เปิดประวัติ "บุน รานี" สมเด็จหญิงคนแรกของกัมพูชา ภรรยาผู้ค้ำบัลลังก์ ฮุน เซน

เปิดประวัติ "บุน รานี" สมเด็จหญิงคนแรกของกัมพูชา ภรรยาผู้ค้ำบัลลังก์ ฮุน เซน ตำนานรักสู่ซีรีส์ ลูกชายใต้เดือนเพ็ญ

สมเด็จกิตติพฤฒบัณฑิต บุน รานี (Samdech Kittipritbandit Bun Rany) คือสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของกัมพูชาผู้ทรงอิทธิพล ทั้งในฐานะภรรยาของอดีตนายกรัฐมนตรีสมเด็จฮุน เซน และในฐานะประธานกาชาดกัมพูชาตั้งแต่ปี พ.ศ. 2541 จนถึงปัจจุบัน

สมเด็จฯ บุน รานี เกิดเมื่อ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2497 เป็นชาวนาเชื้อสายจีน จากจังหวัดกำปงจาม สมรสกับ จอมพลสมเด็จอัครมหาเสนาบดีเดโช ฮุน เซน ตั้งแต่ พ.ศ. 2519 มีบุตร 5 คน รวมถึง พลเอก ฮุน มาเนต นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันของกัมพูชา

จากชาวนาสู่สมเด็จหญิง

บุน รานี เกิดในครอบครัวเชื้อสายจีน-เขมร เธอได้รับอิทธิพลจากปู่ย่าตายายที่สอนขนบธรรมเนียมแบบเขมร ก่อนสงครามกลางเมืองเธอไปเรียนโดยเดินลุยน้ำเป็นเวลาครึ่งชั่วโมงทุกวัน

หลังการรัฐประหารปี 2513 และการถอดสมเด็จพระนโรดม สีหนุ ประมุขแห่งรัฐกัมพูชา เธอได้เข้าร่วมแนวร่วมประชาชาติของกัมพูชาและเลือกสายงานสาธารณสุข

ในปี 2517 เธอได้พบกับฮุน เซน ซึ่งในขณะนั้นเป็นผู้บัญชาการฝ่ายเขมรแดง ทั้งคู่แต่งงานกันในปี 2519 ในพิธีแต่งงานหมู่ที่จัดขึ้นโดยพรรค และมีลูกชายคนแรกซึ่งลืมตาดูโลกได้ไม่นานก็เสียชีวิต

หลังสมรสไม่นาน ทั้งสองต้องพลัดพราก เพราะ ฮุน เซน หนีออกจากเขมรแดงไปร่วมกองกำลังต่อต้านเขมรแดงในเวียดนาม ขณะที่บุน รานี กำลังตั้งครรภ์ลูกคนที่สอง นี่คือจุดเริ่มต้นของเรื่องราวในซีรีส์กัมพูชาชื่อดัง "ลูกชายใต้เดือนเพ็ญ" (The Son Under the Full Moon) ซึ่งอิงจากชีวิตจริงของทั้งคู่  บุน รานี คลอดลูกชายในคืนวันเพ็ญโดยไร้สามีเคียงข้าง

ชื่อและตำแหน่งทางการ

บุน รานี เป็นสุภาพสตรีหมายเลขหนึ่งของกัมพูชา ในช่วงที่ ฮุน เซน ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรี (พ.ศ. 2528–2536, 2536–2566)

ในปี 2556 พระบาทสมเด็จพระนโรดม สีหมุนี พระราชทานตำแหน่ง สมเด็จกิตติพฤฒบัณฑิต หรือ สมเด็จกิตติวุฒิบัณฑิต (Samdech Kittipritbandit) ซึ่งเป็นตำแหน่งสูงสุดของสตรีในกัมพูชา สำหรับ ความพยายามอันไม่รู้เหน็ดเหนื่อยในการปฏิบัติภารกิจเพื่อมนุษยธรรม

แม้โดยทางการควรเรียกว่า “สมเด็จ” แต่ในหมู่ประชาชนเธอยังเป็นที่รู้จักในชื่อ ล๊กจุมเตียวธม แปลว่า ท่านผู้หญิงใหญ่

ก่อนหน้านั้น เคยได้รับมอบปริญญาดุษฎีบัณฑิตกิตติมศักดิ์ จากสถาบันการศึกษาชั้นนำหลายแห่ง ทั้งใน และต่างประเทศ รวมทั้งจากสถาบันอุดมศึกษา จำนวน 3 แห่ง ในสาธารณรัฐเกาหลี เมื่อปี 2552 และ 2553 ด้วย

บทบาทในการเมืองกัมพูชา

หลังสงครามสิ้นสุดลงในปี 2522 บุน รานีเริ่มมีบทบาทในการฟื้นฟูสังคม โดยเฉพาะการจัดตั้งสถานเลี้ยงเด็กกำพร้า โรงเรียน และโครงการช่วยเหลือผู้ยากไร้

ในปี 2537 เธอได้รับเลือกเป็นรองประธานกาชาดกัมพูชา และก้าวขึ้นเป็น ประธานกาชาดกัมพูชา ในปี 2541 ภายหลังสามีรวมอำนาจเต็ม รัฐบาลของฮุน เซนถูกมองว่าเป็นเผด็จการ แต่เธอยังคงดำรงบทบาทสำคัญในงานสังคม

ปัจจุบัน บุน รานี ดำรงตำแหน่ง ประธานที่ปรึกษานายกสภากาชาดกัมพูชา และทำงานใกล้ชิดกับลูกสะใภ้ เพชร จันมุนี ภริยาของนายกรัฐมนตรีฮุน มาเนต

สื่อกัมพูชาและต่างประเทศเคยรายงานว่า บุน รานี คือผู้สร้างบารมีให้กับสามี ผ่านการสร้างสิ่งปลูกสร้าง และโครงการสาธารณะต่าง ๆ

นอกจากนี้ ยังมีรายงานว่า บุน รานี เป็นหนึ่งในผู้ถือครองธุรกิจสัมปทานขนาดใหญ่ของตระกูลฮุน และมีการถ่ายโอนธุรกิจในรูปแบบนอมินี มูลค่าหลายหมื่นล้านบาทไปยังทายาททั้ง 5 คนของครอบครัว