จากกีฬาสู่แฟชั่น : หมวกเบสบอลพัฒนาเป็นหมวกแคปที่ทุกคนสวมใส่ได้อย่างไร?

หมวกแคป หรือที่คนไทยเรียกติดปากว่า “หมวกแก๊ป” คือ เครื่องแต่งกายที่เราคุ้นเคยกันดี ยามจะออกจากบ้าน ไปเดินช็อปปิ้ง ดูกีฬา หรือสังสรรค์กับเพื่อน หมวกแคปสามารถเป็นไอเท็ม ที่ช่วยเสริมความเท่ ได้เป็นอย่างดี

แต่รู้หรือไม่ว่า หมวกแคปที่ใส่กันทุกวันนี้ มีจุดเริ่มต้นมาจากการเป็นเครื่องแต่งกาย ในการลงแข่งขันกีฬาเท่านั้น นั่นคือหมวกเบสบอล ที่ถูกเริ่มต้นใช้ ในประเทศสหรัฐอเมริกา

จากหมวกเบสบอลธรรมดาๆ ที่ไม่ได้มีลวดลายอะไรแม้แต่นิดเดียว สามารถพัฒนากลายเป็นหมวกแคปแฟชั่น ที่มีหลากหลายลวดลาย หลายทรง เป็นเครื่องแต่งกายที่นิยมของคนทั้งโลก ได้อย่างไร? ติดตามไปพร้อมกับเรา

จุดเริ่มต้นของหมวกเบสบอล

วัฒนธรรมการใส่หมวก เล่นกีฬาเบสบอล เริ่มต้นช่วงศตวรรษที่ 19 อันเป็นช่วงเวลาที่กีฬาเบสบอล เริ่มได้รับความนิยมในประเทศสหรัฐอเมริกา

Photo : ourgame.mlblogs.com

สโมสรที่เป็นผู้บุกเบิกกีฬาเบสบอลอย่างจริงจัง คือ นิวยอร์ก นิคเกอร์บ็อคเกอร์ส (New York Knickerbockers) 

ทีมเบสบอลจากเมืองบิ๊กแอปเปิล ได้สร้างมาตรฐานหลายอย่างให้กับกีฬาชนิดนี้ ทั้งกฎกติกาในปัจจุบันที่ กีฬาเบสบอลใช้อยู่ ได้ประยุกต์มาจากกฎการเล่น ที่ทีมนิคเกอร์บ็อคเกอร์ส์สร้างขึ้น

นอกเหนือการสร้างกฎกติกาของตัวเองออกมาแล้ว ทีมนิคเกอร์บ็อคเกอร์ส ต้องการสร้างเอกลักษณ์ที่แตกต่าง ให้สมกับเป็นทีมที่มาจากเมืองนิวยอร์ก พวกเขาจึงสร้างเครื่องแต่งกายเฉพาะของทีมขึ้นมา ในปี 1849 นั่นคือเครื่องแต่งกาย ชุดแบบที่นักเบสบอล ใส่แข่งขันอยู่ในปัจจุบัน

ไม่เพียงแค่ เสื้อ และกางเกงอันเป็นเอกลักษณ์ เครื่องแต่งกายอีกชิ้นที่ตามมาคือหมวก เพื่อใช้บังแสงแดด ที่รบกวนการเล่นของนักเบสบอล ... นิวยอร์ก นิคเกอร์บ็อคเกอร์ส คือทีมแรกที่สวมหมวกลงแข่งขันกีฬาเบสบอล ก่อนที่ต่อมาจะกลายเป็นไอเท็มที่ได้รับความนิยมอย่างรวดเร็ว

หลังจากนั้น มีอีกหลายหลายทีม ที่หันมาตามเทรนด์ สวมหมวกลงเล่นกีฬาเบสบอล ... อย่างไรก็ตาม แต่ละทีม ล้วนมีหมวกอันเป็นเอกลักษณ์ที่ต่างกันออกไป มีหมวกเป็น 10 รูปแบบ ที่นักกีฬาเบสบอลสวมลงสนาม

หมวกแคปมาโด่งดังสุดขีด ในปี 1860 โดยทีม เอ็กเซลซิเออร์ ออฟ บรูคลิน (Excelsior of Brooklyn) เพราะผู้เล่นของทีมนี้ แต่งตัวเต็มยศ เหมือนกับเสื้อผ้าของทหารในช่วงเวลานั้น แต่กลับใส่หมวกรูปทรงแบบหมวกแคปลงสนาม 

Photo : wikipedia.org

ความแตกต่างแต่ลงตัว ของเครื่องแต่งกาย จากทีมเอกเซลซิเออร์ ทำให้หมวกแคป เริ่มเป็นที่นิยมไปทั่วนิวยอร์ก และทีมเบสบอล หันมาใส่หมวกรูปทรงแบบหมวกแคป ลงสนามมากขึ้น 

โดยหมวกที่นิยมในช่วงเวลานั้น ถูกเรียกว่า หมวกแบบ “บรูคลิน สไตล์” เป็นหมวกที่จะใช้เพียงแค่สองสีเท่านั้น ในการออกแบบ เหตุผลมาจาก สองสีที่ว่า คือสองสีที่อยู่บนเสื้อและกางเกงของผู้เล่นเบสบอล โดยจะมีสีแรกเป็นสีหลัก เป็นพื้นของหมวกทั้งใบ และสีที่สอง จะเป็นเส้นแนวตั้งขนาดเล็ก ขีดลงมาทั่วหมวก โดยไม่มีสัญลักษณ์ หรือตัวอักษรใดๆ ทั้งสิ้น

กระทั่งปี 1901 ทีม ดีทรอยต์ ไทเกอร์ส(Detroit Lions) กลายเป็นทีมเบสบอลทีมแรก ที่นำสัญลักษณ์ เสือ ของทีม ไปแปะไว้บนหมวกเบสบอล เปิดทางให้ทีมอื่นนำโลโก้ไปไว้บนหมวกเบสบอล อันเป็นจุดเริ่มต้นของรูปแบบหมวกแคป ที่มีตัวอักษรหรือสัญลักษณ์บนหมวก แบบที่นิยมอยู่ในปัจจุบัน

ขยายสู่หมวกแฟชั่น

ยุคสมัยที่กีฬา ไม่ใช่ธุรกิจแบบปัจจุบัน ไม่ใช่เรื่องง่ายที่จะหาหมวกเบสบอล มาใส่ในชีวิตประจำวัน เพราะหมวกที่ผลิตขึ้นมา ไม่ได้มีไว้ขาย แต่มีไว้สำหรับผู้เล่นใช้ใส่ลงสนามเท่านั้น แฟนกีฬาเบสบอล จึงทำได้เพียง หาหมวกแคปที่มีรูปทรงหรือลวดลายใกล้เคียงกับหมวกเบสบอล มาสวมใส่เท่านั้น

Photo : www.letsgotribe.com

กระทั่งในปี 1934 แบรนด์ผลิตหมวกนามว่า New Era (นิวอีรา) ซึ่งกำลังมองหาช่องทางขยายธุรกิจ ที่กำลังจะถึงทางตัน ได้เล็งเห็นถึงกระแสของกีฬาเบสบอล ที่กำลังเติบโต ทำให้บริษัทจากเมืองบัฟฟาโล รัฐนิวยอร์ก ตัดสินใจหันมาเริ่มเปิดตลาดหมวกเบสบอล

New Era เริ่มต้นด้วยการจับมือกับทีม คลีฟแลนด์ อินเดียนส์ (Cleveland Indians) ผลิตหมวกเบสบอล ในรูปแบบเดียวกับที่นักกีฬาสวมใส่ลงสนาม ออกขายให้กับแฟนกีฬาเบสบอลได้สวมใส่ และได้รับการตอบรับอย่างล้มหลาม จากแฟนเบสบอล

ทำให้ในปี 1950 แบรนด์ New Era ได้เข้าถือครองลิขสิทธิ์ในการผลิตหมวกเบสบอล ให้กับทุกทีมในลีก Major League Baseball ลีกเบสบอลอันดับหนึ่งของประเทศสหรัฐอเมริกา และเริ่มหาทางเปลี่ยนผ่าน จากหมวกกีฬา ให้กลายเป็นหมวกแฟชั่น ด้วยการออกคอลเลคชั่นที่เรียกว่า “59FIFTY” หรือหมวกที่ไม่สามารถปรับขนาดได้ (มีไซซ์ให้เลือกตามขนาดศีรษะ) ในปี 1954

อย่างไรก็ตาม หมวก 59FIFTY ถูกออกแบบมาให้นักเบสบอลใส่โดยเฉพาะ และไม่มีวางจำหน่ายตามท้องตลาดในช่วงแรกเริ่ม ทำให้หมวกที่แฟนเบสบอลได้ใส่ จะเป็นหมวกแบบปรับขนาดได้ ... แม้ว่ารูปทรงจะไม่เหมือนกัน แต่ก็ไม่ได้เป็นปัญหาต่อยอดขายหมวกเบสบอล ของแบรนด์ New Era แม้แต่น้อย

Photo : www.neweracap.com | 2020MLB

เพราะความนิยมของกีฬาเบสบอล เติบโตขึ้นอย่างรวดเร็ว โดยเฉพาะในยุค 60’s ที่โทรทัศน์เข้ามามีบทบาท กีฬาเบสบอลถูกถ่ายทอดไปทั่วประเทศสหรัฐอเมริกา ... เมื่อเบสบอลกลายเป็นที่นิยมไปทั่วประเทศ หมวกเบสบอล กลายเป็นไอเท็มเครื่องแต่งกายที่ทุกคนต้องการ ไม่ต่างกับแฟนฟุตบอลต้องการเสื้อแข่งของทีมรัก

หมวกเบสบอลเป็นที่นิยมอย่างมาก ในหมู่หนุ่มสาวชาวอเมริกัน พวกเขาไม่ได้มองหมวกเบสบอล เป็นเครื่องแต่งกายที่ใช้ในการเชียร์กีฬา แต่ถูกใช้เป็นเครื่องแต่งกายในชีวิตประจำวัน กลายเป็นหมวกที่วัยรุ่นนิยมสวมใส่ ยามออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้ง หรือพบปะสังสรรค์กับเพื่อน

วิวัฒนาการเป็นหมวกเอนกประสงค์

เมื่อหมวกเบสบอล ถูกสวมใส่อย่างล้นหลามในสังคมสหรัฐฯ หมวกเบสบอลจึงไม่ได้เป็นแค่หมวกสำหรับการเล่นกีฬา แต่กลายเป็นหมวกแฟชั่นอย่างเต็มตัว จนนำไปสู่การเกิดหมวกในรูปแบบใหม่ ที่ถูกเรียกว่า Trucker Hat (ทรัคเกอร์ แฮ็ท) หรือหมวกแคปที่ด้านหลังของหมวกเป็นทรงตาข่าย 

Photo : www.gq.com

โดยหมวก Trucker Hat เป็นหมวกที่ถูกต่อยอดมาจากหมวกเบสบอล เป็นที่นิยมอย่างมากในหมู่ชนชั้นแรงงานในสหรัฐฯ โดยเฉพาะกลุ่มคนขับรถ และเกษรตกร ... สำหรับหมวกแบบ Trucker Hat ลายด้านหน้าของหมวกมักจะเป็นสัญลักษณ์ของแบรนด์ธุรกิจต่างๆ ที่ลอกเลียนมาจากหมวกเบสบอล ที่ด้านหน้าของหมวกเป็นสัญลักษณ์ของทีม

เข้าสู่ยุค 70’s หมวกแคปไม่ว่าจะเป็นหมวกเบสบอล หรือหมวกแบบ Trucker Hat ถูกสวมใส่ในแทบทุกพื้นที่ของประเทศสหรัฐฯ จนนิตยสารแฟชั่นชื่อดังอย่าง Vouge (โวก) ยกให้หมวกแคป เป็นไอเทมแฟชั่นที่น่าจับตาแห่งยุคสมัย 

เมื่อนิตยสารแฟชั่น หันมาให้ความสำคัญกับหมวกแคป ทำให้เหล่าคนดัง ทั้งนักร้อง นักแสดง หันมาใส่หมวกแคปในพื้นที่สาธารณะกันอย่างเปิดเผย 

ขณะเดียวกันทางแบรนด์ New Era ได้ตัดสินใจ ออกวางขายหมวก 59FIFTY แบบเดียวกับที่นักเบสบอลสวมใส่ เป็นครั้งแรกในปี 1980 เพื่อตอบรับความนิยมต่อหมวกแคปที่เพิ่มขึ้น ยิ่งทำให้แฟชั่นการใส่หมวกแคปเติบโต อย่างไม่มีที่สิ้นสุด

นอกจากจะกลายเป็นไอเท็มแฟชั่นยอดนิยม หากมองถึงประสิทธิภาพการใช้งาน หมวกแคปยังทำหน้าที่ ในเรื่องการป้องกันแสงแดดได้อย่างยอดเยี่ยม ทำให้ในรัฐฝั่งตะวันตกของประเทศสหรัฐ ที่มีสภาพอากาศร้อน แสงแดดแรง ได้นำดีไซน์ของหมวกแคป มาประยุกต์เป็นหมวกให้กับตำรวจของรัฐ

Photo : www.sportingnews.com

ไม่ใช่แค่ตำรวจเพียงอย่างเดียว แต่ทหารของสหรัฐฯ ได้นำหมวกแคปมาประยุกต์ เป็นหนึ่งในเครื่องแบบของทหารเช่นกัน ยามต้องปฏิบัติงานกลางแจ้ง ทำให้เกิดรูปแบบของหมวกแคปลายพราง อันเป็นที่นิยมอย่างรวดเร็ว ในหมู่คนทั่วไป และยังเป็นหนึ่งในรูปแบบหมวกแคป ที่ได้รับความนิยมสูงในประเทศสหรัฐฯ จนถึงปัจจุบัน 

ยุค 90’s ถือว่าเป็นยุครุ่งเรืองสุดขีดของหมวกแคป ในภาพยนตร์และซีรีส์ของสหรัฐอเมริกา มีตัวละครมากมายที่ใส่หมวกแคปรูปแบบต่างๆ ปรากฎตัวทางหน้าจอ นักร้องสวมหมวกแคปขึ้นบนเวทีคอนเสิร์ต หรือยามปรากฎตัวในมิวสิควีดีโอ

หมวกแคปกลายเป็นเครื่องแต่งกายปกติ ที่ปรากฎตัวในสื่อ วัฒนธรรมป็อปคัลเจอร์ ของสหรัฐอเมริกา และสิ่งใดที่ได้รับความนิยมในสหรัฐอเมริกา ย่อมได้รับความนิยมไปทั่วโลก ... หมวกแคปจึงแพร่ขยาย ไปเครื่องแต่งกายที่ได้รับการสวมใส่ในทั่วทุกมุมโลก ไม่ว่าจะกลุ่มวัยรุ่น ตำรวจ ทหาร ไปจนถึงชนชั้นแรงงาน 

หมวกแคปในยุค 90’s กลายเป็นยอดนิยมของกลุ่มคนที่แต่งตัวสไตล์วินเทจ แม้จะผ่านมาเป็นเวลากว่า 30 ปี และมีราคาสูงอย่างมากในปัจจุบัน สามารถสะท้อนความนิยมในยุครุ่งเรือง ของหมวกแคปได้เป็นอย่างดี

แฟชั่นกับกีฬา

ย้อนกลับมาที่หมวกเบสบอล เมื่อยุค 90’s หมวกแคปกลายเป็นเครื่องแต่งกายแฟชั่นอย่างเต็มตัว หมวกเบสบอลได้กลายเป็นหมวกแฟชั่นรูปแบบหนึ่งเช่นเดียวกัน ... หมวกโลโก้ NY ของ นิวยอร์ก แยงกีส์, LA ของ ลอสแอนเจลิส ดอดเจอร์ส, B ของ บอสตัน เรดซ็อคส์ เป็นที่นิยมไปทั่วโลก และผู้ที่สวมใส่จำนวนไม่น้อยไม่รู้ว่า มันคือหมวกเบสบอล

Photo : www.fuse.tv

New Era บริษัทผู้ที่ลิขสิทธิ์ในการผลิตหมวกให้กับลีก MLB มองเห็นว่า ด้วยความนิยมที่มีต่อหมวกแคป พวกเขาไม่สามารถผลิตหมวกเฉพาะกลุ่มแฟนกีฬาอีกต่อไป แต่ต้องผลิตหมวกแฟชั่นที่ทุกคนสามารถใส่ได้ และพร้อมเสียเงินซื้อ แม้จะมีราคาแพง ไม่ต่างกับเสื้อผ้าแบรนด์เนม

New Era ได้จับมือกับดีไซน์เนอร์ ศิลปินนักร้องชื่อดัง ให้มาร่วมออกแบบ และเป็นพรีเซนเตอร์ เพื่ออกแบบหมวกเบสบอล ให้มีลวดลายเป็นหมวกแฟชั่น ไม่ได้มีรูปแบบเหมือนกับที่นักกีฬาใส่ลงสนามเพียงอย่างเดียว

ไม่ใช่แค่แบรนด์ New Era แบรนด์เดียวที่หันมาจับตลาดหมวกแคปอย่างเต็มตัว แต่ยังรวมถึงแบรนด์อย่าง ‘47 (โฟร์ตีเซเวน), Mitchell & Ness (มิทเชลแอนด์เนส), Nike (ไนกี), Reebok (รีบ็อก) ที่มาร่วมวงผลิตหมวกแฟชั่น โดยใช้กีฬาเป็นเครื่องมือเปิดตลาด ซึ่งแต่ละแบรนด์ ล้วนมีจุดเด่นแตกต่างกันออกไป

หนึ่งในแบรนด์ ที่เข้ามาช่วยขยายตลาดหมวกแคป ร่วมกับ New Era คือ Mitchell & Ness แบรนด์หมวกจากเมืองฟิลาเดลเฟีย ... ในขณะที่ New Era จับตลาดกับวงการเบสบอล ทางฝั่ง Mitchell & Ness หันไปจับมือกับ NBA ลีกบาสเกตบอล และ NHL ลีกฮ็อกกีอันดับหนึ่งของสหรัฐอเมริกา และได้รับความนิยมจากแฟนกีฬาทั้งสองประเภท

Photo : bleacherreport.com

ทั้งกีฬาบาสเกตบอล และฮ็อกกี ไม่ได้สวมใส่หมวกแคปยามลงแข่งขันกีฬา ทำให้ Mitchell & Ness สามารถสร้างสรรค์หมวกของทีมกีฬาเหล่านี้ ในรูปแบบของหมวกแฟชั่น ได้อย่างเต็มตัว และได้รับความนิยมอย่างมาก จากกลุ่มแฟนชั่นสายกีฬา และวินเทจ

แม้แต่แบรนด์ดังด้านกีฬาอย่าง Nike ได้ลงมาทันทำการตลาดกับหมวกแคปอย่างเต็มตัว ผ่านการนำโลโก้แบรนด์ มาเป็นดีไซน์วางขายหมวก รวมถึงโลโก้ Jumpman (จัมพ์แมน) อันโด่งดังของแบรนด์ Air Jordan (แอร์ จอร์แดน) 

ทุกวันนี้ ทีมกีฬา แบรนด์กีฬาทั่วโลก หันมาทำหมวกแคปของของตัวเอง เพื่อสร้างตลาด ในยุคที่แฟชั่นกับกีฬา รวมเป็นหนึ่งเดียวกัน สโมสรฟุตบอลระดับโลก จับมือกับแบรนด์อย่าง New Era หรือ ‘47 วางจำหน่าย และสามารถหาซื้อได้ทั่วไป แม้จะอยู่เมืองไทย ก็ไม่ใช่เรื่องยาก ที่จะมีหมวกแคปเท่ๆ ใส่ เหมือนกับคนที่สหรัฐอเมริกา หรือประเทศอังกฤษ

หรือหันมามองสโมสรฟุตบอลไทย ทีมอย่าง บุรีรัมย์ ยูไนเต็ด, บีจี ปทุม ยูไนเต็ด หรือ ทรู แบงค็อก ยูไนเต็ด หันมาออกคอลเลคชั่น หมวกแกปใหม่ในทุกปี เพราะหมวกแกปคือสิ่งที่แฟนบอลใส่ได้ในชีวิตประจำวัน และแฟนบอลพร้อมจะซื้อหมวกแคปของทีม เพื่ออุดหนุนสโมสร และเป็นหนึ่งในไอเทมที่แสดงออก ถึงความรักของสโมสรอีกด้วย

Photo : BGPU Online Shop

ปัจจุบันหมวกแคป กลายเป็นหนึ่งในเครื่องแต่งกาย ที่ผู้คนขาดไม่ได้ ไม่ว่าจะใส่เพื่อบังแดด ใส่เพื่อเป็นแฟชั่น หรือใส่เพราะต้องการแสดงออกถึงความรักของทีมกีฬา ... จะใส่หมวกแคปแจกฟรี หมวกแคปจากตลาดนัด หมวกแคปของสโมสรฟุตบอลไทย หรือหมวกแคปราคาแพงสั่งตรงจากประเทศสหรัฐอเมริกา

ทั้งหมดทั้งมวล เริ่มต้นจากหมวกแคปที่ถูกใช้ในกีฬาเบสบอล หมวกที่ใช้เพียงเพื่อเป็นอุปกรณ์ ที่ช่วยให้นักกีฬาเบสบอล สามารถเล่นกีฬาได้สะดวกมากขึ้น

สิ่งเล็กๆ ที่เราเห็นในวงการกีฬา บางครั้งอาจกลายเป็นสิ่งที่ยิ่งใหญ่ กลายเป็นสิ่งที่อยู่ในชีวิตประจำวันของผู้คน จนไม่สามารถแยกออกจากกัน ดังกรณีที่หมวกเบสบอล ได้พัฒนาเป็นหมวกแคปที่ทุกคนสวมใส่ ในปัจจุบัน