จิตสำนึกคนถูก-คนผิด

อินไซด์ต่างประเทศ

วิจักขณ์ ชิตรัตน์

เมืองไทยมีอุบัติ เหตุรถชนกันบ่อยมาก และทุกครั้งที่เกิดเหตุรถรา ก็ติดกันเป็นแถว สาเหตุหลักก็เพราะว่าไม่มีคู่กรณีฝ่ายใดยอมรับผิด

แม้จะรู้อยู่เต็มอกว่าตนเองเป็นฝ่ายผิด เหตุผลหลักก็คือ หากรับผิด แล้วยอมเอารถเข้าข้างทางเพื่อเปิดทางสัญจรให้เป็นปกติ บริษัทประกันของตนเองคงจะไม่ยอมจ่ายค่าซ่อมให้

ประเด็นนี้เป็นเรื่องจริงที่ทุกคนท่องไว้ในใจ แปลว่า จิตสำนึกของคนไทยบนท้องถนนนั้นมีแต่เรื่องของส่วนตนมากกว่าส่วนรวม

จริงๆ แล้วคนไทยไม่ได้เป็นคนดีน้อยกว่าคนยุโรปในเรื่องแบบนี้ เพียงแต่ว่าตะวันตก โดยเฉพาะยุโรป มีกลไกที่เฉียบแหลมกว่ามาก ทำให้ทุกคนต้องยอมทำตามกฎหมาย มากกว่าที่จะตามใจตนเอง

ในยุโรปเกือบทั้งหมด รถทุกคันจะต้องมีเอกสารประกันอุบัติเหตุที่ต้องกรอกเมื่อเกิดอุบัติเหตุ คนกรอกก็คือคนขับนั่นเอง แต่กรอกแล้ว ต้องให้คู่กรณีอีกฝ่ายเซ็นชื่อรับรู้ด้วย และเอกสารนี้จะใช้ได้ในศาล และกับบริษัทประกัน ทั้งของเขาและของเรา

เมื่อเกิดการชนขึ้นมา ทั้งสองฝ่ายจะลงมาดูว่าใครผิดใครถูก จากนั้น โดยไม่ต้องรอให้รถติด หรือมีคนตะโกนด่า ทั้งสองจะเอารถเข้าข้างทาง แล้วเอาเอกสารประกันที่ติดรถอยู่ขึ้นมากรอกด้วยตนเอง ทั้งสองฝ่าย กรอกแล้ว อีกฝ่ายก็เซ็นชื่อรับทราบด้วย

ข้อความที่กรอกก็มีรายละเอียดทั้งหมดของการเกิดอุบัติเหตุ รวมทั้งแผนผังการชนคร่าวๆ เซ็นชื่อรับรู้เสร็จแล้วทั้งสองฝ่ายก็ขับรถกลับบ้านได้เลย จากนั้นบริษัทประกันของทั้งสองฝ่ายก็จะติดต่อกัน เอง รับผิดชอบกันไป ไม่กี่วัน บริษัทประกันก็จะโทร.บอกให้เราเอารถเข้าซ่อมได้ที่ไหน ไม่ต้องเสียเวลาประกันที่ต้องส่งคนมาที่เกิดเหตุ รวมทั้งตำรวจก็ไม่ต้องมาด้วย

ผมเชื่อว่านี่เป็นภาพที่คนใช้ถนนทั้งหมดในบ้านเราต้องการเห็น

ลองทบทวนดูง่ายๆ ว่า หากบริษัทประกันต้องส่งคนมาทุกครั้งที่เกิดเหตุ เบี้ยประกันรายปีก็ต้องสูงขึ้น เพราะต้องบวกเงินเดือนของพนักงานไว้ ส่วนรัฐเองก็เสียเงินเดือนจ้างตำรวจเพื่อจัดการเรื่องที่ไม่น่าจะต้องเสีย ตำรวจเองก็เสียเวลาเช่นกัน ฯลฯ

เรื่องดีๆ เช่นนี้เกิดขึ้นได้เพราะจิตสำนึกของคนเรา แต่ต้องเป็นจิตสำนึกที่ดีของทั้งสองฝ่าย คือต้องไม่ต่างคิดเอาเปรียบอีกฝ่าย หาก ทำได้ คิดได้ บ้านเมืองจะน่าอยู่กว่านี้มาก

แต่ก็ใช่ว่าฝรั่งทุกคนจะทำตามนี้ทั้งหมด ในบางประเทศ กฎระเบียบในเรื่องแบบนี้จึงมีลูกล่อลูกชนอยู่มาก เช่น หากเราไม่ยอมขยับรถเพราะไม่ยอมรับผิด ทั้งที่ตนเองผิด เมื่อเจ้าหน้าที่ประกันมาถึงก็ใช่ว่าเราจะกลายเป็นถูก และเมื่อเรา (คนผิด) ทำให้บริษัทประ กันเสียเวลามากขึ้น และรัฐเสียหาย (เพราะรถติดนานขึ้น) เราก็ต้องจ่ายค่าเสียหายเพื่อชดเชยความผิดของตนเอง หากดื้อดึง นอกจากยังต้องจ่ายค่าซ่อมเองแล้ว ยังโดนค่าปรับฐานดื้อดึงอีกต่างหาก

ด้วย วิธีการเสริม เช่นนี้จิตสำนึกที่ดีของทุกคนจึงเกิดขึ้นได้ไม่ยาก ไม่ว่าจะเป็นส่วนใดของสังคม

เรื่องที่นางฮิลลารี คลินตัน รัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐแสดงความเห็นให้ขับพม่าออกจากการเป็นสมาชิกของอาเซียนนั้นก็เป็นการสะท้อนถึงจิตสำนึกของผู้ที่เกี่ยวข้องได้เช่นกัน