เที่ยวบ้านจ่าโบ่ แบบ Local Slow Life

บ้านจ่าโบ่ อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน หมู่บ้านกลางหุบเขา ที่มีลมเย็นพัดผ่านตลอดปี มีก๋วยเตี๋ยวห้อยขาชื่อดัง อีกทั้งร้านกาแฟเด็กดอย คอยชาวฮิปสเตอร์ไปชิม ลิ้มรส ชมทะเลหมอกพร้อมรับอากาศเย็นสบายในยามเช้า ขนลุกเป็นระยะกับอากาศหนาวในช่วงกลางคืน 

บ้านจ่าโบ่มีชาว “มูเซอดำ” หรือ “ลาหู่ดำ” เป็นคำที่ชาว “ลาหู่แชแล” หนึ่งในตระกูลลาหู่มักเรียกแทนตัวเอง สังเกตได้จากสีสันบนเสื้อผ้าที่สวมใส่ ชาวมูเซอดำนั้นจะนุ่งห่มเสื้อผ้าสีดำเป็นหลัก โดยมีลายสีต่างๆ เดินเส้นเป็นแถบคาดทั่วชุด ซึ่งแต่ละสีนั้นมีความหมายซ่อนไว้ เช่น สีแดง แทนเลือดหมูที่ใช้ประกอบพิธีกรรม  สีเหลือง แทนน้ำชา,เทียนขี้ผึ้ง  สีเขียว ฟ้า น้ำเงิน แทนพืชผัก  สีขาว แทนข้าวปุก สำหรับบูชาเทพเจ้าในเทศกาลปีใหม่

ชาวมูเซอดำที่นี่อพยพมาจากหมู่บ้านห้วยยาง ห่างออกไปกว่าครึ่งกิโลฯ เนื่องจากในหมู่บ้านมีโรคมาลาเรียระบาด ชาวบ้านจึงพากันแยกย้าย สลายตัวเป็นสองกลุ่ม กลุ่มหนึ่งนำโดย จ่าโบ่ ไพรนิติธรรม แล้วมาปักฐานอยู่ในช่วงสันเขาที่มีลมพัดผ่านนี้ หมู่บ้านจึงถูกตั้งชื่อตามผู้นำตั้งแต่นั้นมา

คนที่นี่จะมีคำนำหน้าเฉพาะที่ไม่ใช่ นาย นาง นางสาว อย่างที่เราคุ้นเคย ผู้ชายใช้ “จ่า” ส่วนผู้หญิงจะใช้ “นา” นำหน้าเสมอ ฟังครั้งแรกอาจจะแปลกหู หลังจากฟังไม่นานก็จะชินไปเอง

ชาวลาหู่ดำทำการเกษตรเพื่อเลี้ยงชีพ ปลูกพืชผัก ข้าว ข้าวโพด ไว้กิน ขาย แลกเปลี่ยน เลี้ยงหมูดำสำหรับพิธีกรรมเป็นหลัก โดยผู้ชายเป็นพราน หาของป่า ล่าสัตว์ และจักสานจำพวกตะกร้า, กระติบข้าว, ตะแหลว 7 ตา ที่ใช้แขวนไว้หน้าบ้านไว้กันผี หรือเวลาตีข้าวก็ปักตะแหลวไว้กันผีแมน (ผีขี้ขโมย) ทั้งหมดผลิตจากไม้ไผ่ซางและข้าวหลาม ส่วนหญิงเป็นแม่บ้าน หุงหาอาหาร และเย็บผ้าอันเป็นเอกลักษณ์ของชาวลาหู่ ชาวบ้านมีความเชื่อว่า ถ้าผู้หญิงคนไหนเย็บผ้าไม่เป็น จะไม่ถูกผู้ชายเลือกไปเป็นเจ้าสาวเข้าสู่ประตูวิวาห์ นั่นแปลว่าผู้หญิงทุกคนจะต้องเย็บผ้าเป็นตั้งแต่อายุ 12 ปี

เหตุเกิดจากการนับถือจิตวิญญาณ และผีบรรพบุรุษ บางส่วนที่นับถือพุทธ ทำให้มีประเพณีต่างๆเกิดขึ้นมากมาย แล้วในพิธีต่างๆ จะมีการเป่าแคน ทำจากไม้ไผ่ ขี้มิ้ม และน้ำเต้าที่เป็นองค์ประกอบหลัก แล้วเต้น “จะคึ” (การเต้นลาหู่) ประกอบพิธีอีกด้วย เหล่านี้ทำให้วิถีชีวิต วัฒนธรรมและความเชื่อ มีความน่าสนใจที่ยังคงเอกลักษณ์ชาติพันธุ์ไว้ได้อย่างดี

“ความจริงแล้ว ที่นี่ไม่ได้มีแต่ทะเลหมอก” นี่คงเป็นสิ่งที่บ้านจ่าโบ่อยากบอกเล่าเป็นกลายๆ ผ่านการจัดตั้งโฮมสเตย์ภายในหมู่บ้าน โดยมี “นากอ” เป็นผู้จัดระเบียบระบบการเข้าพักอาศัย กระจายรายได้สู่ทุกบ้านในชุมชน

ไม่เพียงแค่ที่พักแต่ยังมีกิจกรรมอีกเยอะแยะจนตาลายเกินกว่าจะกินก๋วยเตี๋ยวห้อยขาแล้วกลับไป แต่มีทั้งการเดินป่า ขึ้นภูผาหมอก ชมคอกหมู ดูไร่ข้าวโพดหมุนเวียน สำรวจถ้ำผีแมน ทำแคน เย็บผ้า จักสาน แถมด้วยอาหารพื้นบ้านอย่าง น้ำพริกลาหู่ ที่ต้องลองสักครั้งหากมาถึงที่นี่

เรียกได้ว่าได้สัมผัสครบรส ทั้งบรรยากาศ รสชาติ และวิถีชีวิตพื้นถิ่นได้อย่างละเอียดละเมียดละไมใครที่อยากไปลองใช้ชีวิต Local สัมผัสวิถีชีวิต วัฒนธรรม บอกเลยนะว่า…ต้องห้ามพลาด

Info

บ้านจ่าโบ่

ที่ตั้ง บ้านจ่าโบ่ อ.ปางมะผ้า จ.แม่ฮ่องสอน

โทร 06-3052-5974 (คุณนากอ)