เป็นประเด็นสำคัญของการปฏิรูประบบราชการไทย หรือ จะว่าไปแท้จริงแล้วเป็นการปฏิรูปสังคมไทยทั้งระบบกันเลยทีเดียว หากมีการดำเนินการได้สำเร็จ เป็นรูปธรรม ในเรื่องการแก้ไขปัญหาระบบอุปถัมภ์
โดยวานนี้ นายพรเพชร วิชิตชลชัย ประธาน สนช.เผยว่า มีมติเป็นเอกฉันท์ 170 เสียงเห็นชอบญัตติให้ตั้งคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาการแก้ไขปัญหาระบบอุปถัมภ์ในระบบราชการไทยให้เป็นรูปธรรม
โดยทางสนช.เห็นถึงปัญหาอุปสรรคต่างๆ มากมายได้เกิดขึ้นจากระบบอุปถัมภ์... และได้ยกเหตุผลข้อเท็จจริงจากการสำรวจขององค์กรระดับโลกมาแสดงให้เห็นด้วยคือ...
......ผลการสำรวจของนักธุรกิจ ของเวิรด์ อีโคโนมิค ฟอรั่ม ได้จัดอันดับระบบเล่นพรรคเล่นพวกหรือระบบอุปถัมภ์ของข้าราชไทยอยู่ที่อันดับ 93 จาก 148 ประเทศ ซึ่งเป็นสาเหตุหนึ่งของความไร้ประสิทธิภาพของระบบราชการไทย ....
.......ระบบอุปถัมภ์เกิดจากสภาพปัญหาของสังคมไทยและคนไทยที่นิยมยกย่องนับถือคนรวย นิยมการเคารพยกย่องและห้อมล้อมผู้ใหญ่ผู้มีอำนาจ นิยมการประจบสอพลอชอบยึดถือตัวบุคคลมากกว่าหลักการ ซึ่งระบบอุปถัมภ์อยู่คู่สังคมไทยมานายหลายร้อยปี จนกลายเป็นค่านิยมและวัฒนธรรมที่ไม่ดีของคนไทย ซึ่งระบบนี้อาจมีชื่อเรียกหลายอย่าง เช่น ระบบชุบเลี้ยง ระบบเล่นพรรคเล่นพวก นอกจากนี้ระบบอุปถัมภ์ยังเอื้อประโยชน์ให้นำไปสู่การทุจริต คอร์รัปชั่นที่เพิ่มมากขึ้นในระบบราชการไทย..............
ปัญหาของระบบอุปถัมภ์ เป็นปัญหาใหญ่ ที่บอกได้เลยว่า ยากมาก หากแก้ได้ ประเทศไทยจะเจริญก้าวหน้ามากจนคาดไม่ถึงกันเลยทีเดียว ปัญหาของระบบอุปถัมภ์มีการศึกษา วิเคราะห์กันมานาน นักวิชาการทางรัฐศาสตร์ สังคมศาสตร์ทั้งไทยและต่างชาติเคยศึกษาวิจัยกันออกมามากมาย หากคณะกรรมาธิการวิสามัญพิจารณาศึกษาฯ จะลองค้นคว้าดูรับรองมีข้อมูลเกินพอ ชนิดไม่ต้องลงพื้นที่วิจัยศึกษาใหม่เลย
สิ่งที่ยากที่สุดของการแก้ปัญหาระบบอุปถัมภ์ก็คือ การทำให้เป็นจริง ทำให้เป็นรูปธรรม...เป็นไปได้หรือไม่..ที่การดำเนินงานในบ้านนี้เมืองนี้จะเป็นไปตามหลักการตามเหตุผล ตามผลงาน ตามกฎระเบียบ ตามกฎหมายอย่างเท่าเทียมกัน
เป็นไปได้หรือ ที่ข้าราชการผู้น้อย ไม่วิ่งหาข้าราชการผู้ใหญ่ เพื่อประจบเพื่อ เสนอตัวรับใช้ เพื่อเสนอผลประโยชน์ตอบแทน เพื่อหวังจะได้เลื่อนชั้นเลื่อนตำแหน่งใหญ่โตขึ้น ..?
เป็นไปได้หรือ ที่ข้าราชการผู้ใหญ่ไม่วิ่งหานักการเมือง ผู้ที่เข้ามาใช้อำนาจรัฐ มีอำนาจพิจารณาเลื่อนยศเลื่อนตำแหน่ง บรรดาข้าราชกรผู้ใหญ่...?
เป็นไปได้หรือ ที่นักธุรกิจ นายทุน ไม่วิ่งเข้าหาข้าราชการ เสนอผลประโยชน์ตอบแทนให้กับข้าราชการ และนักการเมืองเพื่อ แลกกับผลประโยชน์ที่เขาจะได้จากการลงทุน หรือ มีสิทธิพิเศษในการลงทุนบางอย่างเพื่อหากำไรมหาศาล...?
เป็นไปได้หรือ ที่ในการดำเนินการใดๆ ของนักการเมือง ไม่มีการใช้สิทธิพิเศษเพื่อเอื้ออำนวยให้กับบรรดาญาติพี่น้อง หรือบรรดาคนสนิท หรือ บรรดานายทุนผู้สนับสนุนนักการเมือง....?
สิ่งเหล่านี้ ปัญหาเหล่านี้ ไม่ใช่เพิ่งเรียนรู้กันในสังคมไทย ปัญหานี้ สนช.ก็ทราบดีว่าหยั่งรากลึกมานาน ยากที่จะแก้ไข แต่ หากไม่แก้ไข ก็จะยิ่งทำให้สังคมไทย ตกต่ำล้าหลังลงไปเรื่อยๆ สิ่งที่สำคัญที่สุดของการแก้ไขปัญหานี้คือ ทุกคน ต้องยอมรับ และ ต้องปฏิเสธ การใช้อำนาจพิเศษที่มาจากการอุปถัมภ์ ทุกคนต้องยอมรับกติกา ยอมรับการแข่งขันภายใต้กฎระเบียบเดียวกัน กฎหมายเดียวกัน ภายใต้ความเป็นธรรมที่ถูกต้องชอบธรรมเหมือนกัน ปัญหาจากระบบอุปถัมภ์จึงจะแก้ไขได้....
ดังนั้นวันนี้ คุณพร้อมที่จะแก้ไขตัวเอง และ ร่วมกันปฏิเสธสิ่งต่างๆที่ไม่ได้อยู่บนหลักการเหล่านั้นหรือยัง...?