กรมศิลปากร

ช่างศิลปะในราชสำนักไทยนั้น เป็นแผนกงานที่สำคัญที่ทางการใช้เป็นแม่งานในพระราชพิธีสำคัญ มาเนิ่นนานแล้ว และ ผู้ที่เป็นผู้คุมกรมกองศิลปะนี้ ก็มักจะเป็นหน้าที่ของสมเด็จเจ้าฟ้าในพระเจ้าแผ่นดินของแต่ละพระองค์มาหลายยุค หลายสมัย ดังนั้นแม้ว่า กองศิลปะจะมีประจำไว้ ณ พระบรมมหาราชวัง แต่ก็มีอยู่หลายครั้งที่ หัวหน้ากรมกองจะรับเอา กองงานศิลปะนี้มาไว้ในที่พักของตนเอง ในสมัยรัตนโกสินทร์ ตอนกลางนั้น กองศิลปะไทยมี สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาบำราบปรปักษ์ เป็นหัวหน้ากอง และ ที่พักของพระองค์นั้น ก็ตั้งอยู่บริเวณหน้าประตูวิเศษไชยศรี ซึ่งเป็นประตูทางเข้าของพระบรมมหาราชวังพอดี สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาบำราบปรปักษ์ นั้นทรงใช้ที่ดินนี้ ทำเป็นกรมช่างสิบหมู่ ซึ่งเป็นกองศิลปะที่ดูแลงานหัตศิลป์ วิจิตรศิลป์ และ งานช่างสิบหมู่แบบโบราณ โดยที่กองนี้จะดูแลงานออกแบบตกแต่ง และ ก่อสร้างงานละเอียดอ่อนที่ใช้ในงานพระราชพิธีต่างๆ ต่อมาที่ดินของ สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาบำราบปรปักษ์ ก็ตกแก่ทางกรมศิลปากรซึ่งที่ทำหน้าที่ดูแล งานทางศิลปะให้กับทางราชการ ดังที่เคยเป็นมานั้น ได้ปรับตัวอาคารของวังเดิมนี้ ให้เป็นอาคารคอนกรีต 2 ชั้น สร้างยาวมาตั้งแต่หัวถนน หน้าพระธาตุ มาจนถึงตรอกย่อยที่ตัดไปสู่ด้านหลังของ มหาวิทยาลัย ศิลปากร ลักษณะลวดลายที่ทำประดับตัวอาคารนี้ มีชายคาเป็นภาพเขียนสีปูนเปียก ทำเป็นลายแจกัน และ ในส่วนที่เป็นบริเวณกันสาดทำเป็นรางระบายน้ำฝน คอนกรีตที่มีหัวสิงห์ประดับ เพื่อใช้เป็นที่ระบายน้ำออกมาตรงปากสิงห์ ปัจจุบันแม้ว่ากรมศิลปากร จะได้คงความรู้เรื่องช่างสิบหมู่ไว้ ตามที่สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาบำราบปรปักษ์ทรงเคยทำไว้ แต่กรมศิลป์ฯ เองก็ได้ขยายความรู้ด้านศิลปะในด้านอื่นๆ รวมทั้งของต่างชาติมาไว้ใช้ในงานพระราชพิธี และ งานราชการอื่นๆ ด้วย

สิริลักษณ์ จินตนะดิลกกุล

LEISURE TEAM ท่านผู้อ่านมีคำแนะนำหรือติชมหรือคุยกับ LEISURE TEAMได้ที่ leisure@th.mweb.com