คราบสีรุ้ง บนหม้อกระทะสแตนเลส เกิดจากอะไร ใช้ต่ออันตรายไหม? เฉลยวิธีแก้ง่ายมาก

คราบสีรุ้ง บนหม้อกระทะสแตนเลส เกิดจากอะไร ใช้ทำอาหารต่อจะอันตรายไหม? เฉลยวิธีแก้ง่ายมาก ห้ามทิ้งเด็ดขาด

หากที่บ้านคุณใช้หม้อหรือกระทะสแตนเลส คงเคยเจอกับปรากฏการณ์ “สีรุ้ง” ปรากฏที่ก้นหม้อ

หลังล้างหม้อหรือกระทะสแตนเลสอย่างสะอาดและปล่อยให้แห้ง หลายคนอาจแปลกใจที่พบว่าบนพื้นผิวของภาชนะมีรอยสีแปลก ๆ คล้ายรุ้งพาดผ่าน ทำให้เกิดความกังวลว่า หม้อโดนสารเคมีจากน้ำยาล้างจาน หรือสแตนเลสเกิดการออกซิไดซ์จนไม่ปลอดภัยต่อการปรุงอาหารหรือไม่

ความกังวลเพิ่มขึ้นเมื่อพยายามล้างซ้ำหลายครั้ง แต่คราบสีก็ยังไม่หายไปทั้งหมด อย่างไรก็ตาม ความจริงนั้นตรงกันข้าม รอยสีรุ้งที่เห็นไม่ได้บ่งบอกถึงอันตรายหรือความเสียหายใด ๆ เลย แต่เป็นเพียงปรากฏการณ์ทางกายภาพธรรมชาติที่ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพหรือคุณภาพของภาชนะ

ทำไมสแตนเลสถึงเกิด "คราบสีรุ้ง"?

คราบสีรุ้งบนสแตนเลสมักเกิดขึ้นเมื่อภาชนะถูกให้ความร้อนสูง โดยเฉพาะในกรณีที่ไม่มีน้ำหรือไขมันอยู่ในหม้อ กระทะ ขณะทำอาหาร ความร้อนจะทำให้ธาตุโครเมียม (chromium) ในสแตนเลสทำปฏิกิริยากับออกซิเจนในอากาศ เกิดเป็นชั้นออกไซด์บาง ๆ บนพื้นผิว ชั้นนี้จะหักเหแสงในมุมต่าง ๆ ทำให้มองเห็นเป็นสีรุ้งด้วยตาเปล่า

สิ่งสำคัญคือ ชั้นออกไซด์ของโครเมียมนี้ไม่เป็นพิษ และยังช่วยป้องกันการกัดกร่อนและการเกิดสนิมบนพื้นผิวสแตนเลสอีกด้วย แม้ว่าจะมีความเข้าใจผิดว่าโครเมียมเป็นสารพิษ แต่โครเมียมที่เป็นอันตรายนั้นคือ Cr6+ ซึ่งแทบไม่มีโอกาสเกิดขึ้นในสภาพแวดล้อมการทำอาหารทั่วไป ส่วนโครเมียมในสแตนเลสส่วนใหญ่จะอยู่ในรูป Cr3+ ซึ่งมีความเสถียรและปลอดภัย

แม้ไม่เป็นอันตราย แต่หลายคนยังอยากลบ “คราบรุ้ง” ด้วยเหตุผลด้านความสวยงาม

แม้ว่าคราบรุ้งจะไม่ส่งผลต่อความปลอดภัยหรือคุณภาพของเครื่องครัว แต่หลายคนก็ยังรู้สึกไม่สบายใจ เพราะทำให้หม้อหรือกระทะดูเลอะเทอะ หม่นหมอง ไม่เงางามเหมือนใหม่ โดยเฉพาะผู้ที่ใส่ใจความสะอาดของครัว

วิธีทำความสะอาดคราบสีรุ้งบนสแตนเลส โดยไม่ทำลายพื้นผิว

ไม่แนะนำให้ใช้ฝอยเหล็กหรือสารขัดแรง ๆ เพราะอาจทำให้พื้นผิวเกิดรอยและทำลายชั้นป้องกันของสแตนเลส ควรใช้วิธีอ่อนโยนดังต่อไปนี้:

1. ใช้น้ำส้มสายชูขาวหรือมะนาว
ผสมน้ำส้มสายชูหรือมะนาวกับน้ำในอัตราส่วน 1:1 ใช้ผ้าหรือฟองน้ำชุบแล้วเช็ดเบา ๆ บนพื้นผิว รอไม่กี่นาทีแล้วล้างออก จากนั้นเช็ดให้แห้ง คราบสีรุ้งจะค่อย ๆ จางลงหรือหายไป

2. ใช้เบกกิ้งโซดา
โรยเบกกิ้งโซดาลงบนบริเวณที่มีคราบ ใช้ฟองน้ำชุบน้ำหมาด ๆ ถูเป็นวงกลมอย่างเบามือ แล้วล้างออกด้วยน้ำอุ่นและเช็ดให้แห้ง

3. ผสมเบกกิ้งโซดากับน้ำส้มสายชู (สำหรับคราบที่ล้างยาก)
เทน้ำส้มสายชูเล็กน้อยลงบนบริเวณที่มีคราบ จากนั้นโรยเบกกิ้งโซดาทับลงไป ปฏิกิริยาเกิดฟองจะช่วยแยกชั้นออกไซด์ออกจากพื้นผิวสแตนเลส รอไม่กี่นาทีแล้วเช็ดออกด้วยผ้านุ่ม