งผมเห็นตารางพวกนี้แล้วผมว่ามันน่าเบื่อนะ แต่ผมยังรักที่จะเล่นในลีกนี้ผมถึงต้องทํามัน บางครั้งผมอยากจะนอนพัก เมื่อเห็นผลลัพธ์ในสนามและมีแฟนๆนั้นชม มันทําให้ผมรู้สึกดีขึ้นมากๆ และยังทํามันต่อไปเรื่อยๆ มันรู้สึกดีและสดชื่นนะ เมื่อเห็นผลจากสิ่งที่เราทํา” วินซ์ คาร์เตอร์ กล่าวถึงตารางในแต่ละวัน อาหารในแต่ละมื้อ และสิ่งที่ต้องทําในแต่ละวัน ไม่น่าแปลกใจที่เขานั้นกระโดดได้สูงเหมือนเดิม และยังมีร่างกายที่แทบไม่ต่างจากตอนที่เข้ามาในลีกใหม่ๆ เลย

 

ด้วยเหตุผลที่แม้แต่เจ้าตัวยังไม่แน่ใจว่าทําไมถึงกระโดดสูง นักวิทยาศาสตร์หลายคนบอกว่ามันมาจากยีน เพราะนักกีฬาที่มีพลังการกระโดดเหล่านี้ทั้ง จอร์แดน, เนท โรบินสัน, เจสัน ริชาร์ดสัน, สปั๊ด เว็บบ์ หรืออีกหลายๆคน อาจจะเป็นเพราะยีนจริงๆ แต่สิ่งที่ทําให้วินซ์นั้นยังสามารถทําทุกอย่างได้เหมือนตอนเริ่มเล่นให้กับแร๊ปเตอร์ส คือการใช้การโภชนาการ การใช้เวทเทรนนิ่ง พร้อมทั้งเพิ่มส่วนผสมพิเศษที่มีแค่ไม่กี่คนที่ทำได้อย่าง “วินัย” เข้าไป

นั่นจึงทําให้เขายังคงเป็นดาวค้างฟ้าแห่ง NBA และเตรียมเป็นตำนาน 4 ทศวรรษ (1990’ 2000’ 2010’ 2020’) อีกด้วย