ทุน กับ คุณธรรม และความขัดแย้งในสังคมไทย

ในยุคสมัยที่สังคมไทยวุ่นวายสับสน หาหลักยึดเหนี่ยวได้ยาก ความแตกแยกทางความคิดลงลึกเกินจะเยียวยาได้ในระยะอันสั้น ไม่ว่า จะมีความพยายามอย่างมากเพียงใดก็ตาม ไม่ว่าจะหาหลักเกณฑ์ กฎเกณฑ์ใดๆ มาก็ตาม ก็เพราะความยึดมั่นถือมั่นในตน พากันบดบังหนทางร่วม หนทางที่จะนำสังคมเดินหน้าไปสู่ความสงบ ความเจริญ ความก้าวหน้าที่ทุกคนต่างได้รับประโยชน์ร่วมกันอย่างแท้จริง

ไม่ว่า ร่างรัฐธรรมนูญ จะผ่านประชามติหรือไม่ จะแปรรัฐธรรมนูญชั่วคราวมาบังคับใช้อย่างไรก็ตาม จะมีการเลือกตั้งวันนี้ หรือปีหน้า หรือ อีก 2-3 ปีข้างหน้าก็ตาม สภาพความขัดแย้งในสังคมไทยไม่มีทางจะลดน้อยลงไปได้เลย ปัจจุบัน บ้านเมืองเราไม่มีเหตุความรุนแรงในทางกายภาพ ที่มีการชุมนุม มีการยิงระเบิดควันใส่ผู้เห็นต่าง ลอบยิงอาวุธสงคราม กันก็จริง แต่ความรุนแรงทางความคิดยังคงกรุ่นมิได้จางหายไปใดๆ ทั้งสิ้น กลิ่นความขัดแย้งยังโชยอยู่เต็มหน้าสื่อหลัก สื่อออนไลน์ และ โซเชียลเน็ตเวิร์ค

กลิ่นความขัดแย้ง ในทุกระดับขอองสังคม ยังคงเดินหน้าต่อไป ก็ด้วยเหตุ การปฏิรูปในเชิงโครงสร้างของสังคมไม่ได้มีการดำเนินการอย่างแท้จริง การปฏิรูป แม้เป็นหัวข้อหลัก หัวข้อใหญ่ที่ยกกันมา เพื่อจะพาสังคมไทยก้าวเดินต่อไปข้างหน้า แต่ ในเชิงเนื้อหา มีการดำเนินการอย่างไรบ้าง...?

สิ่งที่เห็น ก็คือ มีความพยายาม อย่างยิ่งที่จะปฏิรูป การเข้ามา และการใช้อำนาจทางการเมืองเท่านั้น....ก็ว่ากันไป นักออกแบบทางรัฐศาสตร์ ทางนิติศาสตร์ นักกฎหมายมหาชน ที่เป็นมือวาง อันดับต้นๆ ของประเทศจะพยายาม อย่างไรก็ตาม ที่จะสร้างกฎกติกา ออกมาเพื่อจำกัด เพื่อกำจัด ใครก็ตาม แต่เชื่อได้ว่า เมื่อถึงเวลา กติกาเหล่านั้นไม่มีทางปิดช่องทางของ คนกลุ่มพิเศษเหล่านี้ได้อยู่ดี

คนเหล่านี้พร้อมจะหาช่องทาง หารูโหว่มุดช่องว่างเข้ามา เพื่อกุมอำนาจ และใช้อำนาจสนองตัวเองจนได้ และ วังวนของความขัดแย้งจะหมุนวนกลับมาอีกครั้งในอนาคต...

วันนี้ เราพยายามมากในการวางกฎเกณฑ์เพื่อจำกัด เพื่อกำจัดบุคคล ที่เห็นว่าไม่พึงประสงค์ ไม่ควรให้เข้ามายุ่งเกี่ยวกับการเมือง กับอำนาจ แต่ ในระดับพื้นฐานของสังคม คือ พื้นฐานของคุณธรรม ในจิตใจคน เราไม่ได้ปลูกฝังให้กับคนของเราอย่างจริงจังมาเนินนาน ทั้งๆ ที่ เป็นสิ่งที่สำคัญที่สุด เพราะ หากคนไม่มีคุณธรรมโดยพื้นฐาน ไม่มีความสำนึกรู้จักผิดชอบ ชั่วดี ไม่รู้จักส่วนรวม มากกว่าส่วนตัว ต่อให้ตั้งกฎกติกาอย่างไร คนก็พร้อมจะแหกกฎ ล้มกติกา เพื่อประโยชน์ส่วนตัวอยู่ดี

วันนี้ไม่ได้เกิดปัญหาหนักหนาเฉพาะในแวดวงการเมือง เท่านั้น มองไปทางไหนก็พบเห็นแทบทุกวงการ ไม่ว่าจะสังคมสงฆ์ ที่เป็นสถาบันสำคัญของสังคมในการสร้างระบบคุณธรรมขึ้นมา ก็เต็มไปด้วยปัญหา อย่างที่เป็นข่าวอยู่ทุกวัน นี้

ในภาคเศรษฐกิจ เรายังเห็นผู้ประกอบการธุรกิจเอาเปรียบผู้บริโภคอยู่มากมาย เราเห็นภาคธุรกิจ ที่ประกาศนโยบายเพื่อสังคมและสิ่งแวดล้อม หรือ CSR กันครึกโครม แต่ในความเป็นจริง ก็มีการดำเนินธุรกิจที่ทำลายสิงแวดล้อม เอาเปรียบสังคมอยู่มากมาย ก็ด้วยเหตุที่ คุณธรรม ขาดหายไปใช่หรือไม่ CSR จะเป็นเพียงคำโฆษณาชวนเชื่อ เพื่อสร้างภาพลักษณ์ขององค์กรให้ดูดีเท่านั้น แต่ หากคนและองค์กรยังไร้คุณธรรม ก็จะทำธุรกิจ ธุรกรรมที่ทำลาย ทำร้ายคนอื่นเพื่อเอาประโยชน์ใส่ตัวและพวกพ้องเท่านั้น

หาก นักธุรกิจ มีจิตที่เป็นธรรม มีคุณธรรม เหตุการณ์ ทั้งในอดีตและปัจจุบันคงจะไม่มีเหตุการณ์ ใช้กำลังทำร้ายผู้คนเพียงเพื่อตัวเองจะได้ประโยชน์ทางธุรกิจ การตัดสินคดีความ กรณีคุณชูวิทย์ กมลวิศิษฎ์ เป็นอุทาหรณ์ ที่ดี แม้คุณชูวิทย์ จะสำนึกในความผิดที่เกิดขึ้น ยอมสละที่ดินที่ก่อให้เกิดกรณีพิพาท เกิดเหตุการณ์ทำลายทรัพย์สินและทำร้ายผู้อื่น ให้กับสาธารณ แต่ความรับผิดตามกฎหมายก็ยังคงต้องรับผลอยู่ดี และเป็นที่น่ายกย่องในความเคารพต่อกฎหมายของคุณชูวิทย์อย่างยิ่ง ที่พร้อมรับความผิดตามคำตัดสิน ไม่ฉวยโอกาสหลบหนีคดีความ ทั้งๆที่มีโอกาสหลบหนีคดี เหมือนกับคนรวย คนมีอำนาจอื่นๆ ก็ตาม

ในการทำธุรกิจ หากหวังแต่ประโยชน์ส่วนตัว อาศัยความได้เปรียบในด้านทุนทรัพย์ อาศัยความได้เปรียบในเชิงกฎหมาย ใช้อำนาจเงิน เพื่อทำลายทำร้ายคนอื่น แม้กระทั้งคนที่ขาดโอกาส เพราะเขาไม่ได้รับสิทธิความเท่าเทียมทางสังคมมาตั้งแต่ต้น อย่างเช่น ชาวเลราไวย์ และ ชาวเลหลีเป๊ะ ก็พึงระวัง เพราะไม่แน่ว่าในอนาคตข้างหน้า จะเกิดอะไรขึ้น แต่ที่แน่ๆในวันนี้ ความเสื่อมในความเชื่อถือของเขาผู้เป็นนายทุนได้เกิดขึ้นแล้ว

นอกจากนี้ยังมีปัญหาในเชิงความเป็นธรรม ในเชิงคุณธรรมอีกมากมายในสังคมไทย สิ่งต่างๆเหล่านี้ ยังคงเป็นปัญหาภาพรวมของสังคมไทยในวันข้างหน้า ที่รอวันแก้ไข...ซึ่งสุดท้ายหาก สังคมไทยไม่สามารถสร้าง ความเป็นธรรม สร้างคุณธรรมขึ้นมาเป็นพลังหลักของสังคมได้..สังคมไทยก็เพียงหยุดพักชั่วคราว ก่อนจะเดินหน้าไปสู่ความขัดแย้งในอนาคตต่อไป.........

เปลวไฟน้อย