พจนานุกรม "มวยไทย" ที่คุณควรรู้
หมัดมวยเป็นเรื่องกล้วยปิ้งก็จริง แต่ในกีฬาที่คนไทยคุ้นเคยอย่าง มวยไทย ก็มีเอกลักษณ์หลายอย่างๆ ที่ไม่เหมือนใคร
โดยเฉพาะเรื่องคำศัพท์ เพราะนอกจากชื่อท่าทางแม่ไม้มวยไทย ที่มีตำรับตำราและประวัติศาสตร์ยาวนาน และหลายคนน่าจะพอทราบอยู่แล้ว
บรรดาคำศัพท์ทั่วไปที่เกี่ยวข้องกับวงการมวยไทยอาชีพยุคปัจจุบัน ก็เป็นอะไรที่น่าสนใจเช่นกัน แน่นอนว่า Main Stand ไม่พลาดที่นำมาฝากคนอ่าน
หน้าเสื่อ
คำนี้มีที่มาจากคำเต็ม “รับหน้าเสื่อ” ซึ่งในมวยไทย หน้าเสื่อ หมายถึง ความน่าเชื่อถือของนักชก ที่มีผลต่อราคาต่อรองการพนัน โดยความน่าเชื่อถือที่ว่านี้ มาจากองค์ประกอบหลายๆ ด้าน ไล่มาตั้งแต่ ค่ายมวยที่สังกัดอยู่ขนาดใหญ่แค่ไหน, ฟอร์มการชกของนักชก รวมถึงกระแสราคาจากเซียนมวยในสนาม
ชั้น
Photo : www.boxingnewssite.com
หมายถึง ลำดับอาวุโสของนักมวยไทย ที่อาจไม่ได้วัดจากอายุ แต่หมายถึงชื่อเสียงและความสำเร็จนักมวยไทยของนักมวยไทยแต่ละคน (อาจรวมถึงเงินค่าตัวในการชกด้วย) ดังนั้นหากนักมวยคนไหนมีสิ่งเหล่านี้มากกว่าคู่ชก ก็จะได้รับการมองว่า ชื่อชั้นดีกว่า ส่วนคนที่มีชื่อชั้นน้อยกว่า ก็จะถือว่าได้ “ขึ้นชั้น” หรือ “เทียบชั้น” ไปสู้กับนักมวยที่เหนือกว่าตน
ออกอาวุธ
Photo : Sangmanee Sitthidech
จังหวะโจมตีคู่ต่อสู้ด้วยร่างกาย ในกีฬามวยไทยอาชีพ สามารถใช้ได้ 8 ส่วน ประกอบด้วย 2 หมัด 2 เท้า 2 เข่า 2 ศอก
เก็บอาวุธ
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
จังหวะป้องกัน ปิดป้อง ที่ทำได้สำเร็จ เมื่อคู่ชกถูกโจมตีด้วยอาวุธมวยไทย
กระดูกมวย
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
คำนี้ใช้เปรียบกับ ประสบการณ์และจำนวนไฟต์การชกของนักมวยไทย โดยคนที่เจนสังเวียน และผ่านศึกมากว่า ก็จะถูกมองว่ากระดูกมวยแข็งกว่าคู่ชกที่มีประสบการณ์ไม่เท่า
ทรงมวย
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
ภาพรวมของนักมวยไทยยามอยู่บนเวที ยกตัวอย่าง นักชกบางคนอาจเน้นสไตล์ชกรัดกุม ทรงมวยก็อาจดูน่าเบื่อ บางคนเปิดหน้าแลก ออกอาวุธดี ก็อาจถูกมองว่า ทรงมวยสวยงาม
อาการมวย
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
ลักษณะทางกายภาพ หรือการแสดงกิริยา ของนักมวยไทย ยามโดนอาวุธของคู่ต่อสู้ ซึ่งมีผลอย่างมากต่อการแพ้ชนะในกีฬามวยไทยอาชีพของบ้านเรา
ฉีดยา
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
คำนี้ไม่ได้เกี่ยวกับท่าทางมวยไทย แต่หมายถึง เงินอัดฉีดที่เซียนมวยรวบรวมมาเป็น รางวัลล่อใจให้ นักมวยที่ตกอยู่ในสถานการณ์เป็นรองฮึดขึ้นมา เพื่อให้พลิกกลับมาชนะ
คู่ค้ำ
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
ใช้เรียก คู่มวยที่จะชกก่อนถึง คู่รอง และคู่เอก
แม่ไม้
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
กระบวนท่าหรือที่ใช้ในมวยไทย
ลูกไม้
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
เทคนิคที่ใช้เพื่อพลิกแพลงสถานการณ์
จด
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
ท่าเตรียมของนักสู้ที่เตรียมพร้อมก่อนออกอาวุธ
เหลี่ยมมวย
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
การชิงจังหวะในการเข้าทำ เปรียบเสมือนการหาเหลี่ยม หาช่อง เพื่อออกอาวุธ หรือป้องกันตัวและโต้กลับอย่างรวดเร็วใส่คู่ชก โดยที่ยังรักษาสมดุลร่างกายไว้ได้อยู่
ไล่แขน
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
ใช้เรียก “การจับ” ของนักมวย โดยใช้มือกดไปที่ บริเวณไหล่ ต้นคอ หรือท้ายทอย เพื่อหาเหลี่ยมในการเข้าทำ หรือสร้างความได้เปรียบในการออกอาวุธ เช่น เข่า ศอก
เจาะยาง
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
การเตะบริเวณน่องของคู่ต่อสู้ ซึ่งเป็นส่วนที่ทำให้ นักมวย เจ็บ รู้สึกอ่อนแรง และปวดร้าวได้ง่าย เปรียบเสมือน รถยนต์ที่ถูกเจาะยาง ก็วิ่งไปได้ไม่สะดวกนัก นอกจากนี้ นักมวยคนไหนที่ถูกเจาะยางจนเสียอาการ ก็มีคำเรียกว่า “ยางแตก” หรือ “ยางรั่ว” อีกด้วย
เตะกวาด
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
หมายถึงการเตะเรียดพื้นกึ่งยก เพื่อหวังให้คู่ต่อสู้หงายท้องล้ม คำนี้มีที่มาจากท่ามวยไทยอย่าง “เถรกวาดลาน” ที่เปรียบเทียบการเตะลักษณะนี้เหมือนกับ การกวาดพื้นของพระภิกษุ
สวมหมวกกันน็อค
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
หมายถึง การยกการ์ดขึ้นมาป้องกันศีรษะอย่างหนาแน่น เพื่อไม่ให้คู่ชก สามารถต่อยเข้าเป้าได้
ว่ายน้ำ
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
ใช้เรียกการออกหมัดรัว แต่ไม่เข้าเป้า ที่ลักษณะคล้ายคนกำลังว่ายน้ำ
ไถนา, เทกระจาด
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
การจับขาคู่ชกแล้วลากดันไปข้างหน้าให้เสียหลัก เหมือนกับ การไถนา แต่ถ้าเป็นการจับขาแล้วยกทิ้งลงพื้น เรียกว่า เทกระจาด
มวยตู้
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
รายการมวย ที่มีการถ่ายทอดสดผ่านทางทีวี โดยคำนี้น่าจะมีที่มาจากรูปทรงของ โทรทัศน์สมัยก่อน ที่มีหลอดภาพอยู่ข้างหลัง จนมีลักษณะคล้ายๆ กับตู้
มวยหู
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
การบริการส่งข้อมูลการชก การรายงานสด การวิเคราะห์วิจารณ์คู่มวย ผ่านทางโทรศัพท์ไปยังผู้ใช้บริการ เพื่อประกอบการตัดสินใจ
มวยฝีมือ
Photo : Lumpinee Boxing Stadium
หมายถึง นักมวยไทย สไตล์ที่เน้นการเตะ และเล่นวงนอกเป็นหลัก เพราะต้องใช้จังหวะและความแม่นยำในการออกอาวุธมากพอสมควร
ขายเบอร์
Photo : Lumpinee Boxing Stadium | ภาพนี้ใช้ประกอบเนื้อหาบทความ โดยที่เนื้อหาในภาพไม่ใช่การล้มมวย
เป็นคำเรียกนักมวยที่ถูกกล่าวหาว่า ล้มมวย หรือดูไม่มีสภาพที่พร้อมจะชก