เลือดกำเดาไหล ห้าม “เงยหน้า” จริงหรือไม่?

เลือดกำเดา คือเลือดที่ไหลออกมาจากโพรงจมูก ไม่ว่าจะเป็นข้างเดียว หรือทั้งสองข้าง เกิดจากเส้นเลือดภายในโพรงจมูกแตก ที่อาจเป็นเพราะเส้นเลือดในโพรงจมูกเปราะบางแตกง่ายด้วยปัจจัยต่างๆ เช่น อากาศที่เปลี่ยน สั่งน้ำมูกแรง ผลข้างเคียงจากโรคต่างๆหรือเกิดจากการแคะ แกะ เกาในโพรงจมูกอย่างรุนแรง หรือเกิดอุบัติเหตุในบริเวณที่ใกล้เคียงกับจมูก เป็นต้น

• “เลือดกำเดาไหล” กับวิธีปฐมพยาบาลที่ถูกต้อง
• เข้าใจใหม่! คุณอาจ “หยุดเลือดกำเดาไหล” ผิดวิธีมาตลอดชีวิต

สาเหตุของเลือดกำเดาไหล

ปัจจัยที่ทำให้เกิดอาการเลือดกำเดาไหล ได้แก่

1. อากาศแห้ง
2. แคะ แกะ เกาในโพรงจมูกอย่างรุนแรง
3. สั่งน้ำมูกแรงเกินไป
4. จมูกได้รับการกระแทกอย่างรุนแรง เช่น การเกิดอุบัติเหตุ
5. การใช้ยาบางชนิดที่ทำให้โพรงจมูกแห้ง เช่น ยาแก้แพ้ (Antihistamines) เป็นต้น
6. ผลข้างเคียงจากโรคบางชนิด เช่น โรคภูมิแพ้ โรคฮีโมฟีเลย โรคหวัด เป็นต้น

เลือดกำเดาไหลบ่อย อันตรายหรือไม่?

พญ.นภารัตน์ จิระวัฒนผลิน ศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านหู คอ จมูก และการตกแต่งเสริมสร้างใบหน้า โรงพยาบาลพญาไท 3 ระบุว่า บางครั้ง เลือดกำเดาอาจเป็นสัญญาณเตือนโรคร้ายที่อันตรายถึงชีวิตได้ อาทิ เนื้องอกในโพรงจมูก มะเร็งหลังโพรงจมูก วัณโรคหลังโพรงจมูก และสำหรับในเด็กที่ร้ายแรงที่สุดเลยคือ โรคเนื้องอกในจมูก หรือ “Juvenile Nasopharyngeal Angiofibroma” ที่มักพบได้มากในเด็กผู้ชาย อายุประมาณ 7-19 ปี ดังนั้นหากไม่แน่ใจว่าเลือดกำเดาเกิดขึ้นได้อย่างไร หรือเกิดขึ้นบ่อยครั้งอย่างไม่ทราบสาเหตุ ควรรีบพบแพทย์เพื่อเข้ารับการตรวจวินิจฉัย

เลือดกำเดาไหล ห้าม “เงยหน้า” จริงหรือไม่?

สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) ให้ข้อมูลว่า จากที่มีการพูดกันเป็นประจำว่าหากเลือดกำเดาไหลห้ามเงยหน้านั้น เป็นความจริง เพราะหากเงยหน้าอาจทำให้กลืนเลือดลงสู่กระเพาะอาหารแล้วทำให้เกิดการอาเจียน จนอาจทำให้อาหารเป็นพิษได้ ดังนั้น ไม่ควรเงยหน้า และหากมีเลือดไหลลงสู่ลำคอ ควรรีบคายเลือดออกมา

วิธีปฐมพยาบาล / ห้ามเลือดกำเดา

อาการเลือดกำเดาไหลเป็นอาการที่ไม่รุนแรง ผู้ที่เป็นสามารถดูแลตนเองได้ โดยการห้ามเลือดทำได้ดังนี้

1. นั่งตัวตรงอยู่นิ่งๆ
2. ใช้นิ้วโป้งและนิ้วชี้บีบรูจมูก ก้มหน้าลงเล็กน้อย แล้วหายใจทางปาก ประมาณ 5 นาที จนเลือดหยุดไหล
3. อาจใช้ผ้าชุบน้ำเย็น หรือผ้าห่อน้ำแข็งวางไว้บริเวณสันจมูกเพิ่มได้

วิธีลดความเสี่ยงเลือดกำเดาไหล

1. พยายามไม่สั่งน้ำมูกแรง
2. ควรหลีกเลี่ยงบริเวณที่มีอากาศแห้ง
3. หากต้องมีการใช้ยาแอสไพริน (Aspirin) ยาต้านฮิสตามีน หรือยาแก้คัดจมูก (Antihistamines) ควรปรึกษาแพทย์ หรือเภสัชกรก่อนใช้ยา เพราะยาเหล่านี้สามารถทำให้จมูกแห้งได้

หากมีภาวะเลือดกำเดาไหลเป็นประจำ เลือดกำเดามีปริมาณมาก และมีอาการหน้ามืด ควรรีบไปพบแพทย์