มือถือรู้ได้ยังไง? ว่าเมื่อไหร่ต้องทำความสะอาดเลนส์กล้อง

เคยสงสัยกันไหมว่า เวลาถ่ายภาพด้วยมือถือยี่ห้อชั้นนำอย่าง Samsung หรือใน iOS 26 ของ iPhone ล่าสุดจมีคำเตือนว่า กล้องไม่สะอาดต้อความสะอาดเลนส์กล้องก่อนถ่ายนะ ทำให้เราสงสัยว่า แล้วมือถือรู้ได้ยังไงว่า กล้องมือถือเราสกปรกแล้ว วันนี้ Sanook Hitech มีคำตอบ

หลักการทำงานของการตรวจจับสิ่งสกปรกในกล้อง

หัวใจสำคัญของเทคโนโลยีนี้คือ อัลกอริธึมการประมวลผลภาพ ที่ทำงานอยู่เบื้องหลังขณะที่คุณเปิดใช้งานแอปพลิเคชันกล้อง โดยมีหลักการทำงานดังนี้:

• การวิเคราะห์ความคมชัดและคอนทราสต์ (Contrast Analysis): เมื่อเลนส์กล้องมีคราบมันจากรอยนิ้วมือ ฝุ่น หรือสิ่งสกปรกอื่นๆ จะทำให้แสงที่ผ่านเข้ามายังเซ็นเซอร์ภาพเกิดการกระเจิง ส่งผลให้ภาพที่ได้มีความฟุ้ง (Haze) และคอนทราสต์โดยรวมของภาพลดลง อัลกอริธึมจะทำการวิเคราะห์ภาพที่เข้ามาแบบเรียลไทม์ หากตรวจพบว่าคอนทราสต์ต่ำกว่าเกณฑ์ที่กำหนดอย่างผิดปกติในลักษณะที่สอดคล้องกับรูปแบบของเลนส์สกปรก ระบบก็จะแสดงคำเตือนขึ้นมา

• การตรวจจับรูปแบบที่ผิดปกติ (Anomaly Detection): คราบสกปรกบนเลนส์มักจะสร้างรูปแบบของความเบลอหรือแสงแฟลร์ (Lens Flare) ที่มีลักษณะเฉพาะและไม่เป็นธรรมชาติ อัลกอริธึมได้รับการฝึกฝนให้จดจำรูปแบบเหล่านี้ ซึ่งแตกต่างจากการเบลอของวัตถุที่อยู่นอกระยะโฟกัส (Bokeh) หรือการสั่นไหวของกล้อง

• การประเมินข้อมูลจากระบบออโต้โฟกัส (Autofocus System Data): ในบางกรณี ระบบอาจใช้ข้อมูลจากระบบออโต้โฟกัสร่วมด้วย หากกล้องไม่สามารถหาจุดโฟกัสที่คมชัดได้ หรือใช้เวลาในการโฟกัสนานกว่าปกติทั้งที่มีแสงสว่างเพียงพอและวัตถุอยู่ในระยะที่เหมาะสม ก็อาจเป็นอีกหนึ่งปัจจัยที่บ่งชี้ว่ามีสิ่งสกปรกบดบังเลนส์อยู่

อย่างไรก็ตามบางเครื่องก็ต้องเปิดให้ฟีเจอร์นี้ทำงานเช่นใน iOS 26 ตามภาพนี้โดยการตั้งค่าดังกล่าวอยู่ใน Setting (ตั้งค่า) ของเครื่อง

ไม่ใช่ฮาร์ดแวร์ที่ต้องรู้ แต่เป็นความฉลาดของซอฟต์แวร์ด้วย

ความสามารถในการตรวจจับเลนส์กล้องที่สกปรกนี้ไม่ได้อาศัยฮาร์ดแวร์พิเศษใดๆ แต่เป็นผลมาจากการพัฒนาซอฟต์แวร์กล้องและพลังการประมวลผลของชิปเซ็ตในสมาร์ทโฟนรุ่นใหม่ๆ ที่สามารถวิเคราะห์ข้อมูลภาพได้อย่างรวดเร็วและแม่นยำ ทำให้สามารถแจ้งเตือนผู้ใช้ให้ทำความสะอาดเลนส์ก่อนถ่ายภาพ เพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีที่สุดนั่นเอง ทั้งนี้เมื่อรู้ว่ากล้องมือถือมีฟีเจอร์นี้ก็อย่าลืมทำความสะอาดเลนส์กล้องก่อนถ่ายเพราะไม่เช่นนั้นภาพจะเบลอนะ