ติ่งคุยกับติ่ง : Playsub #เล่นสีซับ – วุ้นแปลภาษาของชาวเคป็อป

หากคุณเป็นแฟนเพลงญี่ปุ่นหรือเกาหลีมาตั้งแต่ยุค 90 หรือต้น 00 (หรือพูดง่ายๆ ว่ายุคก่อนจะมีไฮสปีดอินเทอร์เน็ตและโซเชียลมีเดีย) มีความเป็นไปได้อย่างมากที่คุณจะชอบเพลงเหล่านั้นโดยแทบไม่รู้เลยว่าศิลปินเขาร้องเกี่ยวกับอะไร เพราะในยุคนั้นคำแปลเนื้อเพลงเป็นอะไรหาได้ยากยิ่งและยังไม่แพร่หลายแบบทุกวันนี้ บางเพลงฟังไปสามปี ห้าปี เพิ่งว่ารู้ว่าเนื้อหาเพลงคืออะไรก็มี

ตัดภาพมาปี 2021 ที่ชีวิตชาวติ่งง่ายขึ้นเยอะ มิวสิควิดีโอเคป็อปส่วนใหญ่ใส่ซับไตเติ้ลคำแปลมาให้เสร็จสรรพ อย่างน้อยที่สุดก็มีภาษาอังกฤษ ส่วนค่ายเพลงใหญ่ๆ ใส่มาที 7-8 ภาษา รวมถึงภาษาไทยด้วย ถึงกระนั้นก็มีหลายครั้งที่เราอ่านคำแปลแล้วแอบงงเล็กน้อย จนต้องลองไปเปิดคำแปลของชาแนลอื่นเทียบดู และหนึ่งในชาแนลที่ผู้เขียนติดตามก็คือ Playsub #เล่นสีซับ ที่แปลเพลงได้อย่างสละสลวย อ่านแล้วเข้าใจทันที แถมยังแปลเพลงเร็วมากด้วย

คอลัมน์ ‘ติ่งคุยกับติ่ง’ คราวนี้เลยขอไปคุยกับคุณเพลย์ เจ้าของชาแนล Playsub #เล่นสีซับ ที่ตอนนี้มีผู้ติดตามหลักแสน แถมล่าสุดยังทำภารกิจกู้โลกด้วยการแปลเพลงของสุดอิหยังวะของ aespa ทุกเพลง! เรียกได้ว่าช่วยพาทุกคนไปกวังยาเลยทีเดียว

อยากให้เล่าที่มาของชาแนล Playsub #เล่นสีซับ หน่อยครับ

ที่เริ่มทำช่องนี้มีเหตุผลเยอะมากกกกค่ะ เริ่มแรกเลยคือเพลย์เป็นคนที่ทำอะไรไม่เคยสำเร็จหรือทำออกมาได้ไม่ดีเท่าที่ควร เลยอยากหาอะไรที่ชอบทำ เพื่อไม่ให้ตัวเองเครียด และสิ่งที่เพลย์ชอบมาตลอดตั้งแต่เด็กคือการฟังเพลง จริงๆ ฟังได้ทุกแนวทุกภาษาค่ะ ส่วนใหญ่จะเป็นเพลงไทย สากล เกาหลี สเปน กับอินเดีย เพลงเกาหลีเพลงแรกที่รู้จักคือเพลง "Fire" ของ 2NE1 ค่ะ เล่นมือถือเพื่อนไปเจอเลยบลูทูธมาเครื่องตัวเอง ตอนนั้นติดเพลง "Fire" งอมแงม ฟังทุกวัน แล้วก็เริ่มเข้ายูทูบ เข้ากูเกิ้ล เสิร์ชหาวงเกาหลีแล้วตามไปฟังเพลง เข้าโหมดติ่งจริงจัง

หลังจากรู้จักวงเกาหลีเยอะขึ้น ก็มีเรื่องลำบากนิดหน่อยเพราะในเอ็มวีไม่ได้ใส่ซับ (CC) มาให้เหมือนปัจจุบัน ส่วนมากที่เห็นจะเป็น Lyrics Colorcoded ของแฟนอินเตอร์ ซึ่งก็เป็นเรื่องยากสำหรับเพลย์เพราะแปลไม่ออก (ตอนนั้นไม่เก่งภาษาอังกฤษเลย) บางเพลงมีคนทำซับไทยไว้ให้ แต่บางเพลงก็ไม่มีซับ และอีกเรื่องนึงที่เพลย์มองว่ามันลำบากสำหรับการติ่งของเพลย์คือ เพลย์อยากฝึกร้องเพลงที่ชอบให้ได้ เพลย์เลยศึกษาตัวฮันกึลเอง (แบบงูๆ ปลาๆ ในกูเกิ้ล) ว่าตัวไหนออกเสียงแบบไหน จากนั้นเลยเริ่มคิดที่จะทำซับเอาไว้ฝึกร้องเอาไว้อ่านความหมายในแบบของตัวเองค่ะ

ก่อนจะมาทำชาแนล Playsub #เล่นสีซับ เพลย์เคยเปิดช่องไว้ก่อนหน้านั้นช่องนึงด้วย เพลงแรกที่ทำลงช่องคือเพลง "Puzzle Moon" ของวง GWSN และมีเพลงที่แปลลงช่องนั้นเยอะเลยค่ะ (ยังเก็บคลิปไว้อยู่เลย) แต่เพราะเหตุผลบางอย่างเพลย์เลยเปลี่ยนมาช่อง Playsub ในปัจจุบัน จนถึงตอนนี้ก็ทำมาได้ 3 ปีแล้วค่ะ

เลือกเพลงที่จะแปลอย่างไรครับ ตามความชอบของเราเลย หรือดูกระแสด้วย

ส่วนมากเพลย์จะเลือกแปลตามวงที่รู้จัก วงที่ติดตามอยู่ และเพลงที่ชอบค่ะ แต่ก็ไม่แน่นอนเสมอไปนะ เพราะบางทียูทูบจะรันวงที่ไม่รู้จักมาให้ด้วย เพลย์ได้รู้จักวงใหม่ๆ จากยูทูบเยอะเลยค่ะ ถ้าเพลงถูกจริต ฟังแล้วชอบ ก็จะติดตามและแปลลงช่องค่ะ แต่นอกจากนั้นเรื่องเวลาว่างกับอารมณ์ก็มีผลเหมือนกัน ถ้าไม่มีเวลาแปล หรือบางวันอารมณ์เบื่อๆ เนือยๆ จากเรียน/ทำงาน เพลย์ก็จะไม่แปลไปเลยค่ะ

เวลาแปล คุณเพลย์แปลจากภาษาเกาหลีหรือภาษาอังกฤษหรืออย่างไรครับ และมีแหล่งอ้างอิงจากไหน อยากให้เล่ากระบวนการทำงานในเรื่องการแปลนิดนึง

เพลย์แปลจากทั้งซับภาษาอังกฤษ/ไทยในเอ็มวีและเนื้อเพลงภาษาเกาหลีรวมกันค่ะ ปัจจุบันลงเรียนภาษาเกาหลีพื้นฐานและศึกษาเพิ่มเติมด้วยตัวเองด้วย แต่ยังไม่ได้เก่งมาก

ขั้นตอนการแปลของเพลย์ค่อนข้างใช้เวลานานพอสมควร ส่วนที่ใช้เวลาเยอะที่สุดจะเป็นตอนแปลกับแกะคำอ่านค่ะ คำแปลบางเพลงมีการใช้สำนวนแทรกเข้ามาด้วย ก็จะใช้เวลาหาความหมายและทำความเข้าใจนานหน่อย รวมถึงคำบางคำที่ไม่คุ้นก็จะใช้พจนานุกรมช่วยหาค่ะ แต่ในปัจจุบันบางช่องจะมีซับไทย (CC) มาให้แล้ว เพลย์ก็จะเอาคำแปลจากใน Official มาดัดแปลงให้เป็นภาษาที่เข้าใจง่ายขึ้นค่ะ

เมื่อแปลเสร็จทั้งเพลงแล้ว เพลย์จะเปิดเพลงแล้วอ่านคำแปลไปด้วยเพื่อเช็คคำให้เข้ากับมู้ดเพลง ถ้าคำไหนขัดๆ ก็จะเปลี่ยนค่ะ ส่วนแกะคำอ่านจะใช้เวลานานกว่าคำแปลหน่อย คือเพลย์จะแกะเป็นคำอ่านไทยไว้ก่อนทั้งเพลง พอเสร็จแล้วก็จะเปิดเพลงฟังตามและฟังแบบคำต่อคำ ส่วนตัวเพลย์จะเน้นแกะตามที่ศิลปินออกเสียงและเชื่อมคำเพื่อให้ฝึกร้องตามได้ง่ายขึ้น ใช้เวลาฟังและเช็คทุกคำในแต่ละเพลงประมาณ 2 รอบค่ะ

ถามต่อเรื่องการแปลครับ คุณเพลย์มีหลักการในการแปลอย่างไรบ้าง ต้องพยายามให้ใกล้เคียงกับต้นฉบับภาษาเกาหลีที่สุดมั้ย หรือว่าพยายามดัดแปลงเป็นบริบทที่สละสลวยสำหรับภาษาไทย เพราะบางทีอ่านเทียบแปลภาษาอังกฤษกับไทยก็ไม่เหมือนกัน หรือแปลอังกฤษ/แปลไทยของแต่ละเจ้า มันก็ไม่เหมือนกันเลย

ขึ้นอยู่กับสตอรี่ของเพลงแต่ละเพลงค่ะ บางเพลงเนื้อหาไม่ได้ซับซ้อน เพลย์ก็จะเลือกใช้คำที่ใกล้เคียงกับต้นฉบับ แต่ถ้าเพลงไหนสตอรี่เยอะหน่อย เพลย์จะเลือกใช้คำให้เข้ากับบริบทเพลง รวมถึงเล่นคำให้คนอ่านเข้าใจได้ง่ายขึ้น แต่งเติมคำลงไปบ้างเล็กน้อย คนที่ทำชาแนลแปลเพลงแต่ละคนเขาก็จะมีภาษาที่ถนัดในแบบของเขาค่ะ เพลย์มองว่าภาษาที่แต่ละคนใช้แปลเพลงออกมาจะมีความเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละคนอยู่ในนั้นด้วย การเลือกใช้คำจึงแตกต่างกันออกไปค่ะ

ทำคลิปนึงนี่ใช้เวลานานมั้ยครับ กระบวนการทั้งหมด เลือกเพลง - แปลเพลง - ทำซับ - ทำสี – หารูปประกอบ - ทำวิดีโอ - อัพโหลด อาจจะเล่าว่าขั้นตอนไหนที่คิดว่ายากที่สุดหรือเหนื่อยที่สุด

คลิปนึงใช้เวลารวมๆ 3-4 ชั่วโมง หรือมากกว่านั้นค่ะ อันดับแรกเพลย์จะทำธีมซับ+ตกแต่งรูปเอาไว้ก่อนล่วงหน้า พอถึงวันเพลงออกจะเหลือแค่แปล+ตัดต่อ ถ้าเอาภาพรวมว่าขั้นตอนไหนยากที่สุดก็ยกให้ตอนแปลกับแกะคำอ่านค่ะ เพราะต้องวนฟังเพลงและทำความเข้าใจกับเพลงหลายรอบมาก ส่วนขั้นตอนที่ชอบและสนุกที่สุดคือตอนตัดต่อค่ะ

อันนี้สงสัยมานานแล้วครับว่า เพลงของศิลปินที่เป็นวง เวลาทำสีซับว่าท่อนไหนใครร้อง อันนี้เราต้องแกะเองหรือเปล่าครับ หรือมันมีข้อมูล official แล้วเคยแบ่งท่อนร้องผิดมั้ย ถ้าผิดขึ้นมาทำอย่างไรครับ

ถ้าเป็นเพลงไตเติ้ล เพลย์แกะตามจากเอ็มวี โชว์เคส และสเตจค่ะ ส่วนเพลงในอัลบั้ม ถ้าเป็นวงที่ติดตามและจำเสียงได้จะแยกเองค่ะ หรือถ้าไม่แน่ใจก็จะเปรียบเทียบกับคลิป Line Distribution แต่ถึงอย่างนั้นเพลย์ก็มีแบ่งผิดอยู่เหมือนกันค่ะ ซึ่งเมื่ออัปโหลดคลิปไปแล้วจะไม่สามารถกลับไปแก้ไขได้ เพลย์ก็จะแจ้งไว้ที่ใต้คลิปหรือปักหมุดบอกค่ะว่าตรงไหนที่พลาดไป

เคยแปลเพลงผิดบ้างมั้ยครับ ถ้าผิดแล้วทำอย่างไร

ฮืออออ แปลผิดมีอยู่แล้วค่ะ ถ้าเจอจุดที่ผิดก็จะลบ แก้แล้วลงใหม่เลย หรือบางครั้งมีคอมเมนต์บอก เพลย์ก็ลบแล้วลงใหม่เช่นกัน แต่จะมีกรณีที่เพลย์ไม่ละเอียดมากพอตั้งแต่แปลตอนต้น จนลงคลิปไปแล้วหลายวันและเพิ่งมาเห็นว่าผิด ความที่อัปโหลดไปแล้วมันแก้ไขไม่ได้ และบางครั้งเพลย์จะลบไฟล์ซับต้นฉบับที่ทำในคอมทิ้งไปด้วยเพื่อให้เครื่องมีพื้นที่สำหรับไว้ทำซับเพลงใหม่ๆ ต่อ และมันไม่สามารถกู้กลับมาได้นอกจากทำใหม่ทั้งหมด เพลย์จะเลือกใช้วิธีเพิ่ม CC เข้าไปในท่อนที่ผิด และบอกไว้ใต้คลิป/ปักหมุดค่ะ

เดี๋ยวนี้พวกค่ายใหญ่ๆ ก็ใส่ซับภาษาไทยมาใน official MV เลย ทำไมเรายังจำเป็นต้องแปลไทยเพลงเหล่านั้นอยู่เอ่ย

ที่ยังทำทั้งที่ใน MV ใส่ซับไทยมาให้แล้วเพราะใน MV ไม่ได้มีคำอ่านมาให้ด้วยค่ะ มีหลายคนที่อยากฝึกร้องตาม รวมถึงเพลย์ด้วย ยิ่งถ้าเป็นวงที่เพลย์รู้จักหรือตามอยู่ เพลย์ก็อยากจะทำซับเอาไว้อ่านด้วยส่วนนึง และบางครั้งคำแปลจาก Official อ่านแล้วงงๆ ก็มี เพลย์เลยมองว่าแปลไว้เพื่อเป็นทางเลือกอีกทางหนึ่งเพื่อให้คนที่ผ่านเข้ามาดูเข้าใจได้ง่ายขึ้นดีกว่า เพลย์ก็จะอิงจากทั้งซับอังกฤษ ซับไทยใน MV และเนื้อภาษาเกาหลี เอามาเกลาคำให้เข้าใจง่ายขึ้น เพลงไหนที่อิงจากซับไทยใน MV มาอีกที เพลย์ก็จะให้เครดิต Official เอาไว้ที่ใต้คลิปค่ะ

พอทราบมั้ยครับว่าเทรนด์แปลซับเป็นสีๆ หรือ color coded มันเริ่มเมื่อไร มาจากไหน แล้วผมเคยดูช่อง DKDKTV (คนเกาหลีทำ) เขาเคยพูดกวนๆ ว่าไอ้พวกคลิปแปลเพลงสีๆ น่ะแปลผิดทั้งนั้น อย่าไปเชื่อมันนะ คุณเพลย์คิดอย่างไรกับประเด็นนี้ครับ

Color Coded เพลย์ไม่แน่ใจเลยว่าเริ่มมาตั้งแต่ตอนไหน ลองย้อนกลับไปดูเมื่อ 6-7 ปีก่อนก็เหมือนเริ่มมีคนทำแล้วนะคะ แต่ไม่แน่ใจว่าจะมีก่อนหน้านั้นด้วยหรือเปล่า

ส่วนเรื่องการแปล ก็ต้องยอมรับจริงๆ ค่ะว่าไม่ได้เป๊ะหรือถูกต้องแบบ 100% อาจเพราะไม่ใช่ภาษาหลักของเราด้วยส่วนหนึ่ง และภาษามันสามารถดิ้นได้ เพลย์ว่ามันอยู่ที่พื้นฐาน+ความเข้าใจในภาษาของเราว่ามีมากน้อยแค่ไหน เมื่อเราเข้าใจแบบนั้น เราก็เลือกที่จะนำเสนอไปในแบบที่ตัวเองคิด ตรงนี้เพลย์มองว่ามันผิดพลาดกันได้ ก็ปรับปรุงและเรียนรู้ไปพร้อมกับความผิดพลาดที่เกิดขึ้นเพื่อพัฒนาตัวเองไปเรื่อยๆ ค่ะ

ต้องยอมรับว่าเคป็อปเป็นเพลงที่เน้นเรื่องความหวือหวาพอสมควร ทั้งคอสตูมศิลปิน ท่อนฮุคติดหู หรือเอ็มวีสีสันสดใส บางทีคนฟังเพลงเกาหลีก็ไม่ค่อยได้ใส่ใจกับเนื้อเพลงเท่าไร หรือบางคนก็บอกว่าเคป็อปเนื้อเพลงมีแต่เรื่องรักๆ ใคร่ๆ แบ๊วๆ งุ้งงิ้งๆ คุณเพลย์คิดอย่างไรกับเรื่องนี้ครับ

ส่วนตัวเพลย์มองว่าเพลงแต่ละเพลงมีความหลากหลายและพิเศษแตกต่างกันไปนะคะ ทุกเพลงมีเรื่องราวมีสตอรี่ของใครของมัน อย่างเพลย์เองชอบฟังไปด้วย ดูเอ็มวีไปด้วย มันเพลินดีค่ะ ยิ่งพอได้รู้ความหมายเราก็จะอินได้มากขึ้นไปอีก ความที่เกาหลีเขาทำฉากอลังการ คอสตูมจัดเต็มตลอดอะเนาะ เพลย์ว่ามันลงตัวไปหมดเลย แต่ยังไงก็ตาม เพลย์ว่ามันขึ้นอยู่กับรสนิยม/ความชอบของแต่ละคนมากกว่าค่ะว่าชอบฟังแนวไหน

จากเพลงที่แปลมาทั้งหมดในชาแนล เพลงไหนประทับใจที่สุดครับ

จริงๆ ชอบทุกเพลงเลยค่ะ แต่เพลงที่ทำให้ประทับใจมากๆ เลยมีอยู่ 2 เพลง

1. "Next Level" ของวง aespa ค่ะ ที่ยกเพลงนี้มาเพราะแปลค่อนข้างยาก พอมีคนบอกว่าเข้าใจความหมายของเพลงจากคำแปลของเราก็หายเหนื่อยเลย นอกจากนั้นคือเพลย์ชอบเวลาที่มีคนมาคอมเมนต์แลกเปลี่ยนความคิดเห็นเกี่ยวกับสตอรี่ของเพลงด้วย เพลงนี้มีคอมเมนต์วิเคราะห์ไว้เยอะมาก ความที่เป็นคนชอบหนังไซไฟ/แฟนตาซีอยู่แล้ว พออ่านแล้วก็เพลิน สนุกมากๆ ค่ะ เหมือนได้อ่านนิยายบู๊เรื่องนึงเลย
2. "LALISA" ของ LISA จากวง BLACKPINK โดยปกติแล้วเวลาแปลเพลงเพลย์จะเจอคอมเมนต์ชื่นชมเรื่องการแปลค่อนข้างน้อย เวลามีคอมเมนต์แบบนั้นทำให้มีกำลังใจมากๆ เลยค่ะ ตอนทำซับ "LALISA" มีคอมเมนต์ชมการแปลของเพลย์ค่อนข้างเยอะ เลยทำให้ใจฟูมากกกกกก ดีใจที่มีคนชมและชอบเยอะ เป็นคำพูดที่ทำให้มีกำลังใจทำซับต่อไปที่สุดเลยค่ะ

 

 

แล้วเพลงไหนครับที่คิดว่าแปลยากที่สุดหรือซับซ้อนที่สุด

"BLACK MAMBA", "Next Level" และ "Savage" ของ aespa เลยค่ะ มัดรวมสามไตเติ้ลเลย ทั้งยาก ทั้งซับซ้อนสุดๆ คือวงนี้เขามีสตอรี่มีเรื่องราว สำหรับเพลย์ การจะแปลเพลงของน้องๆ ให้คนเข้าใจได้อันดับแรกคือเราต้องเข้าใจสตอรี่ของวงก่อนค่ะ นอกจากนั้นเขายังมีศัพท์มีตัวละครเข้ามาด้วย มันเป็นอะไรที่ยากและท้าทายมากๆ เลยที่จะแปลให้ออกมาเข้าใจได้แบบง่ายๆ เพลย์เองก็พลาดไปตอน BLACK MAMBA หลังๆ เลยใช้เวลาทำความเข้าใจศัพท์ต่างๆและใช้เวลาแปลเพลงของน้องๆ นานขึ้นค่ะ

 

ทำชาแนลมาเจอดราม่าอะไรบ้างมั้ยครับ เช่น มีคอมเมนต์มาด่า มีคนมาทะเลาะกันในคอมเมนต์ หรือโดนก็อป

ตั้งแต่ทำช่องนี้มาเจอเยอะเลยค่ะ ทั้งคอมเมนต์ด้านลบ/คอมเมนต์ต่อว่า บางครั้งก็มีคนทะเลาะกัน ต้องบอกก่อนว่าเพลย์ไม่ได้เช็คคอมเมนต์หรือเห็นแจ้งเตือนคอมเมนต์ทุกอัน ถ้าบางครั้งมีแจ้งเตือนเข้ามาพอดีและเพลย์เห็น เพลย์ก็จะเข้าไปอ่าน เข้าไปอธิบายแสดงความเห็น แต่เหตุการณ์ที่ทำให้ท้อคือมีคนก็อปคำแปล ดูดคลิปไปอัปโหลดใหม่ค่ะ ตอนแรกๆ ที่เจอรู้สึกโกรธมาก เพราะเพลย์ใช้เวลาในการทำทั้งหมดนานมากกว่าจะได้แต่ละคลิป และบอกไว้ใต้คลิปชัดเจนแล้วว่าห้ามรีอัปโหลด ปัจจุบันนี้ก็มีให้เห็นอยู่บ้างแต่ไม่ได้รู้สึกโกรธแล้วค่ะ แค่นอยด์นิดนึง

คิดว่าคุณสมบัติที่คนแปลเพลง ทำซับเพลง ต้องมีคืออะไรครับ

ในมุมของเพลย์ เพลย์ว่าต้องมีความชอบ ใจรัก และความรู้ในภาษาค่ะ อย่างตัวเพลย์เองก็เริ่มมาจากความชอบและใจรักที่อยากจะทำซับ ถ้าเรามีความมุ่งมั่นที่จะทำแล้ว ต่อไปมันก็จะง่ายขึ้นค่ะ ที่สำคัญ เรื่องภาษาก็เป็นตัวหลักที่เราต้องเรียนรู้ควบคู่ไปด้วย อย่างที่บอกไปว่าตัวเพลย์เองก็มีผิดพลาดและไม่เข้าใจคำบางคำอยู่เหมือนกัน และไม่ได้เป็นคนเก่งหรือชำนาญอย่างคนที่เขาเรียนด้านภาษาโดยตรง ในอนาคตก็จะพยายามฝึกและตั้งใจเรียนให้มากขึ้นๆ อีกค่ะ

คำถามสุดท้ายครับ ขอเพลง K-POP ที่คุณเพลย์คิดว่าเนื้อเพลงดีที่สุดมา 1 เพลง พร้อมเหตุผลเล็กน้อยจ้ะ

"Bon Voyage" ของ YooA จากวง OH MY GIRL ค่ะ เพลงนี้เป็นเพลงที่เพลย์ชอบส่วนตัว แฟนตาซีมากตั้งแต่ตัวเพลงจนถึงเอ็มวีเลย เวลาท้อหรือเศร้าๆ พอฟังเพลงนี้ทีไรแล้วก็รู้สึกมีพลังขึ้นมาทันทีเลยค่ะ บางครั้งเวลาฟังเงียบๆ คนเดียวก็ร้องไห้ทั้งที่เพลงไม่ได้เศร้าอะไรเลย ไม่เข้าใจตัวเองเหมือนกัน เป็นเพลงที่ช่วยฮีลใจเวลาท้อแท้ได้เสมอเลยค่ะ

  

ติดตามชาแนล Playsub #เล่นสีซับ ได้ที่ Playsub #เล่นสีซับ

____________________

ผู้เขียน - คันฉัตร รังษีกาญจน์ส่อง

(Kanchat Rangseekansong)

เปิดโลกดนตรีและไอดอลกับคันฉัตร