แพทย์แนะใช้น้ำส้มสายชูราดหากถูกพิษแมงกระพรุน

กรมควบคุมโรค เตือนหลีกเลี่ยงเล่นน้ำทะเลกลางคืนหรือหลังฝนหยุดตกใหม่ๆ แนะใช้น้าส้มสายชูราด หากถูกพิษแมงกระพรุน

นายแพทย์โอภาส การย์กวินพงศ์ รองอธิบดีกรมควบคุมโรค เปิดเผยว่า ว่า จากเหตุการณ์นักท่องเที่ยวหญิงชาวเยอรมัน อายุ 20 ปี เสียชีวิตจากพิษแมงกะพรุนกล่อง 1 ราย และบาดเจ็บ 1 ราย จากการลงเล่นน้ำทะเลช่วงเวลา 20.00 น. ที่เกาะสมุย จ.สุราษฎร์ธานี นั้น พบว่าเป็นการลงเล่นน้ำในช่วงกลางคืน เหมือนกับนักท่องเที่ยวสาวชาวไทยที่เพิ่งเสียชีวิตจากแมงกะพรุนกล่อง ที่เกาะพะงันในเดือนสิงหาคมที่ผ่านมา

สำหรับลักษณะแมงกะพรุนกล่อง มีลักษณะโปร่งใส สีฟ้าอ่อน รูปร่างคล้ายลูกบาศก์ มีหนวดบางๆ 12 - 15  มีถุงพิษอยู่ที่สายหนวด และหนึ่งตัวอาจมีถุงพิษถึงล้านเซลล์ ทำให้แมงกะพรุนกล่อง เป็นแมงกะพรุนชนิดที่มีพิษร้ายแรงที่สุด ดังนั้น การช่วยเหลือเบื้องต้นที่ถูกวิธีจึงมีความสำคัญมากในการลดความรุนแรงของการได้รับพิษ สิ่งที่จะกระตุ้นการยิงพิษ ได้แก่ การกระเทือนในรูปแบบต่างๆ เช่น การเอาทรายไปขัดถูบริเวณที่โดนแมงกะพรุน การพยายามดึงสายหนวดออก หรือการราดด้วยน้ำจืดหรือประคบน้ำแข็ง ส่วนการราดด้วยน้ำส้มสายชูจะระงับการยิงพิษจากถุงพิษที่ยังไม่ได้ยิงในระยะแรก ดังนั้นหากราดด้วยน้ำส้มสายชูเสร็จแล้ว ก็จะสามารถนำสายหนวดออกจากร่างกายได้โดยปลอดภัย 

ทั้งนี้ พิษของแมงกะพรุนกล่อง มีฤทธิ์ใน 3 ด้าน คือ พิษต่อผิวหนังทำให้เซลล์ผิวหนังบริเวณที่สัมผัสตาย พิษต่อหัวใจโดยที่พิษเข้าสู่กระแสเลือดจะแล่นเข้าสู่หัวใจ และพิษต่อระบบประสาท จะทำให้มีอาการปวดรุนแรง พื้นที่ที่มักพบการบาดเจ็บรุนแรงจากแมงกะพรุนกล่อง คือ บริเวณน้ำตื้นใกล้ชายหาด ในช่วงที่คลื่นลมสงบ หรือขณะที่เล่นน้ำหลังฝนหยุดตกใหม่ๆ หรือเล่นน้ำตอนกลางคืน ในประเทศไทยพบแมงกะพรุนกล่องได้ทั้งในฝั่งอ่าวไทยและอันดามัน มักพบในฤดูฝนหรือช่วงปลายปี ซึ่งฤดูกาลที่พบแตกต่างกันในแต่ละฝั่งทะเล

สำหรับการป้องกันการบาดเจ็บและเสียชีวิตจากแมงกะพรุนกล่อง ได้แก่ การสวมเสื้อผ้ามิดชิด ขณะลงทะเล การติดตั้งตาข่ายในทะเลเพื่อกันแมงกะพรุน การให้มีจุดวางน้ำส้มสายชู และติดป้ายให้ความรู้เกี่ยวกับการปฐมพยาบาลเบื้องต้น เป็นต้น