จากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น และเป็นกระแสที่ทำให้ชาวเน็ตลุกขึ้นมาเรียกร้องความเป็นธรรมกันมากมาย ซึ่งถือเป็นเรื่องที่น่าสนใจ ที่คนไทยเราเอง ก็เริ่มมีความใส่ใจในความไม่เป็นธรรมหลายๆ อย่าง และออกมาเป็นกระบอกเสียงให้ดังก้อง เทยสนับสนุนทุกกระแสที่นำไปสู่ความเปลี่ยนแปลงค่ะคุณกิตติคะ และด้วยกระแสเรื่องของการลี้ภัย เมื่อนำมาจับใส่เลนส์ของละครแล้ว เทยก็พบว่า เราก็มีเรื่องราวมากมายที่เกี่ยวข้องกับการลี้ภัยเช่นกัน

มาค่ะ เรามาดูเรื่องสารพัดเรื่องราวลี้ภัยในโลกละครกันเถิด

อาจจะเห็นว่าการลี้ภัย เรื่องราวของการต้องหลบหนีอย่างที่เป็นประเด็นกันอยู่ ออกจะเป็นเรื่องน่ากลัว หรือไกลตัวไปใช่หรือไม่คะเธอจ๋า แต่เอาเข้าจริงๆ แล้ว ในละครไทยบ้านเรา มีเนื้อหาเกี่ยวกับการลี้ภัยกันมากมายเลยนะเออ ซึ่งเทยก็จะขอยกตัวอย่างมาจากสามหัวข้อใหญ่ๆ ที่เทยพอจะสรุปมาให้ได้นะคะ

มาเริ่มกันที่ลี้ภัยแรก

ลี้ภัยมาไทย ด้วยสถานะที่สูงกว่า จากอาณาจักรสมมติ

พล็อตนี้เราพบเจอได้ทั่วไป ตามโครงที่ว่า มีอาณาจักรสมมติอีกแห่งที่ตั้งอยู่ในโลก อาจจะเป็นยุโรปที่บ้านเมืองสวยงาม และมีสภาพภูมิศาสตร์ และการปกครองแตกต่างไปจากไทย ซึ่งส่วนใหญ่ ก็จะเป็นการปกครองระบอบกษัตริย์ ซึ่งตัวละครจากอาณาจักรนั้นๆ ก็กำลังจะได้ขึ้นครองตำแหน่ง แต่ก็ดันเกิดการแย่งชิงตำแหน่ง ขัดแข้งขากันในราชสำนักซะก่อน ตัวละครหลักของอาณาจักรนั้น ก็เลยต้องหลบหนี ลี้ภัยมายังประเทศไทยนี้เอง

ตัวละครที่เป็นภาพจำเสมอในพล็อตนี้ ก็ต้องเป็นเจ้าหญิงของอาณาจักรนั้นๆ เสียด้วยนะเออ และถ้าเอาแบบว่า ตามตำรับ ก็คือจะต้องมาหลงรักกับตำรวจไทย ที่ได้รับคำสั่งภารกิจพิเศษให้คอยดูแล หรือไม่ก็เป็นบอดี้การ์ดที่คอยอารักขาให้เจ้าหญิงนั้นปลอดภัย

แน่นอนค่ะ ชื่อที่คุ้นหูของเรื่องนี้ ใครล่ะ จะไม่นึกถึง “ดาวหลงฟ้า ภูผาสีเงิน” ที่ได้รับการทำเป็นละครไปแล้วถึงสองครั้ง หรือจะเป็นเรื่อง ลิขิตรัก หรือ The Crown Princess ก็ตามที ก็เป็นพล็อตที่อยู่ในหมวดเดียวกัน

ดาวหลงฟ้า ภูผาสีเงิน ดาวหลงฟ้า ภูผาสีเงิน

ความน่าสนใจของประเด็นการลี้ภัย หรือหลบหนีจากความขัดแย้งภายในราชบัลลังก์ของราชอาณาจักรในเรื่องดังกล่าว มีความคล้ายคลึงกันก็คือ มีผู้ชอบธรรมอย่างน้อยสองสายในราชวงศ์ดังกล่าว ที่มีสิทธิ์จะได้ขึ้นครองราชย์ การช่วงชิงบัลลังก์นี้ ถ้าเป็นซีรีส์ฝรั่งก็คงอร่อยแบบ Game of Thrones ไปแล้วแหละแม่ แต่พอตัดกลับมาที่ความละครไทย มันก็เหมือนกับการเอาพล็อตแบบจักรๆ วงศ์ๆ หรือเนื้อเรื่องละครพื้นบ้านที่วนเวียนกับกษัตริย์มาจับให้ลงล็อกในยุคสมัยใหม่นั่นเอง

ความน่าสนใจคือ ทำไมเจ้าหญิงผู้สูงศักดิ์แห่งราชอาณาจักรอันไกลโพ้น ถึงได้ลี้ภัยมาเมืองไทยล่ะแม่ แน่ล่ะ ข้อนี้ก็ชวนให้ฉงนสงสัย และก็พอจะอธิบายได้ว่า ประเทศไทย เป็นประเทศกำลังพัฒนา หรืออาจจะค่อนข้างไปทางด้อยเลยก็ว่าอ่ะเนอะ การมาหลบซ่อนในประเทศอันวุ่นวายแบบนี้ จึงเป็นเรื่องที่ยากต่อการตามหาตามตัว และในทางกลับกัน ก็เป็นเรื่องง่ายต่อการตามฆ่าเช่นกัน

ลิขิตรัก ลิขิตรัก

และสิ่งนึงที่เป็นกฎหมายระหว่างประเทศก็คือ “สัญญาส่งผู้ร้ายข้ามแดน” แน่นอนว่าข้อเท็จจริงนี้ เป็นหนึ่งในสิ่งสำคัญที่คนทำบทหนังบทละครต้องหยิบมาตรวจสอบกันให้ดี ว่าเห้ย กรณีแบบนี้ ไทยต้องส่งเจ้าหญิงคนนั้นกลับไปไหม หรือว่าตำรวจไทย จะต้องทุ่มกำลังไปอารักขาไหม ทั้งๆ ที่เจ้าหญิงลี้ภัยมาเป็นการส่วนพระองค์

เอ๊า งงไปอีก

นั่นแหละค่ะ จากในหมวดนี้ ก็จะเห็นได้ว่า ละครคงพยายามสะท้อนการลี้ภัยในหมวดนี้ เป็นสิ่งที่ถูกกำหนดว่า การแย่งชิงบัลลังก์จากความชอบธรรมอื่น เป็นเรื่องที่รับไม่ด๊ายยย เพราะงั้นไทย แม้จะเป็นประเทศที่คดีต่างๆ ภายในยังจะไม่รอด แต่ถ้าเราต้องอ้าขาผวาปีกไปปกป้องหญิงสูงศักดิ์จากราชวงศ์แห่งอาณาจักรสมมติแล้ว เราเต็มที่ค่ะ

ลี้ภัยมาไทย ในสถานะที่ด้อยกว่า

แม้จะไม่ปรากฎให้เห็นมากนัก แต่ทว่าเรื่องนี้ก็โด่งดังมากๆ และเทยก็เคยเขียนบทความเกี่ยวกับการเมืองที่แทรกในเนื้อละครนี้มาแล้ว อย่าง “อังกอร์” นั่นเอง

อังกอร์รีเมกมาหลายครั้ง มีภาคต่อมากมาย แต่ภาคแรกที่ตราตรึงใจและมีเนื้อเรื่องดำเนินมาในทางเดียวกันก็คือเป็นเนื้อเรื่องที่ดำเนินอยู่ในช่วงเขมรแตก จากการปฏิวัติของกลุ่มที่เชื่อในคอมมิวนิสต์ หรืออุมดการณ์ซ้ายจัดแบบสุดโต่ง ทางเขมรนางก็กวาดล้างชนชั้นสูง ผู้มีการศึกษา ราชวงศ์เขมรมากมายให้ต้องไปทำนารวมใดใด เนื้อเรื่องของอังกอร์ ก็หยิบยืมสถานการณ์นี้มาเกี่ยวข้องกับเรื่องราวด้วย

“อังกอร์” ชื่อของนางเอกของเรื่อง เป็นชื่อเดียวกับนครวัด เธอเป็นลูกสาวนายพลที่เป็นชนชั้นสูงมาก่อน การปฏิวัติของชนชั้นล่างในเหตุการณ์นั้น เลยทำให้เธอต้องลี้ภัยจากเขมรมายังชายแดนไทย และตามเนื้อเรื่อง เจ้าหน้าที่ ตชด. ไทย รวมถึงตำรวจที่ถูกส่งมาประจำการพื้นที่นี้ เพราะดันไปขัดขาเส้นสายทุจริตเข้า ก็เลยต้องมาเกี่ยวข้องกับเรื่องนี้ไปด้วย

อังกอร์ อังกอร์

ความน่าตื่นตาของกรณีลี้ภัยในอังกอร์ก็คือ เนื้อเรื่องการลี้ภัยในเรื่อง ไม่ได้เกิดขึ้นจากอาณาจักรสมมติในหมวดหมู่แรก แต่เป็นเหตุการณ์ที่ก็สามารถพูดได้ว่ามันเกิดขึ้นจริงตามประวัติศาสตร์ แม้ว่าการกลายร่างเป็นเสือ การผจญภัยหาของมนต์ดำในป่า จะเป็นเรื่องราวแฟนตาซีที่ทำให้เราเบนไปเสพย์อรรถรสตรงนั้นมากกว่าก็ตามที แต่การลี้ภัยของชาวเขมรมันก็เกิดขึ้นจริงๆ นะคะเธอ

สิ่งนึงที่น่าคิดจากกรณีนี้ก็คือ ทางฝั่งไทย ที่ทำตัวเป็นพระเอ๊กพระเอกอีกแล้ว ได้เข้าไปช่วยเหลือชีอังกอร์จากการตามล่าของพรรคคอมมิวนิสต์เขมรระหว่างที่ท่องไพรไปหากริชเงิน รวมถึงระหว่างทาง ก็เป็นตัวเอกที่เป็นตำรวจไทยเช่นกัน ที่ต้องวิ่งเข้าไปจัดการปัญหาตามหมู่บ้านต่างๆ ที่โดนกองกำลังควบคุมกดขี่อยู่ ก็คือเพื่อสาวน้อยชนชั้นสูงผู้นี้แล้ว ก็คือว่าขอสู้ขาดใจ ต้องแลกด้วยอะไรก็ยอมเลยนะคะ หล่อเว่อร์

ลี้ภัยในสถานะชนกลุ่มน้อยติดอาวุธ

เรื่องราวละครพล็อตนี้ห่างหายไปจากหน้าสื่อไทยพักใหญ่แล้วค่ะ แต่หากเทยหมุนเวลากลับไปซักราวๆ ปี 2546 มีละครอยู่เรื่องหนึ่งอย่าง “เมืองดาหลา” ที่เป็นละครที่เนื้อเรื่องใกล้เคียงกับหมวดแรกมาก ก็คือเป็นอาณาจักร หรือประเทศสมมติที่อยู่ใกล้ชายแดนไทย แทรกตัวอยู่ราวๆ ระหว่างพม่ากับไทยหรือลาว เทือกๆ นั้น เป็นประเทศเล็กๆ ที่มีระบบการปกครองเป็นของต้นเอง มี “เจ้าฟ้า” เป็นผู้ปกครอง และมีลูกสาวที่น่ารัก

พล็อตเริ่มต้นมาเหมือนกัน แต่ต่างกันตรงที่ การชิงอำนาจทางการเมืองของเมืองดาหลา ไม่ได้ชิงกันที่ความชอบธรรมของการครอบครองบัลลังค์ แต่ดันมีเรื่องของธุรกิจมืดเข้ามาเกี่ยวข้อง การค้ายาเสพติด การขนอาวุธเถื่อน หรือแม้แต่การลี้ภัยหลบหนีมาประชิดชายแดนไทยมากไป จนเกิดเป็นกรณีพิพาทที่ทางตัวละครตำรวจฝั่งไทยต้องเข้าไปจัดการ

เนื้อเรื่องประมาณนี้ในช่วงปี 2546 นั้นถือว่าเข้มข้นมากแม่ เพราะมันก็ดันเกี่ยวข้องกับสถานการณ์จริงที่เกิดขึ้นในพม่า หลังจากที่พม่ากำลังจะเริ่มฟื้นฟูประเทศใหม่ การปกครงของรัฐบาลทหาร และรัฐบาลที่มาจากเสียงของประชาชนไม่เข้าที่เข้าทางซะที ก็มีชนกลุ่มน้อยหลายกลุ่มที่อยากจะตั้งตัวเองเป็นอิสระ ชั้นไม่ยอมเป็นทาสพม่าหรอกค่ะ ก็อยากจะตั้งตัวเองขึ้นอีกมาก และการปะทะกันตามตะเข็บชายแดนพม่าไทย ก็มีให้เห็นในหน้าข่าวมากมายในช่วง พ.ศ. นั้น

เมืองดาหลา เมืองดาหลา

และเมืองดาหลา ก็ถ่ายทอดออกมาให้เห็นชนิดแจ่มแจ้ง แถมจบลงด้วยโศกนาฏกรรมเสียด้วย ทำให้เห็นว่าขบวนการค้ายา ค้าอาวุธ ปัญหาการคอรัปชั่นที่เกี่ยวเนื่องจากนอกประเทศมาในไทย ในสมัยนั้น มันโยงใยตีเป็นผังเป็นแพได้ทั้งหมด และมันทำลายซึ่งความรักของคนหนุ่มสามในสมัยนั้น ถึงขั้นว่ารักกันไม่ได้ ต้องตายจากเลยนะเธอ ซึ่งก็สอดคล้องกับนโยบายทำสงครามกับยาเสพติดในยุคนั้นนั่นเองแหละเธอ

จากทั้งสามหมวด เราก็พอจะเห็นแล้วว่า ไม่มีการลี้ภัยไหนในละครที่ไม่เกี่ยวข้องกับการเมือง ไม่มีเลยซักเรื่องที่แบบลี้ภัยมาจากประเทศสมมติ แล้วมาใช้ชีวิตอย่างสงบสุข กับ นาย ก. นาย ข. ในไทยย่านเล็กๆ ชานเมือง ไม่มีเลยนะคะแม่ ตั้งแต่เจ้าหญิงผู้สูงศักดิ์จากประเทศหรูหรา มาถึงเสือสาวเขมร ยันเจ้าหญิงชนกลุ่มน้อย ทุกคนต่างมีตัวละครที่มีเจ้าหน้าที่รัฐไทยเข้ามาดูแลปกป้อง หรือคุกตามตามล่าในระดับที่แตกต่างกันออกไปทั้งนั้น

เพราะฉะนั้น การลี้ภัยจึงเกี่ยวข้องกับการเมืองอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้เลยนะเธอ ดูสิ ขนาดหนังละครก็ยังสะท้อนออกมาให้เราเห็น แม้ว่าจะปรุงแต่งให้เป็นอรรถรสก็ตามที

แต่สิ่งที่เทยอยากจะให้ทุกคนใส่ใจนะคะ ก็คือทุกๆ ตัวละครที่ลี้ภัยมาในไทย ต่างก็ต่อสู้เพื่อที่จะมีชีวิตรอด มีอิสระที่จะมีความรัก และได้ใช้ชีวิต เพราะอะไร เพราะทุกชีวิตมีค่าไงล่ะเธอจ๋า ไม่ว่าเขาจะเป็นใครมาจากไหน และต้องการความช่วยเหลือ หนีตายมา เราก็ไม่ควรจะนิ่งเฉยใช่ไหมล่ะ

ก็ในเมื่อพระเอกในละครสอนเรามาแบบนั้นนี่คะ คุณกิตติ

เหยี่ยวเทย รายงาน

อัลบั้มภาพ ส่องสารพัดเรื่องลี้ภัย ในหน้าละคร โดย แอดมินเพจกะเทยนิวส์ ภาพที่ 1 / 4

ส่องสารพัดเรื่องลี้ภัย ในหน้าละคร โดย แอดมินเพจกะเทยนิวส์