อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก หรือที่มีสมญานามว่า แผ่นดินดอยลอยฟ้า เนื่องจากถูกโอบล้อมไปด้วยขุนเขาสูงชันและผืนป่าทุ่งใหญ่นเรศวรอยู่รอบด้าน หากมองดูจากมุมสูงจะเห็นตัวอำเภออุ้มผางราวกับเมืองลี้ลับ ที่ในช่วงเวลาเช้าถูกปกปิดไว้ด้วยเมฆหมอกขาว ยามสายบ่ายถูกปิดล้อมด้วยป่าเขียว และในช่วงคล้อยค่ำความมืดดำก็จะกลืนกินแสงดาวดินให้ดับสิ้นไปทีละดวง
อำเภออุ้มผางเป็นอำเภอที่ยากต่อการเข้าถึงและมีพื้นที่มากที่สุดแต่ทว่าส่วนใหญ่เป็นป่า เคยถูกย้ายโอนไปมาให้ไปเป็นส่วนหนึ่งของจังหวัดอุทัยธานี แล้วเปลี่ยนเป็นจังหวัดกำแพงเพชร ท้ายสุดจนถึงปัจจุบันอยู่ในความดูแลของจังหวัดตาก
ด้วยจุดเด่นที่มีป่าอยู่รอบทิศทาง ภายในป่านั้นก็มีหมู่บ้านของชนเผ่าปกาเกอะญออาศัยอยู่เป็นกลุ่มโดยรอบมาเป็นเวลากว่า 200 ปี ราวกับเป็นผู้คุ้มกันตัวอำเภอไกลปืนเที่ยงแห่งนี้เป็นอย่างดี ซึ่งแต่ละหมู่บ้านมีสภาพความเป็นอยู่เรียบง่ายดำเนินไปตามวิถีวัฒนธรรมของตนเอง ที่สำคัญเกือบทุกหมู่บ้านจะมีสายน้ำและน้ำตกอยู่ในหมู่บ้านของตน ตัวอย่างเช่น น้ำตกปิตุ๊โกร แห่งบ้านกุยเลอตอ ตำบลแม่จัน อำเภออุ้มผาง จังหวัดตาก
น้ำตกปิตุ๊โกร จัดได้ว่าเป็นน้ำตกขนาดใหญ่มีความสูงที่คาดคะเนจากสายตาดูแล้วกว่า 400 เมตร ไหลมาจากยอดดอยสามหมื่น แตกออกเป็นสองสายคล้ายรูปตัววีบ้างก็ว่าคล้ายรูปหัวใจ ลงมารวมกันเรียกกว่า น้ำตกปิตุ๊โกร ส่วนชื่อดอยสามหมื่นนั้นว่ากันว่าความสูงบนยอดดอยนั้นสูง 30,000 ฟุต แต่ในความเป็นจริงนั้นบนยอดดอยมีความสูงเพียง 1,700 กว่าเมตร (1 เมตร = 3.28 ฟุต) เมื่อนำมาคูณกันแล้ว ผลลัพที่ได้ก็ยังไม่เท่ากับ 30,000 ฟุต ตามชื่อที่เรียกขาน อาจเป็นได้ว่าชื่อดอยสามหมื่นนั้น เป็นเพียงชื่อที่กล่าวขานถึงความสูงชันกันมากกว่า
ทริปนี้ถือได้ว่าผมเดินทางเข้ามายังน้ำตกปิตุ๊โกร และบ้านกุยเลอตอ เป็นครั้งที่ 4 คงจะไม่ขอพูดถึงความยากลำบากในการเดินทาง เพราะข้อมูลการเดินทางนั้นมีหลายท่านได้เขียนถึงกันไปมากแล้ว วันนี้ผมขอพูดถึงเรื่องระหว่าง การเดินทางมาเอง หรือ จะเลือกซื้อบริการท่องเที่ยวจากผู้ประกอบการในพื้นที่ แบบไหนดีกว่ากัน ซึ่งหลายท่านอาจกำลังตัดสินใจอยู่
ครั้งแรกนั้นผมเดินทางมาเมื่อ 6 ปีที่แล้ว จึงได้เห็นความแตกต่างเปลี่ยนแปลงไปบ้างพอสมควร แต่ถือว่าการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นนั้น เป็นสิ่งที่สามารถรับได้ยังไม่เป็นปัญหาต่อสังคมโดยรวม บางเรื่องถือว่าดีขึ้น เช่น การสร้างแค้มป์ที่พักของผู้ประกอบการธุรกิจท่องเที่ยว มีการสร้างแค้มป์ที่พักกึ่งถาวรไว้ให้นักท่องเที่ยวหรือลูกค้าของตนอย่างเป็นระเบียบ โดยไม่อนุญาตให้ไปสร้างแค้มป์ที่พักในจุดอื่นที่อยู่เหนือขึ้นไป ซึ่งอาจจะสร้างปัญหาการนำขยะออกจากพื้นที่ได้ยากลำบาก การที่แค้มป์ที่พักอยู่ในจุดที่ตั้งอยู่ปัจจุบันนี้ คือด้านล่างของสายน้ำตก นั้นมีความสะดวกในการจัดการขยะ และนักท่องเที่ยวสามารถลงเล่นน้ำได้อย่างปลอดภัย อีกทั้งผู้ประกอบการและชาวบ้านกุยเลอตอ ได้จัดสร้างห้องน้ำห้องสุขาไว้ให้บริการ ดีกว่าแต่ก่อนที่จะเวลาใครจะปลดทุกข์ต้องแอบเข้าป่ากันจ้าละหวั่น ดูแล้วไม่ค่อยน่าพิสมัยสักเท่าไร
เพราะฉะนั้น หากคุณเดินทางมาท่องเที่ยวยังน้ำตกปิตุ๊โกร ผมขอแนะนำให้คุณติดต่อผู้ประกอบการท่องเที่ยวในอำเภออุ้มผางไว้ก่อนล่วงหน้า เพื่อที่พวกเขาจะได้จัดเตรียมอาหาร ที่พักลูกหาบ รถยนต์กระบะที่จะต้องเดินทางจากตัวอำเภออุ้มผางเข้าสู่หมู่บ้านกุยเลอตออีก 70 กิโลเมตร ไว้คอยบริการ
จริงอยู่ที่คุณสามารถเดินทางไปยังหมู่บ้านแล้วเดินเข้าน้ำตกได้ด้วยตนเอง เพื่อเป็นการประหยัดค่าใช้จ่าย แต่คุณก็ต้องไปจัดเตรียมแค้มป์ที่พักด้วยตนเอง ซึ่งอาจเกิดปัญหาเช่นต้องไปถางป่าตัดไม้เคลียร์พื้นที่ เพื่อจัดตั้งเป็นแค้มป์ของคุณ ลองคิดดูนะครับว่า ถ้าในช่วงฤดูกาลท่องเที่ยวมีนักท่องเที่ยวเดินทางมากันเยอะ จะต้องตัดไม้ทำลายสภาพป่ากันอีกเท่าไร เพื่อจะให้ได้เป็นแค้มป์ที่พักของแต่ละกลุ่มที่เข้าไป นานวันเข้าสภาพป่าบริเวณนั้นก็จะเสื่อมสภาพลงจนไม่เหลือเสน่ห์ให้มาเยือน
ประสบการเข้าป่าแห่งนี้ 4 ครั้งของผม ทำให้พบเห็นผู้เดินทางทั้ง 2 กลุ่ม คือ กลุ่มแรกซื้อแพ็คเก็จจากผู้ประกอบการในอำเภออุ้มผาง กลุ่มที่สองเดินทางมาเอง จัดเตรียมทุกอย่างมาเอง โดยมาหาลูกหาบตามหมู่บ้านเพื่อแบกสัมภาระ บางกลุ่มก็เหมารถตู้มาส่งที่อำเภออุ้มผาง แล้วจ้างรถยนต์กระบะเดินทางต่อมายังหมู่บ้านกุยเลอตอ
สรุปแล้วทั้งสองกลุ่มนี้มีค่าใช้จ่ายต่อหัวพอๆ กัน จะถูกกว่าก็นิดหน่อย แตกต่างกันที่ความสะดวกสบายของที่พัก อาหารการกิน สตาฟดูแลจัดเตรียมเรื่องต่างๆ ให้ ความปลอดภัยของคณะ การจัดการกับขยะ เพราะฉะนั้นหากจะคิดถึงประโยชน์ส่วนรวม ผมขอแนะนำให้คุณติดต่อผู้ประกอบการในพื้นที่จะเป็นการดีกว่าครับ ให้ชาวบ้านเขาได้มีรายได้บ้าง เขาจะได้ดูแลรักษาป่าให้ชาวเมืองได้เดินทางมาเที่ยวชมกันนานๆ
·การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานตาก โทร. 055 514 341
·ทีลอซูริเวอร์ไซต์ โทร. 092 798 1208
