เกิดอะไรขึ้นกับชายที่รวยที่สุดในเอเชีย เงินหาย 1.7 ล้านล้านในสัปดาห์เดียว

จากวันที่รุ่งโรจน์ของนายกอตัม อะดาณี ชายชาวอินเดีย ที่มีสินทรัพย์มูลค่ามากที่สุดของทวีปเอเชีย กลายเป็นช่วงเวลาตกต่ำในไม่กี่สัปดาห์ เกิดอะไรขึ้นจนทำให้สูญเงิน 51,700 ล้านดอลลาร์ (1.7 ล้านล้านบาท) ภายใน 1 สัปดาห์

อะดานี กรุ๊ป กลุ่มบริษัทภายใต้การนำของนายอะดาณี ถูกพูดถึงอย่างมากในวงการการเงินและตลาดหุ้นในช่วงที่ผ่านมา เมื่อประกาศว่า อะดานี เอนเทอร์ไพรส จะทำ FPO หรือออกหุ้นเพิ่มเติมหลังจากนำไปเสนอขายต่อสาธารณะครั้งแรกในตลาดหลักทรัพย์ ซึ่งการออกหุ้นเพิ่มครั้งนี้คิดเป็นวงเงิน 2,500 ล้านดอลลาร์ (82,000 ล้านบาท)

แต่เรื่องราวกลับพลิกผันเมื่อเกิดเหตุการณ์บางอย่างขึ้นตามไทม์ไลน์ต่อไปนี้

ไทม์ไลน์ฝันร้ายอะดาณี

• 24 ม.ค.
  • ฮินเดนเบิร์ก รีเสิร์ช แอลแอลซี บริษัทด้านการวิจัยการลงทุนในนครนิวยอร์ก ของสหรัฐ ที่จับตาการ "ชอร์ตหุ้น" หรือการยืมหุ้นตัวที่คาดว่าจะมีมูลค่าลดลงจากสถาบันการเงินมาขาย แล้วซื้อคืนเมื่อราคาร่วงลงจริงๆ เปิดเผยว่า มีนักลงทุนกลุ่มหนึ่งกำลังชอร์ตหุ้นของบริษัทหลายรายในเครืออะดานี กรุ๊ป ผ่านกองทุนในสหรัฐและตราสารอนุพันธ์นอกอินเดีย
  • พร้อมกันนั้น ฮินเดนเบิร์ก รีเสิร์ช ยังออกรายงานที่กล่าวหาอะดานี กรุ๊ป ว่ามีส่วนพัวพันในการปั่นหุ้นและฉ้อโกงทางบัญชีตลอดหลายทศวรรษ
  • เหตุนี้ทำให้หุ้นในเครืออะดานี กรุ๊ป หลายตัวร่วงลง ซึ่งส่งผลต่อไปยังนายกอตัม อะดาณี ให้สินทรัพย์สูญมูลค่าไปถึง 6,000 ล้านดอลลาร์ (197,000 ล้านบาท) ในชั่วข้ามคืน
• 25 ม.ค.
  • นายจุกชินดัร ซิงห์ ประธานคณะเจ้าหน้าที่บริหาร (ซีเอฟโอ) ของอะดานี กรุ๊ป ปฏิเสธข้อกล่าวหาดังกล่าว และมองว่าสิ่งที่เกิดขึ้นเป็นกระบวนการบิดเบือนข้อมูลและสร้างเรื่องที่ไม่มีมูลขึ้นมา
    
    นายจุกชินดัร์ ซิงห์
• 26 ม.ค.
  • ตลาดหุ้นอินเดียปิดทำการตามวันหยุดนักขัตฤกษ์
  • นายจะติน จะลุนธ์วาลา หัวหน้าฝ่ายกฎหมายของอะดานี กรุ๊ป ออกแถลงการณ์ระบุว่า บริษัทกำลังประเมินความเป็นไปได้ในการฟ้องฮินเดนเบิร์ก รีเสิร์ช ทั้งในอินเดียและสหรัฐ
    
    นายจะติน จะลุนธ์วาลา
• 27 ม.ค.
  • นักลงทุนเทขายหุ้นในตลาดของบริษัทในเครืออะดานี กรุ๊ป ส่งผลให้สินทรัพย์ของนายกอตัม อะดาณี สูญมูลค่าลงอีก 20,300 ล้านบาท (664,000 ล้านบาท) เหลือ 98,100 ล้านดอลลาร์ (3.2 ล้านล้านบาท) หลุดจาก 5 อันดับแรกของคนที่รวยที่สุดในโลก
• 29 ม.ค.
  • อะดานี กรุ๊ป ออกหนังสือตอบโต้รายงานของฮินเดนเบิร์ก รีเสิร์ช หนา 413 หน้า และโจมตีผู้ที่ชอร์ตหุ้นว่าเป็นขบวนการโจมตีประเทศอินเดีย ทั้งด้านอธิปไตย บูรณภาพเหนือดินแดน ทำลายความน่าเชื่อถือของสถาบันต่างๆ ในอินเดีย และทำลายความก้าวหน้าและความมุ่งมั่นของอินเดีย
  • ฮินเดนเบิร์ก ตอบโต้กลับเช่นกัน โดยบอกว่า อะดานี กรุ๊ป นำประเทศชาติมาบังหน้าทั้งที่จริงแล้วก็ปล้นชาติอย่างเป็นขบวนการเช่นกัน
• 30 ม.ค.
  
  • นายจุกชินดัร ซิงห์ ซีเอฟโอของอะดานี กรุ๊ป ให้สัมภาษณ์ผ่านทีวีว่ามูลค่าที่แท้จริงของอะดานี เอนเทอร์ไพรส์ ที่จะนำมาทำเอฟพีโอจะไม่เปลี่ยนแปลงเพียงเพราะความผันผวนของราคาหุ้น
  • แต่ราคาหุ้นในตลาดของบริษัทต่างๆ ในเครืออะดานี กรุ๊ป ยังคงลดลงต่อเนื่อง
  • สินทรัพย์ของนายอะดาณีสูญมูลค่าอีก 8,500 ล้านดอลลาร์ (278,000 ล้านบาท) มาอยู่ที่ 88,200 ล้านดอลลาร์ (2.9 ล้านล้านบาท)
• 31 ม.ค.
  • หุ้นของอะดานี เอนเทอร์ไพรส์ มูลค่า 2,500 ล้านดอลลาร์ (82,000 ล้านบาท) ที่จะนำมาทำเอฟพีโอ มีคนจองเต็ม แม้นักวิเคราะห์หลายรายเตือนว่าราคาอาจลดลงอีก
• 1 ม.ค.
  • อะดานี เอนเทอร์ไพรส์ ประกาศถอนการทำเอฟพีโอ โดยอ้างว่าความผันผวนในตลาดหุ้น
  • ราคาหุ้น อะดานี เอนเทอร์ไพรส์ ร่วลง 28.20% เมื่อปิดตลาด
  • นายอะดาณีหลุดจากตำแหน่งมหาเศรษฐีที่ร่ำรวยที่สุดของเอเชีย โดยมีนายมุเกช อัมบานี คนชาติเดียวกันมาแทนที่ โดยนายอะดาณีร่วงลงมาอยู่อันดับ 15 ของโลก โดยมีการประเมินว่าสินทรัพย์ในขณะนี้มีมูลค่าสุทธิที่ 74,700 ล้านดอลลาร์ (2.46 ล้านล้านบาท)

กอตัม อะดาณี เป็นใคร

นายกอตัม อะดาณี เกิดที่เมืองอาห์เมดาบาด รัฐคุชราต ทางตะวันตกสุดของอินเดีย เกิดในครอบครัวคนชั้นกลางที่นับถือศาสนาเชน และมีพี่น้องรวมตัวเอง 8 คน พ่อของนายอะดานีเป็นเจ้าของธุรกิจสิ่งทอขนาดเล็ก

ก่อนจะเป็นมหาเศรษฐี นายอะดาณีออกจากโรงเรียนเมื่ออายุ 16 ปี แล้วย้ายมาอยู่ในนครมุมไบ ก่อนเริ่มทำงานเป็นคนเรียงเพชร

ต่อมาเมื่อพี่ชายคนหนึ่งของตนเข้าซื้อบริษัทพลาสติก นายอะดาณีก็ไปทำงานด้วยและเริ่มนำเข้าพลาสติกพีวีซี

เมื่อปี 2531 นายอะดาณีจึงก่อตั้ง อะดานี เอนเทอร์ไพรส์ ขึ้นมา โดยทำธุรกิจส่งออกสินค้าโภคภัณฑ์หลายอย่าง จนกลายเป็นมหาเศรษฐีหลักพันล้านดอลลาร์เมื่อปี 2551

SAM PANTHAKY / AFPนายกอตัม อะดาณี ให้สัมภาษณ์สื่อมวลชนเมื่อวันที่ 21 ก.ค. 2552 ที่เมืองอาห์เมดาบาด รัฐคุชราต เกี่ยวกับการเสนอขายหุ้นครั้งแรกต่อสาธารณะของบริษัท อะดานี เพาเวอร์ จำกัด

นิตยสารฟอร์บส ระบุว่า นายอะดาณี ขยายธุรกิจของตัวเองผ่านสัญญาต่างๆ และการสนับสนุนจากนายนเรนดรา โมดี นายกรัฐมนตรีอินเดีย

ขณะนี้ อะดานี กรุ๊ป เป็นเจ้าของผู้ดำเนินงานสนามบินแห่งใหญ่ที่สุดของประเทศ ทั้งยังควบคุมผู้ดำเนินงานท่าเรือที่ใหญ่ที่สุดของอินเดียด้วย

Indranil MUKHERJEE / AFPป้ายโลโก้เครืออะดานี ตั้งอยู่หน้าสนามบินนานาชาติฉัตรปติ ศิวาชี มหาราช ในนครมุมไบ ของอินเดีย

เมื่อไม่นานมานี้ อะดานี กรุ๊ป ยังเข้าซื้อกิจการสถานีโทรทัศน์ เอ็นดีทีวี ซึ่งได้รับการต่อต้านอย่างหนักคนในสถานีโทรทัศน์แห่งนั้น

ข้อมูลเมื่อเดือน ธ.ค. 2565 ระบุว่า อะดานี กรุ๊ป มีบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์หลายแห่ง และมีพนักงานรวมประมาณ 23,000 คน โดยทั้งเครือมีมูลค่าอยู่ที่ 166,000 ล้านดอลลาร์ (5.4 ล้านล้านบาท) ซึ่งลดลงจากเดือน ส.ค. ที่ 242,000 ล้านดอลลาร์ (7.9 ล้านล้านบาท)