ประเทศอะไร ไม่มีแม่น้ำธรรมชาติไหลผ่านแม้แต่สายเดียว แต่ทำเกษตรได้ ผู้คนร่ำรวย

หากพูดถึงประเทศที่ไม่มีแม่น้ำเลยแม้แต่สายเดียว หลายคนอาจนึกไม่ออกว่าจะมีอยู่จริงหรือไม่ แต่คำตอบคือ มี และหนึ่งในนั้นก็คือ ซาอุดีอาระเบีย ประเทศเศรษฐีน้ำมันในตะวันออกกลาง ที่แม้จะไม่มีแม่น้ำธรรมชาติไหลผ่านเลยสักสายเดียว แต่ก็ยังสามารถพัฒนาเมือง ท่องเที่ยว เกษตรกรรม และดำรงชีวิตได้อย่างมั่นคง

ทำไมซาอุดีอาระเบียไม่มีแม่น้ำ?

ซาอุดีอาระเบียตั้งอยู่บนคาบสมุทรอาหรับ ซึ่งเป็นหนึ่งในพื้นที่ที่แห้งแล้งที่สุดในโลก ภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นทะเลทราย เช่น ทะเลทรายรูบอัลคอลี (Rub' al Khali) หรือที่รู้จักกันในชื่อ “Empty Quarter” ซึ่งเป็นทะเลทรายขนาดใหญ่ที่สุดอันดับต้น ๆ ของโลก

สภาพอากาศของประเทศนี้จัดว่าเป็นแบบ “ทะเลทรายร้อน (hot desert climate)” มีฝนตกน้อยมาก เฉลี่ยทั้งปีไม่ถึง 100 มิลลิเมตร ทำให้ไม่มีน้ำฝนเพียงพอที่จะก่อให้เกิดแม่น้ำถาวรไหลผ่านพื้นที่ และไม่มีแหล่งต้นน้ำที่เกิดจากภูเขาหรือหิมะละลายเหมือนประเทศเขตอบอุ่น

แม้บางครั้งจะเกิดน้ำหลากหรือลำธารชั่วคราว (เรียกว่า wadi) ในช่วงฤดูฝน แต่น้ำเหล่านั้นก็ไหลไม่นานและมักระเหยหรือซึมหายไปอย่างรวดเร็ว จึงไม่สามารถพัฒนาเป็นแม่น้ำถาวรได้

แล้วซาอุดีอาระเบียใช้น้ำจากไหน?

แม้ไม่มีแม่น้ำธรรมชาติ แต่ซาอุดีอาระเบียก็มีการจัดการทรัพยากรน้ำอย่างเป็นระบบ โดยมีแหล่งน้ำสำคัญหลัก ๆ ดังนี้:

1. การกลั่นน้ำทะเล (Desalination):
   ซาอุดีอาระเบียเป็นประเทศที่มีกำลังการผลิตน้ำจืดจากน้ำทะเลสูงที่สุดในโลก โดยใช้เทคโนโลยีแยกเกลือออกจากน้ำทะเล เพื่อนำมาใช้ในการอุปโภคบริโภค อุตสาหกรรม และการเกษตร โดยเฉพาะในเมืองใหญ่ที่อยู่ใกล้ชายฝั่ง เช่น ริยาดห์ เจดดาห์ และดัมมัม

2. แหล่งน้ำใต้ดิน (Groundwater):
   ประเทศนี้มีชั้นหินอุ้มน้ำใต้ดินขนาดใหญ่ ซึ่งเก็บน้ำฝนที่ตกสะสมมานับพันปีในรูปแบบที่เรียกว่า “fossil water” แต่การใช้น้ำจากแหล่งนี้มีข้อจำกัด เพราะน้ำฟอสซิลไม่สามารถเติมกลับได้ในระยะสั้น จึงต้องใช้อย่างประหยัดและมีการควบคุม

3. โรงบำบัดน้ำเสีย (Water Recycling):
   เพื่อลดการพึ่งพาน้ำจากธรรมชาติ รัฐบาลซาอุฯ ลงทุนในเทคโนโลยีบำบัดน้ำเสียเพื่อกลับมาใช้ใหม่ โดยเฉพาะในภาคเกษตรและอุตสาหกรรม ซึ่งช่วยลดความต้องการใช้น้ำจืดได้อย่างมีประสิทธิภาพ

4. การนำน้ำฝนมาใช้ (Rainwater Harvesting):
   แม้ว่าปริมาณฝนจะน้อย แต่ในบางภูมิภาค รัฐบาลมีการสร้างเขื่อนขนาดเล็กและอ่างเก็บน้ำเพื่อนำน้ำฝนมาเก็บไว้ใช้ในฤดูแล้ง

บทสรุป

แม้ไม่มีแม่น้ำธรรมชาติ แต่ซาอุดีอาระเบียก็เป็นตัวอย่างของประเทศที่สามารถเอาชนะข้อจำกัดทางธรรมชาติได้ด้วยวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี และการวางแผนบริหารจัดการน้ำอย่างรอบคอบ ไม่เพียงแต่รองรับความต้องการของประชากร แต่ยังสามารถรองรับเศรษฐกิจและการขยายตัวของเมืองได้อย่างต่อเนื่อง