ดินสอถือเป็นอุปกรณ์เครื่องเขียนสุดคลาสสิกที่อยู่คู่กับนักเรียน นักศึกษา และคนทำงานสายสร้างสรรค์มาอย่างยาวนาน บนแท่งดินสอแทบทุกแท่งมักจะมีตัวอักษรภาษาอังกฤษอย่าง HB, B หรือ 2B สลักอยู่เสมอ จนทำให้หลายคนเกิดความสงสัยว่ารหัสเหล่านี้มีความหมายว่าอย่างไร และมันเป็นตัวบ่งชี้ถึงระดับความปลอดภัยต่อสุขภาพหรือไม่ วันนี้เรามีคำตอบมาฝากครับ
ตามบันทึกทางประวัติศาสตร์ มนุษย์เริ่มใช้วัสดุขีดเขียนมานานกว่า 2,000 ปี ตั้งแต่สมัยโรมันโบราณ โดยในยุคนั้นมีการใช้แท่งตะกั่วหรือโลหะใส่ในท่อเพื่อใช้จดบันทึก ซึ่งถือเป็นต้นแบบของดินสอในปัจจุบัน
จุดเปลี่ยนสำคัญเกิดขึ้นในศตวรรษที่ 16 เมื่อมีการค้นพบแร่สีดำที่เรียกว่า "แกรไฟต์" (Graphite) ในประเทศอังกฤษ แร่นี้สามารถขีดเขียนเป็นเส้นสีดำชัดเจนคล้ายถ่าน จึงถูกนำมาทำเป็นไส้ดินสอโดยหุ้มด้วยไม้ เพื่อป้องกันการเปราะหักง่าย จนกลายเป็นดินสอไม้ที่เราใช้กันแพร่หลายทั่วโลกในทุกวันนี้
ตัวอักษรบนดินสอไม่ได้เป็นรหัสลับแต่อย่างใด แต่เป็นการบอก "สูตรผสม" ระหว่างแกรไฟต์ (ความดำ) และดินเหนียว (ความแข็ง) ในไส้ดินสอ เพื่อให้ผู้ใช้เลือกใช้ได้ถูกวัตถุประสงค์ ดังนี้
ส่วนตัวเลขที่กำกับอยู่ด้านหน้า เช่น 2B, 4B หรือ 2H จะบอกระดับความเข้มหรือความแข็งที่มากขึ้น ยิ่งเลขหน้า B เยอะ ไส้ก็จะยิ่งดำและนุ่ม ในขณะที่เลขหน้า H เยอะ ไส้ก็จะยิ่งแข็งและสีจางลง
ในประเด็นเรื่องสุขภาพ ผู้เชี่ยวชาญยืนยันว่า สัญลักษณ์ HB หรือ B ไม่ได้เกี่ยวข้องกับระดับความปลอดภัยหรือความเป็นพิษแต่อย่างใด เป็นเพียงตัวบ่งชี้คุณสมบัติทางกายภาพของไส้ดินสอเท่านั้น
หลายคนมักเข้าใจผิดว่าไส้ดินสอทำมาจาก "ตะกั่ว" ที่เป็นโลหะหนักและมีพิษ แต่ความจริงแล้วไส้ดินสอในยุคปัจจุบันทำมาจาก "แกรไฟต์" (คาร์บอน) ผสมกับดินเหนียว ซึ่งมีความปลอดภัย ไม่เป็นพิษต่อร่างกาย หากเผลอสัมผัสหรือมีเศษเล็กน้อยเข้าปาก ร่างกายก็สามารถขับถ่ายออกมาได้ตามปกติโดยไม่เกิดอันตรายร้ายแรง
แม้ไส้ดินสอจะไม่อันตราย แต่ความเสี่ยงอาจมาจากปัจจัยอื่น โดยเฉพาะในเด็กเล็กที่ชอบกัดหรืออมปลายดินสอ ซึ่งอาจทำให้เกิดแผลในช่องปาก หรือได้รับสารเคมีจาก "สีเคลือบไม้" ของดินสอที่ไม่ได้มาตรฐาน ซึ่งอาจมีสารตะกั่วหรือโลหะหนักปนเปื้อนได้
นอกจากนี้ สำหรับผู้ที่ทำงานศิลปะหรือเขียนแบบที่ต้องเหล่าดินสอจำนวนมากในห้องปิดทึบ การสูดดมฝุ่นผงแกรไฟต์สะสมเป็นเวลานาน อาจก่อให้เกิดการระคายเคืองต่อระบบทางเดินหายใจได้เช่นกัน
รหัส HB และ B เป็นเพียงการบอกความเข้มและความแข็งของไส้ดินสอ ไม่ใช่คำเตือนเรื่องสุขภาพ การเลือกซื้อดินสอควรเลือกยี่ห้อที่ได้มาตรฐาน และควรปรับพฤติกรรมไม่ให้เด็กกัดหรืออมดินสอ เพื่อความปลอดภัยสูงสุด
ขอขอบคุณ
ข้อมูล :WebMD (General Health Safety),SOHA