รู้ทัน เครือข่ายล่ม! เกิดจากอะไร? เราจะรับมือได้อย่างไร

จากเหตุการณ์ที่มีเครือข่ายมือถือรายหนึ่ง ในประเทศไทยล่ม! ไม่สามารถใช้งานได้ระยะหนึ่งทำให้หลายคนอาจจะหัวร้อนว่า มือถือฉันพังหรือเปล่า ทำไมอยู่ดีๆ ใช้งานไม่ได้ และขึ้น No Service เกิดจากอะไร วันนี้ Sanook Hitech จะมาเฉลยเรื่องนี้ให้กระจ่างครับ

ทำไมเน็ตมือถือถึงล่มได้?

ปัญหาสัญญาณอินเทอร์เน็ตมือถือล่ม ไม่ได้เกิดจากสาเหตุเดียว แต่มีหลายปัจจัยที่อาจส่งผลกระทบได้ ลองมาดูกันว่ามีอะไรบ้าง:

• อุปกรณ์ขัดข้องหรือเสียหาย: เสาสัญญาณ, อุปกรณ์กระจายสัญญาณ, หรือโครงข่ายหลักของผู้ให้บริการอาจเกิดการขัดข้องทางเทคนิค ชำรุด หรือเสียหายจากอุบัติเหตุต่างๆ เช่น รถชนเสาไฟฟ้า ไฟไหม้ หรือภัยธรรมชาติ
• การอัปเกรดหรือบำรุงรักษาระบบ: ผู้ให้บริการเครือข่ายมีการปรับปรุง หรือบำรุงรักษาระบบอย่างต่อเนื่อง ซึ่งบางครั้งอาจจำเป็นต้องปิดสัญญาณชั่วคราวในบางพื้นที่ เพื่อให้การทำงานมีประสิทธิภาพสูงสุด
• การจราจรหนาแน่นในเครือข่าย: ในบางช่วงเวลา เช่น วันหยุดยาว เทศกาล หรือเมื่อมีคนมารวมตัวกันจำนวนมากในพื้นที่เดียว การใช้งานอินเทอร์เน็ตจะหนาแน่นเป็นพิเศษ ทำให้เครือข่ายรับไม่ไหว และเกิดปัญหาการเชื่อมต่อ
• ภัยพิบัติทางธรรมชาติ: แผ่นดินไหว น้ำท่วม พายุ หรือฟ้าผ่า อาจส่งผลกระทบต่อโครงสร้างพื้นฐานของเครือข่าย ทำให้สัญญาณล่มในวงกว้าง
• ปัญหาซอฟต์แวร์หรือการตั้งค่า: บางครั้งปัญหาอาจเกิดจากระบบซอฟต์แวร์ของผู้ให้บริการมีข้อผิดพลาด หรือการตั้งค่าในระบบเกิดความคลาดเคลื่อน ซึ่งต้องใช้เวลาในการแก้ไข
• การถูกโจมตีทางไซเบอร์: แม้จะไม่บ่อยนัก แต่การโจมตีระบบจากผู้ไม่หวังดี ก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่อาจทำให้เครือข่ายล่มได้

เน็ตล่มบ่อยขึ้นจริงหรือ? และเราจะเช็กได้อย่างไร?

หลายคนอาจรู้สึกว่าช่วงนี้เน็ตล่มบ่อยขึ้น ซึ่งอาจเป็นไปได้จากหลายสาเหตุที่กล่าวมาข้างต้น และด้วยการพึ่งพาอินเทอร์เน็ตที่มากขึ้น การล่มเพียงไม่กี่นาทีก็สร้างผลกระทบได้ทันที ดังนั้น การรู้เท่าทันและวิธีเช็กสถานะเครือข่ายจึงเป็นเรื่องที่สำคัญ

วิธีเช็กว่าเน็ตมือถือของคุณมีปัญหาหรือไม่

1. สังเกตจากแถบสัญญาณ: ดูสัญลักษณ์สัญญาณโทรศัพท์บนหน้าจอ หากมีขีดน้อย หรือไม่มีสัญญาณเลย แสดงว่ามีปัญหา
2. ตรวจสอบสัญลักษณ์เครือข่าย: ดูว่ามีสัญลักษณ์ 2G, 3G, 4G, 5G หรือ H แสดงอยู่หรือไม่ หากหายไป หรือขึ้นว่า "ไม่มีบริการ" อาจมีปัญหา
3. ลองเปิดเว็บไซต์/แอปฯ อื่น: ลองเปิดเว็บไซต์หรือแอปพลิเคชันที่ต้องใช้อินเทอร์เน็ตหลายๆ อย่าง หากโหลดไม่ได้เลย หรือช้ามาก แสดงว่าอินเทอร์เน็ตมีปัญหา
4. โทรเข้า-ออก/ส่ง SMS: ลองโทรออกหรือส่ง SMS หากไม่สามารถทำได้ แสดงว่ามีปัญหาสัญญาณ
5. เปิด-ปิดโหมดเครื่องบิน: ลองเปิดโหมดเครื่องบิน (Airplane Mode) ทิ้งไว้สักครู่แล้วปิด เพื่อรีเซ็ตการเชื่อมต่อ
6. รีสตาร์ทเครื่อง: การปิด-เปิดเครื่องใหม่ มักช่วยแก้ไขปัญหาเบื้องต้นได้เสมอ
7. ตรวจสอบการตั้งค่าข้อมูลมือถือ: เช็กว่าคุณได้เปิด "ข้อมูลมือถือ" (Mobile Data/Cellular Data) ไว้หรือไม่
8. ถอด-ใส่ซิมการ์ดใหม่: ลองถอดซิมการ์ดออกมาเช็ดทำความสะอาด แล้วใส่กลับเข้าไปใหม่ บางทีซิมอาจขยับ
9. ตรวจสอบหน้าเพจผู้ให้บริการ/โซเชียลมีเดีย: ผู้ให้บริการเครือข่ายส่วนใหญ่มักจะประกาศสถานะ หรือปัญหาที่เกิดขึ้นผ่านช่องทางโซเชียลมีเดีย (Facebook, X/Twitter) หรือเว็บไซต์ของตนเอง การตรวจสอบช่องทางเหล่านี้เป็นวิธีที่รวดเร็วที่สุดในการรู้ว่าเกิดปัญหาในวงกว้างหรือไม่
10. สอบถามจากคนรอบข้าง: หากเพื่อนหรือคนในครอบครัวที่ใช้เครือข่ายเดียวกันก็ประสบปัญหาคล้ายกัน แสดงว่าอาจเป็นปัญหาจากผู้ให้บริการเครือข่ายโดยตรง
11. เช็คผ่านเว็บไซต์ตรวจสอบเครือข่าย เช่น downdetector ก็สามารถดูได้

เตรียมพร้อมรับมือเมื่อเน็ตล่ม

แม้เราจะไม่สามารถป้องกันเน็ตล่มได้ 100% แต่เราสามารถเตรียมพร้อมเพื่อลดผลกระทบได้แก่วิธีนี้นี้

• มีแผนสำรองอินเทอร์เน็ต: พิจารณาใช้อินเทอร์เน็ตบ้าน (Wi-Fi) หรือมีซิมสำรองจากเครือข่ายอื่นสำหรับใช้ในกรณีฉุกเฉิน
• ดาวน์โหลดข้อมูลที่จำเป็น: หากต้องเดินทาง หรือรู้ว่าอาจอยู่ในพื้นที่ที่สัญญาณไม่ดี ให้ดาวน์โหลดแผนที่ เพลง หรือไฟล์งานที่จำเป็นเก็บไว้ในเครื่อง
• ใช้ Wi-Fi Hotspot: หากเน็ตมือถือมีปัญหา และอยู่ใกล้แหล่ง Wi-Fi สาธารณะที่ปลอดภัย สามารถใช้เป็นทางเลือกชั่วคราวได้
• แจ้งปัญหาผู้ให้บริการ: เมื่อพบปัญหาและแน่ใจว่าเป็นที่เครือข่าย ควรติดต่อศูนย์บริการลูกค้าของผู้ให้บริการเพื่อแจ้งปัญหา เพื่อที่พวกเขาจะได้เร่งแก้ไขและคุณจะได้รับข้อมูลที่ถูกต้อง
• ใช้ชีวิตแบบออฟไลน์บ้าง: เมื่อเน็ตล่ม ถือเป็นโอกาสที่ดีที่จะพักจากการหน้าจอ พักสายตา และใช้เวลาอยู่กับครอบครัวหรือทำกิจกรรมอื่นๆ ที่ไม่ต้องใช้อินเทอร์เน็ต

ทั้งนี้การที่เครือข่ายล่มหรือขัดข้องจนทำให้ไม่สามารถใช้งานได้ ทาง กสทช. มีบทให้ผู้ให้บริการปฏิบัติการในการชดเชยให้ลูกค้าไม่ว่าจะเป็นการลดค่าบริการ, ให้อินเทอร์เน็ตฟรีในช่วงที่กลับมาใช้งานได้ เป็นการชดเชยให้กับผู้ใช้บริการนั่นเองครับ

ปัญหาเน็ตมือถือล่มเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงได้ยากในยุคดิจิทัล แต่การเตรียมพร้อมและรู้เท่าทันสาเหตุ รวมถึงวิธีรับมือ จะช่วยให้เราผ่านพ้นสถานการณ์เหล่านี้ไปได้ด้วยความหงุดหงิดที่น้อยลงครับ